Πενήντα χρόνια μετά την ανείπωτη τραγωδία του 1974, η προτεραιότητά μας έναντι όλων των προσφύγων είναι η διασφάλιση των δικαιωμάτων τους ως πολιτών μιας ευρωπαϊκής χώρας κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ανέφερε το βράδυ της Πέμπτης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε ομιλία του στην εκδήλωση της Παγκύπριας Ένωσης Προσφύγων για τα 50χρόνια από την τουρκική εισβολή, στον Συνοικισμό Άγιοι Ανάργυροι ΙΙ στη Λάρνακα.
Ο Πρόεδρος πρόσθεσε πως δεν νοείται λύση του Κυπριακού που δεν θα καθιστά τη χώρα ένα κανονικό, φυσιολογικό κράτος με τερματισμό του αναχρονιστικού συστήματος εγγυήσεων, αποχώρηση κατοχικών στρατευμάτων και διασφάλιση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στην ομιλία του στην εκδήλωση με τίτλο « Η γη μου εσύ, ανάσα μου και αέρας…», ο Πρόεδρος ανέφερε ότι αυτή «έχει έναν ξεχωριστό και ιδιαίτερο συμβολισμό, αφού διοργανώνεται από την Παγκύπρια Ένωση Προσφύγων, τον φορέα που εκπροσωπεί τη συντριπτική πλειοψηφία του προσφυγικού κόσμου».
Πρόσθεσε ότι το αντίσκηνο της τραγωδίας του 1974 που στήθηκε συμβολικά στον χώρο «γεννά θύμησες, μας συγκλονίζει, αλλά την ίδια ώρα, μας πεισμώνει και μάς δείχνει το χρέος και την υποχρέωσή μας έναντι του τόπου. Πρόκειται για ένα από τα πολλά αντίσκηνα που στέγασαν τις χιλιάδες προσφυγικές οικογένειες εκείνες τις τραγικές μέρες το καλοκαίρι του 1974».
Ανέφερε ακόμα ότι «η σκέψη μας στρέφεται πρώτα και πάνω από απ’ όλα προς την πρώτη γενιά των προσφύγων μας που έκλεισαν τα όνειρά τους μέσα στους πρόχειρους καταυλισμούς, που είδαν σε λίγες μέρες, σε λίγες ώρες, να χάνουν οτιδήποτε δημιούργησαν και αναγκάστηκαν να ξεκινήσουν από την αρχή χωρίς να έχουν τα στοιχειώδη. Tιμούμε απόψε όλους αυτούς τους ανθρώπους, που είδαν τη ζωή τους να ανατρέπεται με τη βία των όπλων, αλλά δεν είχαν άλλη επιλογή από το να ανασηκωθούν από τα ερείπια για να δημιουργήσουν την ελπίδα, για τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους, καρτερώντας μέρα νύχτα να φυσήσει ο αέρας της ελευθερίας».
Μερικά από τα συναισθήματα μας προς όλους αυτούς τους ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους έφυγαν από τη ζωή με τον πόθο της επιστροφής, ανέφερε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είναι «σεβασμός, εκτίμηση και ευγνωμοσύνη. Είναι οι ήρωες της δικής μου γενιάς, που μας έδωσαν την ευκαιρία να μεγαλώσουμε με αξιοπρέπεια, να μορφωθούμε και να δημιουργήσουμε» είπε και σημείωσε πως «η ευγνωμοσύνη μας θα είναι παντοτινή, όσο κι αν ποτέ, οτιδήποτε και αν κάνουμε, οτιδήποτε και αν πούμε, δεν θα μπορέσουμε να ξεπληρώσουμε το χρέος που τους οφείλουμε μέχρι την ευλογημένη μέρα της επιστροφής».
Όπως είπε ο Πρόεδρος, είναι ελάχιστο χρέος της πολιτείας να στηρίζει, να στέκεται δίπλα στους ανθρώπους που ξεσπιτώθηκαν με τη βία των όπλων και να τους προσφέρει το ανθρώπινο δικαίωμα για αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο που δικαιούται ο κάθε άνθρωπος. "Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, για 'μας, η προσφυγική πολιτική βρίσκεται αυτούς τους 18 μήνες, στην προμετωπίδα των δράσεων μας, ώστε να δώσουμε λύσεις σε διαχρονικά προβλήματα και στρεβλώσεις, που κάποια υφίστανται από το 1974, σοβαρά προβλήματα, σοβαρές αδυναμίες που υπάρχουν διαχρονικά, σε σχέση με την προσφυγική πολιτική που ακολουθήθηκε από το 1974", είπε.
Πρώτη ενέργεια αυτής της Κυβέρνησης, τον πρώτό μήνα ανάληψης της ευθύνης ήταν η εξαγγελία και εφαρμογή του Σχεδίου ΚτίΖΩ, συνέχισε ο Πρόεδρος, που αφορά την αναδόμηση και ανακαίνιση των επικίνδυνων προσφυγικών πολυκατοικιών, χαρακτηρίζοντάς το ως "τη μεγαλύτερη στεγαστική παρέμβαση που έγινε ποτέ από το κράτος".
Ανέφερε ακόμα ότι παρά τα υπαρκτά προβλήματα που, φυσιολογικά, προκύπτουν σε ένα τέτοιο μεγάλο έργο, ο σχεδιασμός προχωρά κανονικά και το επόμενο διάστημα θα αρχίσει η ανέγερση των πρώτων καινούργιων, σύγχρονων διαμερισμάτων σε προσφυγικούς οικισμούς στέγασης. Αναφερόμενος στα προβλήματα και αδυναμίες που υπάρχουν, διαβεβαίωσε ότι με συνεργασία και καλή διάθεση θα ξεπεραστούν.
Κάνοντας αναφορά στα εμπορικά καταστήματα που υπάρχουν στους συνοικισμούς, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «ως Πολιτεία θα προχωρήσουμε με το παράδειγμα που χρησιμοποιήθηκε σε αυτό τον συνοικισμό, όπου επιχορηγήθηκε ο Δήμος Λάρνακας και προχώρησε στην ανακαίνιση όλων αυτών των εμπορικών καταστημάτων, που λειτουργούν χωρίς κανένα πρόβλημα. Αυτή η ίδια δράση θα ακολουθηθεί σε όλους τους προσφυγικούς συνοικισμούς», σημείωσε.
Όσον αφορά τη διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε πως η πολιτική της κυβέρνησης στο θέμα είναι "δραστική και ολιστική", καθώς μέσα από συγκεκριμένο σχεδιασμό, "νοικοκυρεύουμε τον τρόπο διαχείρισης και διάθεσης των τουρκοκυπριακών περιουσιών".
Κύρια επιδίωξή μας, σημείωσε, «είναι να επιτύχουμε την ισονομία, τη διαφάνεια και την αξιοκρατία ανάμεσα στον προσφυγικό κόσμο και να τερματίσουμε τα όποια φαινόμενα υπάρχουν, κατάχρησης και εκμετάλλευσης, ειδικότερα από μη δικαιούχους». Πρόσθεσε ότι για πρώτη φορά εφαρμόζεται σύστημα επιλεξιμότητας και μοριοδότησης των αιτητών μέσα από αντικειμενικούς και μετρήσιμους δείκτες και για πρώτη φορά, επίσης, διασυνδέεται η όποια παραχώρηση τουρκοκυπριακής περιουσίας με την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των αιτητών και τη σύνθεση της οικογένειας.
Στην ομιλία του ο Πρόεδρος αναφέρθηκε και στο στάδιο αναθεώρησης των κριτηρίων των στεγαστικών σχεδίων της Υπηρεσίας Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισθέντων, με μόνο στόχο, όπως εξήγησε, «μέσα από αυτή την προσπάθεια να έχουμε σαφώς περισσότερους δικαιούχους».
Εν αναμονή της απόφασης της Συμβουλευτικής Επιτροπής Κριτηρίων, διαβεβαίωσε ότι οι προωθούμενες τροποποιήσεις αφορούν την οριζόντια διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων, ώστε να προκύψει μεγαλύτερος αριθμός δικαιούχων στα στεγαστικά σχέδια της Υπηρεσίας. "Με τις νέες ρυθμίσεις που προωθούμε και σε συνέχεια διαλόγου που έχουμε με την Παγκύπρια Επιτροπή Προσφύγων, οι αλλαγές δρομολογούνται και θα λαμβάνεται υπόψη για σκοπούς εξέτασης της αίτησης και υπολογισμού του ύψους της χορηγίας, η ημερομηνία σύνδεσης της οικίας με το δίκτυο της ΑΗΚ και όχι η ημερομηνία σύναψης του αγοραπωλητήριου εγγράφου και ως εκ τούτου, δεν θα επηρεάζεται η έγκριση από καθυστερήσεις που θα είχε από τις διαδικασίες έκδοσης των αδειών", σημείωσε.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπενθύμισε ακόμα ότι από την 1η Ιανουαρίου, τέθηκε σε ισχύ η απόφαση για την οριζόντια αύξηση των επιδομάτων ενοικίου που παραχωρούνται σε εκτοπισθέντες, παθόντες και άλλα πρόσωπα. Σκοπός της αύξησης είναι να βοηθηθούν οι δικαιούχοι να ανταποκριθούν στις στεγαστικές τους ανάγκες, μέχρι την απόκτηση ιδιόκτητης στέγης.
Ταυτόχρονα αναφέρθηκε και στην πρόσφατη επικαιροποίηση των κανονισμών του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, με τους οποίους διευρύνονται τα κριτήρια για εξασφάλιση χρηματοδότησης για ανακαινίσεις και αναβαθμίσεις οικιών, προνοείται η διεύρυνση της επιδότησης επιτοκίου για στεγαστικά δάνεια, καθώς και η αύξηση του ποσού δανειοδότησης για σπουδές. "Όλα αυτά είναι το ελάχιστο, δεν είναι τίποτα σημαντικό, που οφείλει να κάνει η πολιτεία για τον προσφυγικό μας κόσμο", είπε ο Πρόεδρος.
Σημείωσε ακόμα ότι «50 χρόνια μετά, στόχος μας δεν είναι πλέον η διασφάλιση μιας άνετης προσωρινότητας για τους εκτοπισθέντες μας, όπως ήταν τα πρώτα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή. Μόνιμος στόχος μας ήταν και παραμένει η αποκατάσταση των δικαιωμάτων τους, η οποία ό,τι και αν κάνει η πολιτεία, θα επέλθει μόνον μέσα από την επίλυση του Κυπριακού, την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μας».
Είπε επίσης ότι «50 χρόνια μετά το προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, πρώτιστο μέλημά μας είναι η διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος σε μια χώρα ελεύθερη, ασφαλή και ευημερούσα, που θα προσφέρει στο σύνολο των νόμιμων πολιτών της το δικαίωμα να ζουν και να δημιουργούν σε συνθήκες ασφάλειας και ευημερίας. Ο ιερός στόχος ορίζει κάθε ενέργειά μας και προς αυτή την κατεύθυνση στρέφονται όλες μας οι προσπάθειες» σημείωσε.
Αναφερόμενος στο ταξίδι του στην Νέα Υόρκη που θα γίνει τις επόμενες μέρες, ο Πρόεδρος είπε πως θα έχει την ευκαιρία να συναντηθεί με τον Γενικό Γραμματέα καθώς και με άλλους αξιωματούχους κρατών, θεσμών και κυβερνήσεων. "Θα επαναλάβω σε όλους την ετοιμότητά μας για συνομιλίες ακόμη και αύριο, οπουδήποτε και οποτεδήποτε, πάντοτε στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, του διαπραγματευτικού κεκτημένου, των αρχών και αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης", είπε.
Πενήντα χρόνια μετά την ανείπωτη τραγωδία του 1974, συνέχισε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης «η προτεραιότητά μας έναντι όλων των προσφύγων μας δεν είναι η διασφάλιση μιας άνετης προσωρινότητας, αλλά η διασφάλιση των δικαιωμάτων σας, ως πολιτών μιας ευρωπαϊκής χώρας, μιας χώρας Κράτους Μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης». Κατά συνέπεια, πρόσθεσε, δεν νοείται λύση του Κυπριακού που δεν θα καθιστά τη χώρα μας ένα κανονικό, φυσιολογικό κράτος, και αυτό σημαίνει τερματισμό του αναχρονιστικού συστήματος εγγυήσεων, αποχώρηση κατοχικών στρατευμάτων και διασφάλιση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως υπάρχουν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, είπε.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε και στις «συγκλονιστικές» όπως τις χαρακτήρισε φωτογραφίες του Τάσου Δημητριάδη που εκτίθενται στον χώρο και είπε ότι «είμαστε μαζί σου φίλε Τάσο ώστε αυτή η έκθεση να παρουσιαστεί σε όλη την ελεύθερη Κύπρο, αλλά και στο εξωτερικό».
Αφού σημείωσε πως «η πεντηκοστή επέτειος από την τουρκική εισβολή και κατοχή συμπίπτει χρονικά με τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την ίδρυση της Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων, που αποτέλεσε τον πρόδρομο της Ένωσης Προσφύγων», ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε πως «απόψε μνημονεύουμε, και τους Φειδία Παρασκευαΐδη, Χρίστο Κουρτελλάρη, Νίκο Χιώτελη, Σωτήρη Μαυρίδη και Χριστάκη Πασχάλη, που θεμελίωσαν την οργάνωση των προσφύγων μας εκείνες τις τραγικές ημέρες το 1974".
Επίσης, ανέφερε ότι "τιμούμε όλους όσοι υπηρέτησαν στη συνέχεια τον προσφυγικό μας κόσμο και συνέβαλαν καθοριστικά με τις δράσεις και παρεμβάσεις τους στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των προσφύγων μας".
Απευθυνόμενος στον Πρόεδρο, τους αξιωματούχους και στελέχη της Ένωσης Προσφύγων διαβεβαίωσε ότι «όπως πράξαμε αυτούς τους 18 μήνες, θα συνεχίσουμε να είμαστε δίπλα σας, για να βρίσκουμε λύσεις στα προβλήματα των προσφύγων μας, μέχρι την ευλογημένη μέρα της απελευθέρωσης, της επίλυσης του Κυπριακού και της επανένωσης της πατρίδας μας».
Σημειώνεται ότι στην εκδήλωση παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων οι Υπουργοί Αμυνας και Εσωτερικών, Βουλευτές, ο Δήμαρχος Λάρνακας, ο Δήμαρχος και μέλη του Δ.Σ. του κατεχόμενου Δήμου Αμμοχώστου και εκπρόσωποι της Εθνικής Φρουράς, της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
