Οι Ολυμπιακοί αγώνες στη σκιά πολέμων και γεωπολιτικών αναταραχών

Δευτέρα, 22/7/2024 - 18:35
Νίκος Κατσαρός
Γράφει ο Νίκος Κατσαρός
Αθλητικός Συντάκτης

Από πολλές απόψεις, οι Αγώνες του Παρισιού υπόσχονται να αποτελέσουν μια από τις πιο λαμπρές πολιτιστικές τελετές από τότε που ο Covid-19 σάρωσε τον κόσμο από τα τέλη του 2019. Οι υγειονομικοί περιορισμοί ανάγκασαν τους διοργανωτές του Τόκιο 2020 και του Πεκίνου 2022 να περιορίσουν την κλίμακα των εορτασμών, με τις εκδηλώσεις να είναι σε μεγάλο βαθμό κλειστές για το κοινό. Το Παρίσι 2024, που τροφοδοτείται εν μέρει από τη συσσωρευμένη ζήτηση για κοινές εμπειρίες, συμβολίζει μια διεθνή μετα-πανδημική αλλαγή του vibe.

Όμως, με αυτό το πνεύμα ανοίγματος έρχονται και οι γνωστές προκλήσεις. Οι εορτασμοί στην πιο πυκνοκατοικημένη πόλη της Ευρώπης σκιάζονται από ανησυχίες για την ασφάλεια. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή και οι Γάλλοι αξιωματούχοι έχουν επιμείνει ότι θέτουν σε εφαρμογή αυστηρά μέτρα ασφαλείας. Ωστόσο, το πρόσφατο ιστορικό της βίας στη Γαλλία - συμπεριλαμβανομένης της τρομοκρατικής επίθεσης στο Παρίσι το 2015 με 138 νεκρούς και τουλάχιστον 416 τραυματίες - αν και έχουν περάσει εννιά χρόνια ακόμα μένει νωπό στις μνήμες όλων.

Το γεωπολιτικό σκηνικό των Αγώνων του Παρισιού δεν είναι λιγότερο ανησυχητικό. Ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς συμπλήρωσε πρόσφατα έξι μήνες, εγείροντας φόβους για παρατεταμένη σύγκρουση και ευρύτερη περιφερειακή αστάθεια. Η καταστροφή στη Λωρίδα της Γάζας έχει προκαλέσει διεθνή οργή, απομονώνοντας το Ισραήλ στην παγκόσμια σκηνή. Εν τω μεταξύ, η Ρωσία συνεχίζει να κερδίζει έδαφος στη στρατιωτική της επίθεση εναντίον της Ουκρανίας, καθώς ορισμένα δυτικά έθνη ανησυχούν για την άνοδο του αυταρχισμού.

Αυτές οι διεθνείς κρίσεις θα μπορούσαν να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια των Αγώνων με τη μορφή διαμαρτυριών και άλλων πολιτικών διαδηλώσεων. «Είναι βέβαιο ότι το διεθνές πλαίσιο είναι ιδιαίτερα τεταμένο σήμερα», δήλωσε πρόσφατα στο Radio France ο Tony Estanguet, πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής των Αγώνων. «Πιστεύω σε αυτό το παγκόσμιο γεγονός. Είναι στο χέρι μας να το διαφυλάξουμε, να μιλήσουμε για τον αθλητισμό και να μην πολιτικοποιήσουμε υπερβολικά το θέμα».

Παρ' όλα αυτά, οι διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων είναι αποφασισμένοι να διοργανώσουν ένα σόου που θα καταπλήξει τα πλήθη που συγκεντρώνονται στις λεωφόρους του Παρισιού, για να μην αναφέρουμε τα εκατομμύρια των ανθρώπων που αναμένεται να παρακολουθήσουν τους αγώνες από τις τηλεοράσεις και τις κινητές συσκευές τους. Τους τελευταίους μήνες, οι προετοιμασίες για τους Αγώνες επισκιάστηκαν αναμφισβήτητα από τη σκληρή πραγματικότητα του πολέμου και της ανθρωπιστικής καταστροφής. Το Παρίσι 2024 είναι απλώς το τελευταίο σε μια μακρά σειρά Ολυμπιακών Αγώνων που έχουν διεξαχθεί σε ένα σκηνικό γεωπολιτικής αναταραχής.

Οι θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936 φιλοξενήθηκαν στο Βερολίνο και άνοιξαν από τον Αδόλφο Χίτλερ τρία χρόνια πριν από το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Είκοσι εννέα χώρες μποϊκοτάρισαν τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 στο Μόντρεαλ για να διαμαρτυρηθούν για το γεγονός ότι η ομάδα ράγκμπι της Νέας Ζηλανδίας είχε περιοδεύσει στη Νότια Αφρική με καθεστώς απαρτχάιντ. Η σφαγή 11 Ισραηλινών αθλητών και προπονητών από Παλαιστίνια μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης Μαύρος Σεπτέμβρης επισκίασε τους Θερινούς Αγώνες του 1972 στο Μόναχο και υπογράμμισε τις βίαιες εντάσεις που συχνά είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τους αθλητικούς αγώνες που αποτελούν την καρδιά των Ολυμπιακών Αγώνων. Στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, οι ΗΠΑ ηγήθηκαν του μποϊκοτάζ των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 1980 στη Μόσχα και η πρώην Σοβιετική Ένωση απέφυγε τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984 στο Λος Άντζελες.

Κατά την προετοιμασία των Αγώνων στο Παρίσι, η Γαλλία ανακοίνωσε ότι θα αναπτύξει 45.000 αστυνομικούς, στρατιωτικούς και στρατιώτες σε όλη τη χώρα. Η χώρα ζήτησε ενισχύσεις από 46 ξένους εταίρους - μια «κλασική προσέγγιση που υιοθετείται από τις διοργανώτριες χώρες όταν διοργανώνουν μεγάλες διεθνείς εκδηλώσεις», δήλωσε το υπουργείο Εσωτερικών. Όλοι όσοι εμπλέκονται στους Αγώνες - αξιωματούχοι ασφαλείας, εργαζόμενοι στις κατασκευές, εθελοντές - θα περάσουν κυριολεκτικά από ακτίνες Χ, σε σχέση με όλο το background της ύπαρξης τους... Οι αξιωματούχοι της γαλλικής κυβέρνησης αποφάσισαν επίσης να περιορίσουν τον αριθμό των ατόμων που θα παρακολουθήσουν την τελετή έναρξης σε 325.000. 

Η ποικιλία των σπορ στους αγώνες του Παρισιού είναι τεράστια: σχεδόν 40 αθλήματα και περισσότερα από 300 αγωνίσματα φιλοξενούνται σε τουλάχιστον 35 χώρους στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις της μητροπολιτικής Γαλλίας. Το Παρίσι θα μπορούσε να μοιάζει με ένα κολοσσιαίο διεθνές πάρτι, το οποίο θα προαναγγέλλεται από πέντε Ολυμπιακούς δακτυλίους (κατασκευασμένους από ανακυκλωμένο γαλλικό χάλυβα) που θα τοποθετηθούν στη νότια πλευρά του Πύργου του Άιφελ.

Τα ίδια τα αθλήματα είναι βέβαιο ότι θα προσελκύσουν μεγάλη προσοχή, από το μπάσκετ και την πυγμαχία μέχρι την ιστιοπλοΐα και την κολύμβηση. Το breaking (γνωστό και ως break dancing) θα κάνει το ντεμπούτο του στους Ολυμπιακούς Αγώνες, ενώ τρεις πρόσφατα εισαχθείσες διοργανώσεις - αναρρίχηση, skateboarding και surfing - θα ενσωματωθούν επίσης στους Αγώνες του Παρισιού. Το καράτε, το σόφτμπολ και το μπέιζμπολ δε θα είναι μέρος της σύνθεσης.

Η συντριπτική πλειονότητα των εκδηλώσεων θα εκτυλίσσεται σε ολόκληρη τη Γαλλία, αν και υπάρχει μια εξαίρεση. Ο διαγωνισμός σέρφινγκ θα διεξαχθεί σε ένα χωριό στη νοτιοδυτική ακτή της Ταϊτής. Οι διοργανωτές του Παρισιού επέλεξαν να διεξαχθούν οι αγώνες σέρφινγκ στο νησί της Γαλλικής Πολυνησίας επειδή «προσφέρει μια ευκαιρία να εμπλακούν τα γαλλικά υπερπόντια εδάφη και οι κοινότητες τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες - για πρώτη φορά στην ιστορία - ενώ παράλληλα προβάλλεται η πλούσια και ποικιλόμορφη κληρονομιά της Γαλλίας».