Θεοδότου: Υπήρχαν περιπτώσεις αδυναμιών για να ληφθεί απόφαση στα ΣΠΙ (LIVE)

Θεοδότου: Έχω πολύ εμπειρία στο θέμα των μετοχών του Συνεργατισμού, οι οποίες είναι κάτω από τη Δήμητρα Επενδυτική, μπορώ να πω ότι σαν ΣΠΙ Λευκόνοικο είχε αποκτήσει, ήταν μεγαλομέτοχος της Δήμητρας, στο τέλος η Συνεργατική τότε Τράπεζα δεν είχε αγοράσει ούτε μία μετοχή. Όταν έγιναν οι συγχωνεύσεις, έφτασε η Συνεργατική Τράπεζα να έχει το 20% των μετοχών. Σαν Λευκόνοικο διατηρούσαμε 4 εκατομμύρια μετοχές. Η εισήγηση μου, πήγα και στο Συμβούλιο της Τράπεζας, ότι έπρεπε να αγοραστούν από την Τράπεζα. Τελευταίως πληροφορήθηκα ότι οι μετοχές παραχωρήθηκαν σε άτομο, το οποίο δανειοδοτήσαν χωρίς εξασφάλιση, που έχει ποσοστό στη τράπεζα το 22%. Θεωρώ αυτό είναι εγκληματικό. 

Γεωργίου: Από τα πρακτικά διαφένεται ότι οι μετοχές της Δήμητρας που είχε το Λευκόνοικο ήταν στη ΣΠΕ Στροβόλου. Κάποιος είχε βάλει μεμο και δεν μπορούσατε να τις πουλήσετε. Αποφασίστηκε να πουληθούν στην Κεντρική Συνεργατική Τράπεζα. Θα εξοφλούσαν το δανεισμό στη ΣΠΕ Στροβόλου. Αυτό νομίζω πριν διετίας.

Θεοδότου: Πιστεύω ότι αυτό δεν είναι αληθές. 

Θεοδότου: Όταν στις αρχές το ύψος της διαφήμισης ήταν 120.000, αργότερα έφτασε τα 3 εκατομμύρια. Το γνωρίζω από πληροφορίες. Το κρίνω από την έκταση της διαφήμισης σε όλα τα κανάλια και τις εφημερίδες. 

Θεοδότου: Αυτοί που διορίστηκαν από το κράτος μετά το '13 ήταν από 12 χιλιάδες για τον καθένα και για τον Πρόεδρο πέραν των 70 χιλιάδων. 

Θεοδότου: Το σήμα που τοποθετήθηκε σε όλα τα Συνεργατικά ιδρύματα προσομοίαζε με αυτό της Λαϊκή που είχε καταρρεύυσει. 

Αρέστη: Πόσοι ήρθαν από τη Λαϊκή Τράπεζα;

Θεοδότου: Αυτό που ξέρω είναι ότι ενώ στην αρχή έλεγαν ότι ο Συνεργατισμός έχει πλεόνασμα προσωπικού, όταν ανέλαβα ήρθαν 120 υπάλληλοι με παραχώρηση πολλών ωφελημάτων (χρήση αυτοκινήτων, επίδομα για το τηλέφωνο). Προσλήφθηκαν στη Συνεργατική Τράπεζα με διαδικασίες εξπρες. Ήταν παιδιά της 'παρέας' που είχαν αναλάβει την διοίκηση της τράπεζας. Εγώ λέω ότι ο Συνεργατισμός δεν είναι μόνο ο πιστωτικός τομέας. 

Αρέστη: Είπατε ότι δεν υπάρχουν ατασθαλίες στα ΣΠΙ. Τι λέτε τότε για τη ΣΠΕ Στροβόλου, Φύλας, Κυπερούντας κα; 

Χαραλάμπους: Υπάρχουν στοιχεία τουλάχιστον για 20 ΣΠΙ με ατασθαλίες

Θεοδότου: Παραχωρούνταν δάνεια ενώ ήταν πλήρως εξασφαλισμένα με εγγυήσεις, δεν τα πλήρωναν. Εκεί έμπαινε η λέξη ατασθαλίες. Τέτοια δάνεια είναι αυτά που δίνονταν από τα ιδρύματα που αναφέρατε αλλά και από άλλα ιδρύματα.

Αρέστη: Δεν είναι μόνο έτσι. Έχουμε παράδειγμα ΣΠΕ που ο Γραμματέας διέγραψε την υποθήκη σε δικό του δάνειο.

Θεοδότου: Δεν γνωρίζω την περίπτωση.

Θεοδότου: Για εμένα ήταν εγκληματικό ότι έδωσαν το 1% στο Συνεργατικό Κίνημα. 

Θεοδότου: θεωρώ ότι η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου για το κατάντημα του Συνεργατισμού έχει τρομερή ευθύνη. Ο τότε Διευθυντής της ΚΤΚ κ. Ορφανίδης μας είχε καλέσει το '12 για να μας κάνει παρατήρηση ότι δίνουμε υψηλό επιτόκιο και φέραμε λεφτά στο Συνεργατισμό. 

Γεωργίου: Είχατε πει ότι είχαν παρατηρηθεί πολλές ατασθαλίες στα ΣΠΙ. Πως τις δικαιολογείτε; 

Θεοδότου: Αν υπήρξαν δεν ήταν από σκόπιμες ενέργειες. Μπορεί να παρουσιάζονταν σε περιπτώσεις από λάθος είτε από τα ΣΠΙ είτε από κακή εισήγηση του γραμματέα. 

Χαραλάμπους: Βελτιώθηκαν μετά το '08 τα πράγματα στο χαρτοφυλάκιο;

Θεοδότου: Ναι βελτιώθηκαν. Και σαν κεντρικός Φορέας είχαμε απορρίψει και μερικές περιπτώσεις. 

Χαραλάμπους: Η εικόνα που είχατε για τα δάνεια ποια ήταν; 

Θεοδότου: Η εικόνα που είχα έδειχνε ότι τα δάνεια ήταν πλήρως εξασφαλισμένα αλλά η αδυναμία ήταν στην αποπληρωμή. Δεν πληρώνονταν οι δόσεις και κατέληγαν ΜΕΔ.

Χαραλάμπους: Τι κάνατε για να χειριστείτε αυτή τη αδυναμία; 

Θεοδότου: Εκείνο που κάναμε εντείναμε τον έλεγχο και την παρουσία μας στις συνελεύσεις όλων των ΣΠΙ. Πιέζαμε ότι πρέπει να αρχίσουν να πιέζουν τα δάνεια τους. Δεν ήμασταν φιλανθρωπικός όργανισμός. 

Χαραλάμπους: Είδατε πρόοδο;

Θεοδότου: Ναι αρκετή. Το '13 ήταν σαφώς βελτιωμένη η κατάσταση. 

Χαραλάμπους: Τι ενημέρωση είχατε για την κατάσταση; 

Θεοδότου: Ενημερωνόμαστε όσο το δυνατόν καλύτερα από το ΓΔ. Όπως σας ανέφερε ο Ευθύμιος Πανταζής, υπήρχε και περίπτωση να καλέσουμε τα στελέχη για την έγκριση των δανείων. Τα δάνεια εγκρίνονταν από τα μέλη της τράπεζας. 

Χαραλάμπους: Η δική σας επιτροπή ενημερωνόταν; 

Θεοδότου: Δεν μπορώ να πω ότι υπήρξε απόλυτα ενημέρωση από τα ΣΠΙ διότι το κάθε ίδρυμα ήταν ξεχωριστή οντότητα. Δεν μπορούσαμε να επέμβουμε. Τα δάνεια που παραχωρούσαν από όλα τα ΣΠΙ ήταν πλήρως εξασφαλισμένα. Η αδυναμία που παρατηρούσα ήταν ότι δεν έπρεπε να δούμε την εξασφάλιση αλλά έπρεπε να κοιτάζουμε και την δυνατότητα αποπληρωμής. 

Χαραλάμπους: Δίνονταν δάνεια και με κριτήρια άλλα; Δηλαδή στο γνωστό φίλο, ή πολιτικό; 

Θεοδότου: Να μου επιτρέψετε να μην απαντήσω. Επειδή δεν ξέρω. 

Θεοδότου: O έλεγχος δεν θεωρώ ότι ήταν καθαρά στα στελέχη του Συνεργατισμού, διότι η Επιτροπή Ελέγχου η οποία αποτελείτο από κρατικά στελέχη. Νιώθω ότι υπήρχαν αδυναμίες για να γίνεται όσο το δυνατόν σύντομα για να δοθούν σε ορισμένες εταιρείες τα προβλήματα που παρουσιάζονταν. Γίνονταν συστάσεις από τον Έφορο. Λάμβανε υπόψη τις θέσεις των υφισταμένων του. Υπήρχε το πρόβλημα να γίνει σύντομα η βελτίωση.

Χαραλάμπους: Αισθάνεστε ότι ο Έφορος ερευνούσε τα θέματα, υπήρχε αποτελεσματική εποπτεία που να συμμορφωθεί; 

Θεοδότου: Υπήρχαν περιπτώσεις αδυναμιών για το θέμα να ληφθεί απόφαση για Συνεργατικά. Είχε συσταθεί Επιτροπή από το Υπουργικό Συμβούλιο βάση της εταιρικής διακυβέρνησης που συνεδρίαζε με τον Έφορο. Νομίζω μετά το 2008. Να αναφέρω μερικά μέλη ο Τάκης Κουφάρης, Κωνσταντίνου από την KPMG, ένας λογιστής από την Πάφο. Δεν θυμάμαι καθαρά τα ονόματα. Όλοι είχαν το προσόν να είναι chatter accountant. Ήταν πενταμελής επιτροπή. Οι αδυναμίες επέφεραν την καθυστέρηση για να λήξει το πρόβλημα.

Χαραλάμπους: Να πάμε πριν το '13. Είναι μια περίοδος που είναι εξίσου σημαντική σε ότι αφορά την εξέλιξη του Συνεργατισμού. Ήθελα την άποψη σας στον τρόπο λειτουργίας της Επιτροπείας και προ το 2008. Τα μέλη της Επιτροπείας, άρα εκπροσωπούνταν από τα ΣΠΙ. Άρα οι άνθρωποι που ήταν εκεί ήταν άνθρωποι των ΣΠΙ. Καλούνταν να εποπτεύσουν τον εαυτό τους. Αυτό δεν δημιουργούσε σύγκρουση συμφερόντων; 

Θεοδότου: Τα μέλη ήταν συνήθως οι Γραμματείς Διευθυντές των ΣΠΙ διότι τους έστελνε η Επιτροπή σαν εκπροσώπους του ιδρύματος. Σε καμιά περίπτωση οι διευθυντές έπαιρναν αποφάσεις που θεωρείτο ότι ήταν επηρεασμένοι διότι κάποια στιγμή ήταν να έρθει η σειρά τους. Το συμφέρον του Συνεργατικού Τομέα ήταν πάνω από όλα. 

Χαραλάμπους: Αν σας πω ότι η Κεντρική Τράπεζα ως επόπτης έθεσαν αυτό το θέμα και στις επιστολές φαίνεται σαφώς ότι δεν κάνατε κάποιες ενέργειες. Τι θα μου απαντήσετε;

Θεοδότου: Σε περιπτώσεις που παρουσίαζαν οποιοδήποτε πρόβλημα, είχαμε επαφή μαζί του (σσ του ΣΠΙ) για να βρεθεί κάποια λύση. 

Θεοδότου: Αποχώρησα όπως αποχώρησε όλη η Επιτροπή αφού ο ΥΠΟΙΚ είχε ζητήσει όλες τις παραιτήσεις μας. Στόχος ήταν να διορίσει νέα Επιτροπή. 

Γίνεται αναφορά στο βιογραφικό του και την πορεία του στο Συνεργατισμό

Πανταζής: Καταληκτικά ήθελα να πω ότι εξετάζετε σε βάθος χρόνου την πορεία του Συνεργατισμού, μπορούμε να μιλάμε για τρεις περιόδους. Την προ 2008 περίοδο, την προ 2013 και μεταγενέστερα. Για την περίοδο προ του 2008, οι άρχοντες ήταν τα ΣΠΙ. Από το 2008, μπορούσε να εκδώσει κάποιες οδηγίες και να παρακολουθεί κάποια στοιχεία. Όμως το θεσμικο πλαίσιο ήταν βραχυκυκλωμένο. Υπήρχε μη καθαρότητα στο καθορισμό ρόλων και αρμοδιοτήτων μεταξύ Συνεργατικής και Φορέα. 

Αρέστη: Την περίοδο που ήσασταν σε αυτή τη θέση, μπορείτε να μας πείτε ένα περίπου το ποσό; 

Πανταζή: 300 εκατομμύρια περίπου το 2016, άλλα τόσα το 2017 περίπου. Είναι αριθμοί που έχουμε χειριστεί. Ένα ποσοστό 20% απορρίπτεται.

Αρέστη: Όταν αποφασίζετε για την έγκριση αυτών των δάνεια, οι αποφάσεις λαμβάνονταν με καθαρά οικονομικά κριτήρια ή υπήρχαν παρεμβάσεις έξωθεν, πχ από πολιτικούς;

Πανατζής: Όχι, δεν υπήρχαν παρεμβάσεις. 
 

Γεωργίου: Τα πρόβλημα των ΜΕΔ πως τα αντιμετώπισε η Επιτροπεία;

Πανταζής: Όταν διορίστηκα ήταν προς το τέλος τη διαγνωστική της Pimco, οπότε από το '12 και μετά ήταν όλα σχετικά με την ανακεφαλαιοποίηση. 

Γεωργίου: Στα καθήκοντα σας αναφέρατε ότι εγκρίνετε κάποια δάνεια. Όταν αυτά παρουσιάζονταν στην Επιτροπεία από ποιον γινόταν;

Πανταζής: Από την επιχειριακή μονάδα. Εμείς έχουμε τον τελευταίο λόγο ανάλογα τα εγκριτικά όρια.

Χαραλάμπους: Την περίοδο μετά το '13 μέχρι σχετικά πρόσφατα, εκφράστηκαν απόψεις ότι ήταν προβληματική η πορεία διαχείρισης των ΜΕΔ, ότι δεν προχωρούσαν οι χειρισμοί. Ήθελα τη δική σας άποψη

Πανταζή: Μπορώ να μιλήσω μόνο για το διάστημα που ήμουν επικεφαλής της διεύθυνσης των ΜΕΔ. Ήταν μια διεύθυνση που ξεκίνησε από το μηδέν. Χρειαζότανε ενίσχυση των τεχνικών δεξιοτήτων του προσωπικού. Έπρεπε να εξοικειωθεί με τα νέα συστήματα. Έπρεπε να χειριστούμε οργανωτικής φύσεως ζητήματα. Είχαμε και την ιδιαιτερότητα του χαρτοφυλακίου μας. Η φύση του δανειακού χαρτοφυλακίου μας ήταν συντελεσιακή. Συν η ροή νέων ΜΕΔ που έρχονταν. Πολλά πράγματα λόγω της ποιότητας των δεδομένων στην πορεία γίνονταν captured. Είναι ένα δύσκολο χαρτοφυλάκιο με πολλά τερματισμένα δάνεια. Όταν αποχώρησα ο δείκτης ΜΕΔ ήταν 56,5% και το πλάνο προέβλεπε για το τέλος του '14 έπρεπε να ήμασταν στο 55%. Επομένως δεν θεωρώ ότι όλα όσα έγιναν ήταν σωστά, σίγουρα υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Όπως ένα μωρό που μαθαίνει να περπατάει. 

Χαραλάμπους: Εφόσον αναλάβατε σε μια δύσκολη περίοδο να στήσετε το σύστημα, είπατε ότι τα δάνεια ήταν μη βιώσιμα από την αρχή. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις σας για τη διαχείριση του κινδύνου πριν το '13. 

Πανταζή: Δεν υπήρχε σύστημα. Σαφώς ήταν πιο δύσκολο. Στο χαρτοφυλάκιο μας είχαμε πολλά δάνεια που ήταν με υποθήκη. Επομένως όταν έγινε η αύξηση της τιμής των ακινήτων, τότε αναδύθηκε το πρόβλημα. 
 

Χαραλάμπους: Σας έδωσαν τότε την περιγραφή των καθηκόντων σας γραπτώς;

Πανταζή: Όχι δεν θυμάμαι.
 

Χαραλάμπους: Όταν εξηγήσατε για τα εγγριτικά όρια, παραπέμποταν δάνεια στην Επιτροπεία ή στο Συμβούλιο;

Πανταζής: Ναι, ειδικά τα μεγάλα ποσά.

Χαραλάμπους: Άρα πήγαιναν και δάνεια στην Επιτροπεία, συμπεριλαμβανομένου και πολιτικά; 

Πανταζής: Ναι. 

Χαραλάμπους: Το θέμα της καταλληλότητας των Γραμματέων Διευθυντών από ποιον αξιολογείτο; 

Πανταζής: Η υπηρεσία εποπτίας και ανάπτυξης εταιρειών.

Χαραλάμπους: Όταν έιπατε για αδυναμία εννοούσατε ότι δεν ήταν επαρκής;

Πανταζής: Ναι. 

Αρέστη: Ήσασταν μέλος όταν ήταν ΓΔ όταν ήταν ο κ. Κληρίδης;

Πανταζής: Ναι

Αρέστης: Όταν ήταν ο κ. Ταουσιάνης;

Πανταζής: Όχι

Αρέστη: Είναι γεγονός ότι ήσασταν στην Επιτροπεία πριν και μετά. Έχετε κάποιο σχόλιο για τον τρόπο που λειτούργησε μετά; 

Πανταζής: Μπορώ να μιλήσω για την περίοδο που είχα δουλέψει. Ο πρώτος χρόνος της Επιτροπείας ήταν πολύ δύσκολος για τον οποιοδήποτε. Είχαν ξεκινήσει οι συγχωνεύσεις από τον Οκτ. 2013 μέχρι το Μάρτιο 2014. Είχαμε μεταβατικό στάδιο. Έπρεπε να κλείσουν όλες οι υποχρεώσεις με τον ESM. Έπρεπε να διοριστούν εκτελεστικές διευθύνσεις. Αυτή όλη η διαδικασία έπερνε πάρα πολύ χρόνο. Η Επιτροπεία συνεδρίαζε 2 και 3 φορές την εβδομάδα. Δεν μπορώ να σχολιάσω γενικότερα ότι εκ των πραγμάτων μπορεί να περνούσε τις γραμμές του άλλου.

Αρέστη: Ο κ. Κληρίδης μας είπε ότι παραιτήθηκε γιατί δεχόταν παρεμβάσεις.

Πανταζής: Δεν μπορώ να σχολιάσω. Σέβομαι την θέση του κ. Κληρίδη. Δεν μπορώ να πω κάτι τέτοιο. 

Αρέστη: Ήσασταν μέλος της Επιτροπείας όταν έγινε η συνεργασία με την altamira; 

Πανταζής: Όχι

Αρέστης: Υπήρξατε Εκτελεστικό μέλος της Επιτροπείας; 

Πανταζής: Υπηρέτησα από το Δεκέμβριο του 2012 όταν αφυπηρέτησε ο κ. Θεοδώρου. Ήμουν ο Ανώτερος Διευθυντής. Παρέμεινα μέχρι το Νοέμβριο του 2014. Υπηρέτησα ένα χρόνο προ της ανακεφαλαιοποίησης και ένα χρόνο μετά. 

Αρέστης: Υποβάλλατε παραίτηση; Γιατί;

Πανταζής: Τον Νοέμβριο 2014. Το γεγονός ότι ήθελα να επικεντρωθώ στα εκτελεστικά μου καθήκοντα. Είχα αναλάβει τότε τη ανώτερη διεύθυνση της τότε νέας Επιτροπής, διευθέτησης ΜΕΔ. Σε μια συνάντηση μου είχαν αναφέρει ότι υπήρχε ένας προβληματισμός ότι ήμουν στη διεύθυνση των ΜΕΔ, κατά πόσο η συμμετοχή μου στο Συμβούλιο θα υπήρχε πρόβλημα. 

Αρέστης: Υπάρχει περίπτωση η απόφαση σας να αναθεωρηθεί από άλλο όργανο;

Πανταζής: Αυτό που περιγράφετε δεν έχει γίνει. Υπάρχει η δυνατότητα αν ο αποδέκτης της απόφασης μας θεωρεί ότι δεν λάβαμε την σωστή απόφαση, μπορεί να πάει στον ανώτερο διευθυντή του και να οδηγήσει το θέμα σε ανώτερα στρώματα. 

Πανταζής: Υπήρχαν τα ΣΠΙ που ασκούσαν την λιανική. Οι μετόχοι μας ήταν τα ΣΠΙ. Αντιπροσωπεύονταν στην Επιτροπεία.

Αρέστης: Πόσα μέλη ήταν; Γιατί πρέπει να ήταν πολλά. Πως τους εξέλεγαν. 

Πανταζής: Πριν την ανακεφαλαίωση ήταν 93. Ο γραμματέας του ΣΠΙ ήταν ο υποψήφιος. Γίνονταν εκλογές. 

Αρέστης: Τα κατά τόπους ΣΠΙ είναι αλήθεια ότι, αντανακλούσαν τη δύναμη των κομμάτων σε κάθε περιοχή. 

Πανταζής: Αυτό έχει μια βάση. Από τη στιγμή που ήταν άνθρωποι μέλη της περιοχής που κάλυπταν και οι εκλογές έπαιρναν χαρακτήρα πολιτειακής διαδικασίας, αντανακλούνταν. Εκείνο που θεωρώ πιο σημαντικό της εκλογής είναι το κριτήριο της καταλληλότητας. Το κάθε μέλος μπορούσε να είναι υποψήφιο για εκλογή. Μιλάω για τα τοπικά ΣΠΙ. 

Αρέστης: Συμφωνείτε όμως ότι αντανακλούσαν τη δύναμη των πολιτικών κομμάτων;

Πανταζής: Τη δύναμη όχι, αλλά το χρώμα.

Αρέστης: Άρα μπορούμε να πούμε ότι είχαν και τέτοια πολιτική;

Πανταζής: Δεν μπορώ να το πω. Η Συνεργατική εποπτεύοταν από την Κεντρική. 

Πανταζής; Ο τρόπος που λειτουργούσαν τα ΣΠΙ ήταν ως ξεχωριστές οντότητες. 

Κάνει μια μικρή αναφορά στο βιογραφικό του και την καριέρα του.

Στις 9 η ώρα αναμένεται να αρχίσει η κατάθεση του Ευθύμιου Πανταζή.