Γιατί η ΕΕ μπορεί να πει «όχι» σε χρηματοδότηση του GSI από το Ταμείο Ρύπων

Πέμπτη, 5/9/2024 - 14:00

Για παγίδες, «ψιλά γράμματα» και κινδύνους προειδοποιεί την Κυπριακή Δημοκρατία ο Καθηγητής του Τομέα Ενέργειας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Δρ. Κωνσταντίνος Χατζηστάσου, αναφορικά με τη συμμετοχή στην ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού Great Sea Interconnector.

Όχι στο «πιστόλι στον κρόταφο»

Μιλώντας στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση, τόνισε ότι η Λευκωσία θα πρέπει να διερευνήσει εξονυχιστικά τις παραμέτρους κόστους-οφέλους του έργου και να μην λειτουργήσει κάτω από «ασφυκτικές πιέσεις» και «πιστόλι στον κρόταφο» που τείνει ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος έχει την αποκλειστική ευθύνη να χρηματοδοτήσει την κατασκευάστρια γαλλική εταιρεία του καλωδίου που προειδοποιεί ότι δεν θα υλοποιήσει τον αγωγό εάν δεν λάβει τα 25 εκατομμύρια τον χρόνο από την Κυπριακή Δημοκρατία. Εξήγησε ότι οι οικονομικές υποχρεώσεις που αναλαμβάνει η Λευκωσία είναι δυσανάλογες δεδομένης της απουσίας τελικής επενδυτικής απόφασης για το έργο και εκτείνονται σε:

  • 657 εκατομμύρια ευρώ ως ποσοστό συμμετοχής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
  • 150 εκατομμύρια για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας 
  • 25 εκατομμύρια ευρώ ετησίως από το Ταμείο Ρύπων

Γιατι μπορεί να αρνηθεί η Κομισιόν

Ο κύριος Χατζηστάσου υπογράμμισε ότι μια τέτοια ενέργεια απαιτεί την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφού τα χρήματα που εισρέουν στο Ταμείο Ρύπων επενδύονται αποκλειστικά για την ανάπτυξη ΑΠΕ και ενδυνάμωση της «πράσινης ενέργειας.»

Και εξήγησε ότι εάν το καλώδιο αξιοποιηθεί για εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ από την Κύπρο προς την Ελλάδα, τότε το έργο εμπίπτει στους κανόνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εάν όμως χρησιμοποιηθεί για εισαγωγή συμβατικής ηλεκτρικής ενέργειας από την Ελλάδα προς την Κύπρο, τότε είναι εκτός των κανόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Υπενθύμισε δε ότι ετησίως η κυπριακή παραγωγή από ΑΠΕ είναι πολύ μικρή σε σχέση με την παραγωγή συμβατικής ηλεκτρικής ενέργειας.

«Κανένας εκβιασμός» λέει η Πική

Από την πλευρά της, η Υφυπουργός Παρά τω Προέδρω Ειρήνη Πική ανέφερε ότι μέχρι στιγμής δεν έχει οριστεί συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου για τη λήψη τελικής απόφασης. Διευκρίνισε δε ότι αυτή δεν θα αφορά συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας, αλλά έγκριση της χρηματοδότησης του αγωγού κατά 25 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο από το Ταμείο Ρύπων.

Όπως υποστήριξε, είναι κάτι που δεν χρήζει νομοθετικής ρύθμισης αλλά συνεννόησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς. Την ίδια ώρα, απέρριψε τα περί εκβιασμού για λήψη τελικής απόφασης λέγοντας ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν σωστά και θα τηρηθούν χρονοδιαγράμματα, προς όφελος του Κύπριου καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας.