Η υγεία των φυτών διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση ενός ισορροπημένου και βιώσιμου περιβάλλοντος. Ωστόσο πολλοί Ευρωπαίοι πολίτες εξακολουθούν να μην είναι επαρκώς ευαισθητοποιημένοι σχετικά με τους λόγους για τους οποίους είναι σημαντική η υγεία των φυτών. Οι επιβλαβείς οργανισμοί των φυτών μπορούν να έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην επισιτιστική μας ασφάλεια, την οικονομία και το περιβάλλον, ενώ τα υγιή φυτά συνεπάγονται υγιή τρόφιμα και ένα βιώσιμο μέλλον.
Η εκστρατεία #PlantHealth4Life στην οποία συμμετέχει για άλλη μια χρονιά και η Κύπρος με το Τμήμα Γεωργίας του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ως Αρμόδια Αρχή για τα θέματα Υγείας των Φυτών (National Plant Protection Organization) αποσκοπεί στην αύξηση της συλλογικής ευαισθητοποίησης σχετικά με τους κινδύνους που απειλούν την υγεία των φυτών και τον ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει ο καθένας από εμάς για την προστασία της.
Επιβλαβείς Οργανισμοί για τα Φυτά και Φυτικά προϊόντα στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Οι επιβλαβείς για τα φυτά οργανισμοί αποτελούν σοβαρή απειλή για την υγεία των φυτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ΕΕ δημοσίευσε κατάλογο που περιλαμβάνει 20 επιβλαβείς οργανισμούς καραντίνας που αποτελούν προτεραιότητα καθώς συνιστούν τη σοβαρότερη οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική απειλή για τις χώρες της ΕΕ. Οι οργανισμοί αυτοί μπορούν να προκαλέσουν καταστροφικές ζημιές σε καλλιέργειες, κήπους και φυσικά οικοσυστήματα. Είναι σημαντικό να είμαστε σε εγρήγορση και να λαμβάνουμε προληπτικά μέτρα για την αποτροπή της εισαγωγής τους στην ΕΕ και τον περιορισμό της εξάπλωσής τους.
Εντοπισμός Ασιατικής Ψύλλας Εσπεριδοειδών στην Κύπρο
Τον Αύγουστο του 2023 το Τμήμα Γεωργίας επιβεβαίωσε τον εντοπισμό του εντόμου Diaphorina citri στην Κύπρο. Κοινή ονομασία του είναι Ασιατική Ψύλλα των Εσπεριδοειδών (Asian citrus psyllid). Ανήκει στην κατηγορία επιβλαβών οργανισμών καραντίνας με βάση τον Ενωσιακό Κανονισμό (ΕΕ) 2019/2072. Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη αναφορά του οργανισμού αυτού σε Ευρωπαϊκό κράτος μέλος. Δηλαδή η ψύλλα των εσπεριδοειδών δεν είχε εντοπιστεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Το έντομο αυτό προσβάλλει κυρίως τα εσπεριδοειδή και καλλωπιστικά του είδους μουράγια (Murraya sp.) Το γεγονός που καθιστά το εν λόγω έντομο εξαιρετικά επικίνδυνο, είναι ότι αποτελεί τον βασικό φορέα του επιβλαβούς οργανισμού προτεραιότητας που ονομάζεται Citrus Greening Bacterium (HLB). Αυτό το βακτήριο προκαλεί ολοκληρωτική ξήρανση εσπεριδοειδών σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το Citrus Greening Bacterium (HLB) ή αλλιώς βακτήριο που προκαλεί την ασθένεια του κίτρινου δράκου είναι μια από τις πλέον καταστροφικές ασθένειες των εσπεριδοειδών παγκοσμίως και εάν αυτό εισέλθει στη Δημοκρατία θα προκαλέσει σοβαρότατες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Θα επηρεάσει σημαντικά τον γεωργικό κλάδο και ειδικότερα την εσπεριδοκαλλιέργεια προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημιές στην παραγωγή και εμπορία καρπών εσπεριδοειδών και άλλων μεταποιημένων προϊόντων που προκύπτουν από την καλλιέργεια αυτή. Θα προκαλέσει ανυπολόγιστες ζημιές στην αγροδιατροφική αλυσίδα που στηρίζεται στην καλλιέργεια των εσπεριδοειδών, αυξημένο κόστος παραγωγής, απώλεια θέσεων εργασίας αλλά και καταστροφικές συνέπειες στο κυπριακό περιβάλλον.
Η πρόληψη των κινδύνων είναι προτιμότερη από τη διαχείριση επιβλαβών για τα φυτά οργανισμών
Η λήψη μέτρων για την πρόληψη της μόλυνσης των φυτών από επιβλαβείς οργανισμούς αποτελεί μια πιο αποτελεσματική προσέγγιση από τη διαχείριση επιδημιών. Ορισμένες φυτοϋγειονομικές καταστροφές είναι μη αναστρέψιμες. Για να αντιληφθεί κανείς τη σημασία της προστασίας της υγείας των φυτών και τον ρόλο που ο καθένας μας μπορεί και οφείλει να διαδραματίσει για την ενίσχυσή της αξίζει απλά να αναφερθεί ότι η εισαγωγή φυτών εσπεριδοειδών από τρίτες χώρες απαγορεύεται. ‘Όλοι οι εισαγωγείς εμπορευμάτων φυτών και φυτικών προϊόντων δηλώνουν τα είδη και τις ποσότητες που εισάγουν τόσο στις αρμόδιες τελωνειακές αρχές όσο και στο Τμήμα Γεωργίας όπου και διεξάγεται σχολαστικός έλεγχος. Σε περίπτωση εντοπισμού φυτών εσπεριδοειδών από τρίτη χώρα, οι αρμόδιες αρχές απαγορεύουν την εισαγωγή τους και υποχρεώνουν τον εισαγωγέα να τα επανεξάξει ή να τα καταστρέψει. Αν και πραγματοποιούνται εισαγωγές φυτών εσπεριδοειδών από άλλα κράτη μέλη, σημειώνεται ότι η ασιατική ψύλλα δεν εντοπίστηκε σε κανένα άλλο κράτος μέλος μέχρις στιγμής. Δεδομένου και ότι οι εισαγωγές καρπών εσπεριδοειδών δεν αποτελούν κίνδυνο για την εισαγωγή του εντόμου στην Κύπρο, το Τμήμα Γεωργίας εύλογα υποπτεύεται ότι εισήχθη στη χώρα μας με μεταφορά πολλαπλασιαστικού υλικού (μοσχεύματα, εμβόλια) σε ταξιδιωτικές αποσκευές.
Τι μπορείτε να κάνετε
Όταν ταξιδεύετε εκτός ΕΕ, μην φέρνετε μαζί σας φυτά, λουλούδια, σπόρους, φρούτα ή λαχανικά. Αυτά τα είδη ενδέχεται να φέρουν επιβλαβείς οργανισμούς οι οποίοι μπορεί βλάψουν τα φυτά στην ΕΕ. Συμβάλετε στην προστασία της υγείας των φυτών, εφαρμόζοντας τους τελωνειακούς κανονισμούς και αποφεύγοντας τη μεταφορά φυτικού υλικού σε διασυνοριακό επίπεδο.
Όταν αγοράζετε φυτά και σπόρους από το διαδίκτυο, βεβαιωθείτε ότι συνοδεύονται από φυτοϋγειονομικό πιστοποιητικό, εάν προέρχονται από χώρες εκτός της ΕΕ. Οι εν λόγω πιστοποιήσεις υποδεικνύουν ότι τα φυτά έχουν υποβληθεί σε ελέγχους που ορίζει η ΕΕ, μειώνοντας τους κινδύνους εισαγωγής φυτικών επιβλαβών οργανισμών στον κήπο ή το αγρόκτημά σας.
#PlantHealth4Life
Οι ενέργειες κάθε Ευρωπαίου πολίτη έχουν καθοριστική σημασία για τη διατήρηση της υγείας των φυτών. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της εκστρατείας #PlantHealth4Life και ανακαλύψτε με ποιους τρόπους μπορείτε να προστατεύσετε την υγεία των φυτών. Φέτος, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες συμμετοχής στην εκστρατεία, η οποία θα περιοδεύσει σε εμπορικές και άλλες εκθέσεις καθώς και σε σχολεία στις συμμετέχουσες χώρες. Συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα της εκστρατείας για να ενημερωθείτε σχετικά με τις δράσεις στη χώρα σας και μείνετε συντονισμένοι για περισσότερες πληροφορίες μόλις αυτές γίνουν διαθέσιμες!
