Βόρεια Γερμανία, πόλη του Αμβούργου, φυλακές U-Haft, πτέρυγα υποδίκων. Εκεί, σε ένα κελί, σε καθεστώς de facto απομόνωσης, κλείνει επτά μήνες έγκλειστος ο Κούρδος ακτιβιστής Κενάν Αγιάζ κατηγορούμενος για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση.
Στο 2,5 τετραγωνικών μέτρων κελί του σκαρφαλώνει κάθε πρωί στις μύτες των ποδιών του ανεβασμένος στο κρεβάτι και καταφέρνει να δει ανάμεσα από τα σίδερα ενός μικροσκοπικού παραθύρου την κορφή ενός δέντρου. Λίγο πράσινο, που αν και αμελητέο, καταφέρνει να σπάσει για λίγο το ασφυκτικό γκρίζο της φυλακής.
Ο Κενάν είναι άνθρωπος που γεννήθηκε για να αποτελεί την εξαίρεση στον κανόνα της σιωπής των βολεμένων. Επέλεξε να φωνάζει, αντί να σωπαίνει, ακόμη κι αν ήξερε πως η επιλογή του αυτή θα έχει συνέπειες. Τις συνέπειες αυτές δεν τις ζει μόνο τώρα, τις ζει από τα 17 του χρόνια, όταν και συνελήφθη για πρώτη φορά μαζί με τον αδελφό του με την κατηγορία συμμετοχής σε διαδήλωση για τα δικαιώματα του λαού του. Ήταν το 1991, σε μία εποχή έντονης αντάρτικης δράσης του PKK και μιας ισχυρής παρουσίας του κουρδικού κινήματος στην Τουρκία.
Ο Κούρδος ακτιβιστής Κενάν Αγιάζ
Ο Κενάν, με καταγωγή από την πόλη Μαρτίν του τουρκοκρατούμενου Κουρδιστάν, αν και ουδέποτε κατηγορήθηκε για ένοπλη δράση, η συμμετοχή του και μόνο σε διαδήλωση, τον οδήγησε για 12 χρόνια στις φυλακές της Τουρκίας, όπου και υποβλήθηκε σε σκληρά βασανιστήρια. Στις ίδιες φυλακές, ο αδελφός του πέθανε από τα βασανιστήρια αυτά, ενώ ο ίδιος όταν πια αποφυλακίστηκε συνέχισε τον πολιτικό του αγώνα φωνάζοντας για τα δικαιώματα των Κούρδων.
Μαζί με άλλους συναγωνιστές του δημιούργησαν το πολιτικό κόμμα «Ομαδική Εκπαίδευση Ερευνητών», με στόχο την προάσπιση των δικαιωμάτων κουρδικού λαού.
Όπως ήταν φυσικό η τουρκική μέγγενη που έσφιγγε όλο και περισσότερο, οδήγησε πολλά από τα μέλη του κόμματος στις φυλακές, ενώ άλλα, ανάμεσά τους και ο Κενάν, κατάφεραν να διαφύγουν μέσω Συρίας, με τον ίδιο να καταλήγει στην Κύπρο.
Μέχρι και την έκδοσή του στις γερμανικές αρχές τον περασμένο Ιούνιο, ο Κενάν είχε συμπληρώσει 10 χρόνια στην χώρα μας, έχοντας μάλιστα λάβει το καθεστώς του πολιτικού πρόσφυγα.
Σαν σε… στρατόπεδο συγκέντρωσης
Μιλώντας αποκλειστικά στο AlphaNews.Live ο δικηγόρος του Κενάν Αγιάζ και μέλος της ομάδας υπεράσπισής του στην ποινική δίκη του Αμβούργου που ξεκίνησε στις 3 Νοεμβρίου, Ευστάθιος Ευσταθίου, μας είπε, αναφερόμενος στις φυλακές που κρατείται, πως πρόκειται για ένα σωφρονιστικό ίδρυμα που περισσότερο θυμίζει στρατόπεδο συγκέντρωσης παρά φυλακές.
Ο δικηγόρος Ευστάθιος Ευσταθίου μαζί με τον Κενάν Αγιάζ στην αίθουσα του δικαστηρίου του Αμβούργου
Το επισκεπτήριο λαμβάνει χώρα σε ένα δωμάτιο δύο ορόφους κάτω από τη γη που είναι χωρισμένο με γυαλί πάχους 5 εκατοστών.
«Την πρώτη φορά που επισκέφθηκα τις συγκεκριμένες φυλακές, πραγματικά τρόμαξα. Είναι άθλιες οι συνθήκες κράτησης. Πρόκειται για ένα παλιό, κακοσυντηρημένο κτήριο, με πολύ κακές συνθήκες υγιεινής και μάλιστα με μια παράξενη ιδιομορφία. Οι κρατούμενοι δεν βγαίνουν εκτός του κτηρίου για την μεταγωγή τους στο δικαστήριο, αφού αυτό βρίσκεται ακριβώς δίπλα και ενώνεται με το σωφρονιστικό ίδρυμα μέσω ενός υπόγειου διαδρόμου»
Οι φυλακές U-Haft, που το πλήρες όνομά τους είναι «Untersuchungshaftanstalt Hamburg», χτίστηκαν το 1881 και αποτέλεσαν τόπο μαρτυρίου σε αρκετές περιόδους της σύγχρονης γερμανικής ιστορίας. Στην δεκαετία του ’30 και της ανόδου του Γ’ Ράιχ στην εξουσία, εκεί είχε διαμορφωθεί ο κεντρικός τόπος εκτέλεσης αντιφρονούντων. Με μία μόνιμα εγκατεστημένη γκιλοτίνα σε μία ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα, μέχρι και το 1944, πραγματοποιήθηκαν 468 εκτελέσεις. Από το 1945 έως και το 1949, οι βρετανικές δυνάμεις εκτέλεσαν στις ίδιες φυλακές συνολικά 15 άνδρες καταδικασμένους μεταξύ άλλων για φόνο, οπλοκατοχή και εγκλήματα πολέμου.
Οι φυλακές U-Haft στο Αμβούργο
Συνέχισαν να λειτουργούν ως τόπος φυλάκισης πολιτικών κρατουμένων, κυρίως υπό το πρόσχημα της τρομοκρατίας. Μια τέτοια περίπτωση, ήταν η περίπτωση της τρομοκρατικής οργάνωσης «Red Army Faction» πολλά μέλη της οποίας φυλακίστηκαν στη U-Haft.
Επτά μήνες στην απομόνωση
Η Γερμανία, χώρα μέλος της ΕΕ, ασπαζόμενη το ευρωπαϊκό ιδεώδες και τις βασικές αρχές της ελευθερίας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πάνω στις οποίες αυτό οικοδομήθηκε, φαίνεται στην περίπτωση του Κενάν Αγιάζ να έχει κάνει μια θλιβερή παρέκκλιση.
Αυτό καταδεικνύουν τα όσα μάς αποκάλυψε ο κ. Ευσταθίου σε σχέση με τις συνθήκες κράτησης του πελάτη του.
Κλεισμένος 23 ώρες το 24ωρο σε ένα κελί 1Χ2,5 χωρίς τηλεόραση, ραδιόφωνο ή εφημερίδες, βρίσκεται ουσιαστικά αποκλεισμένος από τον κόσμο και από τα όσα συμβαίνουν γύρω του. Μόνη του παρηγοριά, το λίγο πράσινο που καταφέρνει μετά βίας να αντικρίσει σκαρφαλωμένος στο κρεβάτι του, από ένα μικροσκοπικό παράθυρο επενδυμένο με σίδερα.
Ζήτησε πολλές φορές βιβλία, αλλά όσα είχαν πολιτικό περιεχόμενο του απαγορεύτηκαν. Ακόμη κι ένα μυθιστόρημα που του έστειλαν οι δικοί, πέρασε από κόσκινο και έφτασε στα χέρια του μετά από 3 μήνες.
Για μία ώρα καθημερινά «προαυλίζεται» μόνος, βγαίνοντας απλά από το κελί του στον μικρό εσωτερικό χώρο που υπάρχει έξω από τα κάγκελα.
Κάθε δύο εβδομάδες η διοίκηση των φυλακών του επιτρέπει να περπατήσει για μία ώρα και πάλι μόνος του, σε έναν διάδρομο του κτηρίου.
Δεν έχει καμία απολύτως επικοινωνία μέσω αλληλογραφίας με κανένα, αφού για να γίνει αυτό χρειάζεται ειδική άδεια από δικαστή και προηγούμενη ενδελεχή επιθεώρησή της. Αποκομμένος και διά τηλεφώνου, αφού η οποιαδήποτε επικοινωνία και πάλι απαιτεί ειδική άδεια δικαστή και παρουσία διερμηνέα.
Ενδεικτικό της όλης κατάστασης κι αυτό που μας αποκάλυψε ο κ. Ευσταθίου, ο οποίος όταν αποπειράθηκε να του στείλει επιστολή σχετική με την υπόθεσή, και μάλιστα μέσω της ταχείας διαδικασίας του ταχυδρομείου του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), ο Κενάν έλαβε την επιστολή ενάμιση μήνα μετά.
Η δίκη και οι σοβαρές «τρύπες» του γερμανικού συστήματος
Αναφορικά με το νομικό κομμάτι της υπόθεσης του Κενάν Αγιάζ, οι δικηγόροι του εγείρουν σοβαρά ζητήματα που θέτουν εν αμφιβόλω το κατά πόσον τελικά τυγχάνει μιας δίκαιης δίκης.
Σύμφωνα με τον κ. Ευσταθίου, ο Κενάν αυτή τη στιγμή βρίσκεται αντιμέτωπος με την κατηγορία της συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση που βρίσκεται εκτός Γερμανίας και κινδυνεύει με φυλάκιση έως και επτά ετών.
Οι δεσμεύσεις ωστόσο των γερμανικών αρχών προς τις κυπριακές όταν επρόκειτο να ληφθεί απόφαση για την έκδοσή του, ήταν όπως σε περίπτωση καταδίκης, εκτίσει την ποινή του στην Κύπρο, ενώ σε περίπτωση αθώωσης να μην εκδοθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο στην Τουρκία.
Πάνω σε αυτό οι δικηγόροι του Κενάν φρόντισαν πριν την έκδοση, να διασφαλίσουν με τον πλέον κατάλληλο τρόπο ότι οι δεσμεύσεις των Γερμανών δεν θα μείνουν στα λόγια, γι’ αυτό και αποτάθηκαν στο ΕΔΑΔ το οποίο εξέδωσε σχετικό διάταγμα.
Στο αντίγραφο του διατάγματος του ΕΔΑΔ που μάς παραχώρησε ο κ. Ευσταθίου, αναφέρεται συγκεκριμένα πως:
«Ο αιτών (Κενάν Αγιάζ) μπορεί να υποβάλει αίτηση κατά της Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένης της αίτησης για προσωρινά μέτρα σύμφωνα με το άρθρο 39, εάν φανεί ότι θα απομακρυνθεί από τη χώρα αυτή (Γερμανία) κατά παράβαση των δικαιωμάτων του βάσει της Σύμβασης (ΕΣΔΑ)»
Σε σχέση με το αμιγώς νομικό κομμάτι, αυτή τη στιγμή η δίκη του Κενάν βρίσκεται στα μισά του δρόμου, με την 11η δικάσιμο να ολοκληρώνεται πριν εννέα μέρες.
Το κυρίως μέρος της διαδικασίας έχει ολοκληρωθεί αφού, όπως μάς είπε ο κ. Ευσταθίου, έχουν καταθέσει 10 μάρτυρες κατηγορίας, όλοι μέλη – αστυνομικοί των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών, καθώς και ένας εμπειρογνώμονας.
Ο Κύπριος δικηγόρος στο πλαίσιο της συνομιλίας μάς, έκανε αναφορά και σε κάποια σοβαρά μειονεκτήματα της γερμανικής ποινικής δικονομίας τα οποία αποδυναμώνουν σημαντικά το δικαίωμα του Κενάν να τύχει μιας δίκαιης δίκης.
Τα μειονεκτήματα αυτά είναι δύο. Το πρώτο έχει να κάνει με το σύστημα αυτοανάγνωσης που ακολουθούν τα γερμανικά δικαστήρια, και με βάση το οποίο τεκμήρια που κατατίθενται δεν αναγιγνώσκονται στις δημόσιες συνεδριάσεις του δικαστηρίου, αλλά καταγράφονται. Κάτι τέτοιο όπως μας εξήγησε ο κ. Ευσταθίου πληγεί σοβαρά την αρχή της δημοσιότητας της διαδικασίας που θα πρέπει να τηρείται σε μία δίκη. Το δεύτερο, πρόσθεσε, έχει να κάνει με το σύστημα της μη τήρησης πρακτικών, κάτι που δυσκολεύει το έργο των συνηγόρων υπεράσπισης, αφού δεν έχουν καμία απολύτως πηγή σε χρόνο εκτός της διαδικασίας, για μελέτη των όσων έχουν λεχθεί.
«Ένα καλοστημένο σχέδιο με προδιαγεγραμμένο τέλος»
Σύμφωνα με τον κ. Ευσταθίου, η δίκη του Κενάν ήταν ένα καλοστημένο σχέδιο με προδιαγεγραμμένο τέλος. Αυτό, όπως μάς είπε αποδεικνύεται από τα πρακτικά των συνεδριάσεων του ποινικού δικαστηρίου στην Τουρκία στη δίκη του KCK (Σύνδεσμος Πολιτικών Οργανώσεων του Κουρδιστάν). Οι τουρκικές αρχές προχώρησαν στη σύλληψη 1500 προσώπων που είχαν με κάποιον τρόπο σύνδεση με το KCK και οδήγησαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου 15 ονόματα, ένα εκ των οποίων του Κενάν Αγιάζ. Αυτό, σε συνδυασμό με την παρουσία Ερντογάν στην Γερμανία και τη συνάντησή του με τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς και με τον Γερμανό Γενικό Εισαγγελέα, τον οποίο ο Ερντογάν ευχαρίστησε για τη δίωξη του Κενάν, είναι γεγονότα, που, σύμφωνα με τον κ. Ευσταθίου, λένε πολλά. Κι ακόμη περισσότερα λέει η μετέπειτα απόφαση της Άγκυρας να ανοίξει την πόρτα στη Σουηδία για ένταξη στο ΝΑΤΟ, όπως πρόσθεσε.
Το χρονικό της σύλληψής του στην Κύπρο
Να υπενθυμίσουμε ότι στις 15 Μαρτίου 2023 ο Κενάν Αγιάζ συνελήφθη στο Αεροδρόμιο Λάρνακας δυνάμει ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης. Ο 49χρονος Κούρδος που έχει αναγνωριστεί από την Κυπριακή Δημοκρατία ως πολιτικά διωκόμενος από την Τουρκία φόρεσε χειροπέδες και η υπόθεσή του καταχωρήθηκε στο επαρχιακό δικαστήριο Λάρνακας.
Εκεί, ο Επαρχιακός Δικαστής αποδέχθηκε το αίτημα έκδοσης του Κούρδου στη Γερμανία, με εντολή αυτή να εκτελεστεί σε δέκα μέρες και υπό τους όρους της έκτισης της όποιας ποινής του επιβάλουν τα γερμανικά δικαστήρια, στην Κύπρο.
Ο Κενάν προσπάθησε, ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας να αποδείξει ότι η δίωξή του είναι πολιτική, κάνοντας αναφορά στην ιστορία του Κουρδιστάν και στον αγώνα του λαού του για ελευθερία, ανεξαρτησία και κοινωνική χειραφέτηση. Έκανε επίσης αναφορά στην τουρκογερμανική συνεννόηση που επιβεβαιώθηκε τον Ιούλιο του 2022 με την επίσκεψη επικεφαλής των γερμανικών εισαγγελικών αρχών στην Τουρκία, την υπογραφή μνημονίου και τη διόγκωση του κυνηγητού εναντίον δεκάδων Κούρδων, στη χώρα, μεταξύ των οποίων και του ιδίου. Παράλληλα, επεσήμανε ότι η ένοπλη σύρραξη που συντηρείται από το τουρκικό κράτος, δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με αντιτρομοκρατικούς νόμους, καθότι το ΡΚΚ είναι μέρος αυτής της σύρραξης και όχι τρομοκρατική οργάνωση.
Πάντως, μετά την απόφαση του δικαστηρίου Λάρνακας για έκδοση του Κενάν, κατατέθηκε έφεση, η οποία εκδικάστηκε στις 9 Μαΐου 2023 από το Ανώτατο. Η έφεση αυτή απορρίφθηκε στις 16 Μαΐου, επικυρρώνοντας την πρωτόδικη απόφαση που είχε λάβει το ΕΔΛ για έκδοσή του στη Γερμανία.
Σε σχέση με τη θέση της υπεράσπισης του 49χρονου, αυτή παραμένει ίδια, ότι δηλαδή η κατάσταση μεταξύ Τουρκίας και Κούρδων αφορά μία ένοπλη σύγκρουση και συνεπώς δεν δικαιολογείται εξέταση υπόθεσης τρομοκρατίας εναντίον ανθρώπου που δεν συμμετείχε σε καμιά αξιόποινη πράξη και δεν έχει κατατεθεί κανένα τεκμήριο που να ωθεί προς τέτοια κατεύθυνση.
