Αδαμάντιος Διαμαντής. Μια ηγετική φιγούρα της κυπριακής σχολής ζωγραφικής. Ο πατέρας της σύγχρονης κυπριακής τέχνης.
Θα γεννηθεί στη Λευκωσία στις 23 Ιανουαρίου του 1900. Στην παλιά μεσαιωνική πόλη της Λευκωσίας και στο ξυλουργείο του πατέρα του, θα πάρει τα πρώτα του ερεθίσματα, θα βρει την τέχνη και θα ενδώσει σε αυτήν.
Θα σπουδάσει ζωγραφική στο Λονδίνο και θα λάβει το πρώτο βραβείο στο σκίτσο. Θα εμπνευστεί από τα εικαστικά κινήματα της εποχής, τον Πικάσο, τον Καντίνσκι και θα αναπτύξει το προσωπικό του καλλιτεχνικό ιδίωμα.
Πριν ανακηρυχθεί πατέρας της σύγχρονης κυπριακής τέχνης θα γίνει εικαστικός «πατέρας» χιλιάδων παιδιών, αφού για 40 σχεδόν χρόνια θα ποτίζει από το καλλιτεχνικό του ρέμα τους μαθητές του Παγκύπριου Γυμνασίου.
Ο Διαμαντής θα αποτυπώσει τοπία του νησιού, ανθρώπινες μορφές μα…και τις αγωνίες των Κυπρίων.
Η φιλία με τον Σεφέρη
Νοέμβριος του 1953. Ο Γιώργος Σεφέρης θα βρεθεί για πρώτη φορά στην Κύπρο και θα γνωρίσει τον Διαμαντή με τον οποίον θα περιπλανηθούν απ’ άκρη σ’ άκρη του νησιού και θα αντικρίσουν…«λεπτομέρειες στην Κύπρο». Μια περιδιάβαση που θα γεννήσει μια μεγάλη φιλία.
«Όταν πρωτογνώρισα τον ζωγράφο Διαμαντή τα μαλλιά του ήταν άσπρα, όμως το σώμα του, λεπτό και ευλύγιστο, είχε τη ζωηράδα του νέου ανθρώπου… Ήταν από τους ανθρώπους που αγαπά κανείς αμέσως. Είχε την ακτινοβολία της αγάπης, το ίδιο και η ζωγραφική του», γράφει ο Σεφέρης για τον Διαμαντή.
Μια φιλία μεταξύ δύο μεγάλων καλλιτεχνών που δεν θα μπορούσε παρά να μετουσιωθεί σε τέχνη, σε μια ποιητική συλλογή κι έναν σπουδαίο πίνακα.
Ο κόσμος της Κύπρου
«Ο Κόσμος της Κύπρου». Όπως ο Διαμαντής τον γνώρισε και τον αγάπησε. Είναι το σημαντικότερο έργο του Διαμαντή. Ένα έργο τεραστίων διαστάσεων, μήκους 17,5 μέτρων και ύψους 1,75. Ένα έργο που ολοκληρώθηκε το 1972 και δούλευε ουσιαστικά τη μισή του ζωή. Σε 11 τελάρα αποτυπώνει 67 χαρακτήρες που είχε απαθανατίσει μέσα από τα σχέδια στις περιηγήσεις του σε χωριά της Κύπρου από το 1931 μέχρι το 1959. Και με αυτό του το έργο, αποδίδει την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στον τόπο λίγο πριν την τουρκική εισβολή. Το έργο εκτίθεται στη μόνιμη έκθεση κυπριακής τέχνης της Λεβέντειου Πινακοθήκης.
«Προσωπικά, θα μείνω πιστός στον κόσμο μου εφόσον ζει, είναι αληθινός και είναι αληθινός. Και εξακολουθεί να εμπνέει το σεβασμό μου. Αυτός ο κόσμος μπορεί να είναι πολύ διαμορφωμένο από ό,τι ήταν πριν αλλά εξακολουθεί να είναι η πηγή της έμπνευσής μου.»
Μετά.. «Έχασα τον κόσμο μου των απλών ανθρώπων. Δεν μπορώ να πάω στα χωριά πλέον. Άραγε θα ξαναβρώ ό,τι ήταν πριν; Και πότε;» θα πει. Και θα κυριαρχήσουν οι αγωνίες…10 στο σύνολό τους και μια εξ αυτών, η οποία ανήκε στη συλλογή του Προεδρικού Μεγάρου, θα καταστραφεί κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος…
28 Απριλίου 1994. Ο Αδαμάντιος Διαμαντής θα αποχαιρετήσει τον κόσμο της Κύπρου και θα αφήσει πίσω του ένα πλούσιο έργο, ως θεμέλιο της σύγχρονης Κυπριακής εικαστικής δημιουργίας.
