Σε εξέλιξη από την Μεγάλη Δευτέρα και την Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων βρίσκεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο η παρασκευή του Αγίου Μύρου, η οποία γίνεται κάθε δέκα χρόνια. Ο θεολόγος Θεόδωρος Κυριακού εξήγησε στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση ότι αυτή είναι η τέταρτη φορά που ο νυν Πατριάρχης Βαρθολομαίος συμμετέχει στην παρασκευή και μάλιστα, εμφανίστηκε ιδιαίτερα συγκινημένος καθώς είναι άγνωστο εάν την επόμενη φορά θα είναι παρών.
"Για το Μύρο χρησιμοποιούνται 57 αρωματικά έλαια και η διαδικασία ολοκληρώνεται την Μεγάλη Πέμπτη και δίνεται από το Πατριαρχείο σε όλες τις άλλες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες. Το χρησιμοποιούμε στο Χρίσμα μετά την τελετή του Βαπτίσματος και στον καθαγιασμό των Αγίων Τραπεζών."
Τι είναι το Άγιο Μύρο
Άγιο Μύρο είναι το αποτέλεσμα της ανάμειξης λαδιού και ακόμη 57 είδη αρωματικών ελαίων, δρογών και φαρμακευτικών φυτών. Αυτό παρασκευάζεται κάθε 10 χρόνια περίπου στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και ύστερα στέλνεται στις ορθόδοξες εκκλησίες της επικράτειας για να χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια του Μυστηρίου του Χρίσματος, που τελείται μετά τη βάπτιση. Αλλιώς ονομάζεται «έλαιον ευχαριστίας», «έλαιον χρίσεως», «χρίσμα ευχαριστίας», «χρίσμα επουράνιον». Επομένως, κατά τη βάπτιση, ο χριστιανός λαμβάνει το χρίσμα και γίνεται συμμέτοχος του Θανάτου και της Ανάστασης του Χριστού και θα απολαύσει τη βασιλεία των ουρανών, σύμφωνα με τις Γραφές. Ακόμη, το Άγιο Πνεύμα θα τον κατευθύνει σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η παρασκευή του είναι πολύωρη και καλά μελετημένη.
Η ιστορία του Αγίου Μύρου
Η έψηση, δηλαδή η παρασκευή του Αγίου Μύρου βασίζεται στην περιγραφή του Μωυσή στο Βιβλίο της Εξόδου (Έξοδος λ΄ 22-25), όπου αναφέρεται:
καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων· καὶ σὺ λάβε ἡδύσματα, τὸ ἄνθος σμύρνης ἐκλεκτῆς πεντακοσίους σίκλους καὶ κινναμώμου εὐώδους τὸ ἥμισυ τούτου διακοσίους πεντήκοντα καὶ καλάμου εὐώδους διακοσίους πεντήκοντα καὶ ἴρεως πεντακοσίους σίκλους τοῦ ἁγίου καὶ ἔλαιον ἐξ ἐλαιῶν εἲν καὶ ποιήσεις αὐτὸ ἔλαιον χρῖσμα ἅγιον, μύρον μυρεψικὸν τέχνῃ μυρεψοῦ· ἔλαιον χρῖσμα ἅγιον ἔσται.
Από τον 2ο αι. έχουμε την παρασκευή Αγίου Μύρου, οπότε και η επέκταση του χριστιανισμού σε πολλά κράτη. Έτσι λόγω κάποιων δυσκολιών που αντιμετώπιζαν οι Απόστολοι στην μεταφορά τους, το Άγιο Μύρο μεταφερόταν σε αυτά για να χρίσει νέους ορθοδόξους, διότι πριν τελούσαν το μυστήριο μόνο αυτοί (οι Απόστολοι) οι οποίοι είχαν δεχθεί την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος. Το προνόμιο στις μέρες μας έχουν οι Πατριάρχες και ο Οικουμενικός Πατριάρχης για λόγους διοίκησης και σωστής διαχείρισης των εκκλησιών.
Η διαδικασία παρασκευής του Αγίου Μύρου
Όταν το μύρο τελειώνει έχουν περάσει περίπου 10 χρόνια από την παρασκευή του, που γίνεται με απόφαση συνόδου του Πατριαρχείου σε ειδικό Κουβούκλιο του Πατριαρχείου. Η έψηση του Μύρου συμβαίνει κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα, και συγκεκριμένα από την Κυριακή των Βαΐων μέχρι και τη Μεγάλη Πέμπτη και επιβλέπεται από δυο επιτροπές σε αυτή τη διαδικασία. Πρώτον η εκκλησιαστική που έχει ιερείς και δεύτερον οι κοσμήτορες που είναι χημικοί, φαρμακοποιοί και έμποροι αρωμάτων. Σε αυτή πρόεδρος είναι ο Άρχων Μυρεψός.
- Για την παρασκευή του Άγιου Μύρου πρέπει να προηγηθεί "Μικρός Αγιασμός" και ευλογία των υλικών και των σκευών από τον Πατριάρχη. Αυτό γίνεται την Κυριακή των Βαΐων και τη Μεγάλη Δευτέρα. Ο Πατριάρχης πρέπει πρώτα να τελειώσει με τον αγιασμό και να βάλει μερικά υλικά στους λέβητες. Ύστερα ανάβει τη φωτιά για το ψήσιμο και βάζει για προσάναμμα κομμάτια παλιών εκκλησιαστικών κειμένων, παλιών εικόνων και ξύλα που δεν χρειάζονταν από ναούς.
- Ακολούθως τη Μεγάλη Τρίτη γίνεται μνημόσυνο και διαβάζεται το Ευαγγέλιο για αυτούς που έχουν διαθέσει χρήματα για την παρασκευή του.
- Το μείγμα, τα βότανα και ο μόσχος προστίθενται στους λέβητες τη Μεγάλη Τετάρτη, όπου τελειώνει και η παρασκευή του Άγιου Μύρου. Αυτό τοποθετείται σε αργυρά μεγάλα δοχεία.
- Στο παρεκκλήσι του Αγίου Ανδρέα τη Μεγάλη Πέμπτη το πρωί γίνεται ο Όρθρος και αμέσως μετά λιτανεία στην αυλή του Πατριαρχείου. Το Άγιο Μύρο μεταφέρεται εκεί από 24 αρχιμανδρίτες οι οποίοι κρατούν 24 αργυρά δοχεία, με τελευταίο τον Πατριάρχη που κρατά μια μικρή Μυροθήκη. Στην λιτανεία παρευρίσκονται εκπρόσωποι του ελληνικού κράτους και διπλωμάτες. Πριν το Άγιο Μύρο μεταφερθεί στα μεγάλα δοχεία του Μυροφυλακίου (στον πύργο του Πατριαρχείου), τελείται Θεία Λειτουργία όπου γίνεται ο καθαγιασμός του. Από το Μυροφυλάκιο μεταφέρεται στις ορθόδοξες εκκλησίες.
Τα συστατικά
Εν έτει 2019 ακόμη έχουμε το μύρο που παρασκευάζεται με 57 ουσίες, κάτι που κατοχυρώθηκε το 1951 επί Πατριάρχου Αθηναγόρα. Ως το 1951, ο αριθμός των ουσιών είτε αυξανόταν, είτε μειωνόταν, ενώ η πρώτη γραπτή συνταγή λέγεται ότι είναι του 8ου αι. γραμμένη σε βερβερινό κώδικα και με 13 υλικά. Συγκεκριμένα οι συνταγές που κατά καιρούς δημιουργήθηκαν για την παραγωγή μύρου είναι καταγεγραμμένες στην τυπική διάταξη της Συνοδικής εν Μόσχα Βιβλιοθήκης, στο Ευχολόγιο του Γκόαρ και στο Μέγα Ευχολόγιο.
Ενώ βασικό στοιχείο του μύρου είναι ο μόσχος όπως αναφέρθηκε υπάρχουν άλλα 56 και τα κυριότερα είναι:
Ποιες οι χρήσεις του Αγίου Μύρου
Στο χρίσμα του βαπτίσματος προκειμένου να δωθούν τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος σε εκείνον που βαπτίζεται
- Για το χρίσμα ανθρώπων που γίνονται χριστιανοί ορθόδοξοι από άλλα δόγματα, των οποίων θεωρείται έγκυρη η προηγούμενη βάπτιση
- Για τον καθαγιασμό της Αγίας Τράπεζας σε καινούργιους ναούς
- Στην καθιέρωση αντικειμένων και εικόνων
- Στη στέψη ορθοδόξων Βασιλέων και Αυτοκρατόρων
- Στην ανακομιδή ιερών λειψάνων
