Το άγχος των εξετάσεων

Κυριακή, 11/6/2023 - 13:30
Δρ. Ιφιγένεια Στυλιανού
Κλινική και Εκπαιδευτική Ψυχολόγος
Μέλος Συνδέσμου Ψυχολόγων Κύπρου

Η εξεταστική περίοδος, ιδιαίτερα για τους τελειόφοιτους μαθητές, βιώνεται ως ένας ατέλειωτος μαραθώνιος έντασης και άγχους. Αυτή η καθοριστικότητα των Παγκύπριων Εξετάσεων, μία διαδικασία η οποία μπορεί να αποτελέσει το «εισιτήριο» για τα επόμενα ακαδημαϊκά ταξίδια, αποτελεί έναν βασικό παράγοντα που η ύπαρξή του πολλαπλασιάζει το άγχος.

Τόσο οι ακαδημαϊκές προσδοκίες, όσο και το βεβαρημένο πρόγραμμα των μαθητών, ενδεχομένως να οδηγήσει τον μαθητικό πληθυσμό στην εξάντληση, ιδιαίτερα κατά την τελευταία περίοδο της προετοιμασίας τους. Την ίδια στιγμή, ο ανταγωνισμός κλιμακώνει την πίεση, αφού οι υποψήφιοι είναι πολλοί και οι θέσεις συγκεκριμένες, με τους υψηλότερους βαθμούς να αποτελούν το μοναδικό κριτήριο ένταξης στις Πανεπιστημιακές Σχολές.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου γονείς και μαθητές ζητούν βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας με σκοπό τη διαχείριση του στρες που βιώνουν λόγω των εξετάσεων, ενώ υπάρχουν και αυτοί οι μαθητές οι οποίοι «παραλύουν» από το έντονο άγχος, κατακλύζονται από πλήθος απειλητικών σκέψεων, αδιαχείριστων αρνητικών συναισθημάτων και ψυχοσωματικών συμπτωμάτων. Συγχρόνως, δεν είναι λίγες ούτε εκείνες οι περιπτώσεις των μαθητών που χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη, ωστόσο, για διάφορους λόγους δεν την λαμβάνουν, αμελώντας σημαντικές εσωτερικές ανάγκες, και διανύοντας αυτό τον δύσκολο δρόμο με αποδυναμωμένο ψυχικό εξοπλισμό.

Απαραίτητη και αναγκαία θεωρείται η υποστήριξη όλου του μαθητικού πληθυσμού, μέσα από προληπτικές δράσεις, προγράμματα δηλαδή στα οποία όλοι οι μαθητές θα μπορούν να έχουν πρόσβαση. Οι ψυχολογικές παρεμβάσεις στην κοινότητα αλλά και στα σχολικά πλαίσια, μπορούν να φανούν σημαντικά ωφέλιμες στη ψυχική ευημερία των μαθητών, μέσα από τις οποίες τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία σε συνεργασία με καταρτισμένα άτομα, να ενισχύσουν τις δεξιότητες διαχείρισης των αρνητικών συναισθημάτων που αναδύονται από έντονες καταστάσεις (όπως για παράδειγμα τις εξετάσεις) και θα νοηματοδοτήσουν την πραγματικότητα μέσα από μια πιο θετική σκοπιά.

Και ενώ τα επίπεδα άγχους των μαθητών και η ψυχική ευαλωτότητα στην οποία τοποθετούνται σε εξεταστικές περιόδους αποτελούν προβληματισμό, περισσότερη ανησυχία προκαλεί η διαπίστωση πως σε μια τόσο δύσκολη πορεία, τα σχολεία δεν είναι εξοπλισμένα με προγράμματα που στοχεύουν στην ενίσχυση της συναισθηματικής ευημερίας των μαθητών, με τη ψυχική υγεία για ακόμη μια φορά να μην αποτελεί προτεραιότητα.