Απαιτείται μια πολυδιάστατη ενεργειακή στρατηγική στα μεγάλα ζητήματα του τομέα της ενέργειας, δήλωσε τη Δευτέρα σε χαιρετισμό της, η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Αννίτα Δημητρίου, στην εκδήλωση στρογγυλής τραπέζης του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης με θέμα «Ευρωπαϊκές και Εθνικές Στρατηγικές για την Ενέργεια και τα Καύσιμα 2030-2050» που διοργανώθηκε σε ξενοδοχείο της πρωτεύουσας.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν σε πάνελ συζήτησης ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργος Παπαναστασίου, ο Υπουργός Μεταφορών, Συγκοινωνιών και Έργων, Αλέξης Βαφεάδης, ο πρώην Διευθυντής Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κυριάκος Μανιάτης, ο Πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), Ανδρέας Πουλλικκάς και η Προέδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), Δέσποινα Παναγιώτου-Θεοδοσίου. Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε και η Πρόεδρος του ΔΣ Ινστιτούτου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης, Δρ Μαρία Ζαχαρίου Δώδου.
Η Πρόεδρος της Βουλής σημείωσε ότι απαιτείται πολιτική βούληση προκειμένου η Κύπρος και η Ευρώπη να επιτύχουν τους ενεργειακούς τους στόχους, υπογραμμίζοντας ότι απαιτείται μια πολυδιάστατη ενεργειακή στρατηγική στα μεγάλα ζητήματα του τομέα της ενέργειας.
Ανέφερε ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί η ομαλή ενεργειακή μετάβαση σε ευρωπαϊκό επίπεδο επισημαίνοντας ότι είναι αδήριτη η ανάγκη για μια ενεργειακή αρχιτεκτονική που θα εξασφαλίζει τον ασφαλή, βιώσιμο, ανταγωνιστικό και οικονομικά προσιτό ενεργειακό εφοδιασμό των νοικοκυριών και επιχειρήσεων στα κράτη μέλη.
Η κ. Δημητρίου υπενθύμισε ότι σε αυτό τον άξονα ήδη από τη διακυβέρνηση του Δημοκρατικού Συναγερμού, το 40% των κονδυλίων που έχουν προϋπολογιστεί για το εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Κύπρος – το Αύριο», προορίζονται για τη μετάβαση της χώρας στην πράσινη και κυκλική οικονομία.
Οι δε μεταρρυθμίσεις, συνέχισε, οι οποίες είτε ήδη υλοποιήθηκαν είτε βρίσκονται προς υλοποίηση, αφορούν στη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), στην προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, στην απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, στη διευκόλυνση των ενεργειακών ανακαινίσεων στα κτίρια και στην επιτάχυνση της ηλεκτρικής κινητικότητας.
Ανέφερε ακόμη ότι το Σχέδιο περιλαμβάνει, επίσης, επενδύσεις σχετικά με τη μαζική ανάπτυξη έξυπνων μετρητών και τις υποδομές αποθήκευσης ενέργειας, ενώ προνοεί και τη χρηματοδότηση, ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ, για το στρατηγικής σημασίας έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας «EuroAsia Interconnector» το οποίο έχει πρόσφατα μετεξελιχθεί στο «Great Sea Interconnector».
Εξάλλου, υπογράμμισε ότι η εξασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας, η πρόσβαση σε καθαρή αλλά και φθηνή ενέργεια είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση, σημειώνοντας ότι είναι γεγονός ότι μετά και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τη στρατηγική απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απεξαρτητοποιηθεί από το Ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο, αυτός ο στόχος έχει γίνει ακόμη πιο δύσκολος. Ταυτόχρονα, συνέχισε, αυτή η απόφαση έχει αναβαθμίσει τον ρόλο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου αισθητά, αφού αποτελεί αξιόπιστη εναλλακτική πηγή ενέργειας για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η κ. Δημητρίου αναφέρθηκε στις διεθνείς προκλήσεις που αναφύονται από την κλιματική αλλαγή αλλά και στις γεωστρατηγικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, λέγοντας ότι αναδεικνύουν επιτακτικά την ανάγκη για στενή περιφερειακή συνεργασία στο σύνολο των ζητημάτων που άπτονται της ενέργειας.
Εντός του 2024 οι πρώτες παραλαβές υγροποιημένου φυσικού αερίου, λέει ο Υπουργός Ενέργειας
Από την πλευρά του ο Υπουργός Ενέργειας δήλωσε ότι το κόστος της ενέργειας θα μειωθεί μόνο αν στο μίγμα της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής προστεθούν και οι ΑΠΕ προσθέτοντας ότι η «κατεύθυνση πλέον είναι πράσινη». Σημείωσε ότι προς αυτή την κατεύθυνση θα συμβάλει και η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Πρόσθεσε ότι αναμένεται ότι εντός του 2024 θα υπάρξουν οι πρώτες παραλαβές υγροποιημένου φυσικού αερίου, το οποίο θα έρθει μέσα από το τερματικό το οποίο κατασκευάζεται στο Βασιλικό.
Έθεσε επίσης το θέμα της αποθήκευσης της ενέργειας από τις ΑΠΕ λέγοντας ότι υπάρχει η λύση για συστήματα αποθήκευσης σε χημική μορφή (μπαταρίες).
Ο κ. Παπαναστασίου μιλώντας για την ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία και τους αναθεωρημένους στόχους (Fit for 55) για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050, εξήγησε, μεταξύ άλλων, ότι θα πρέπει να γίνει μείωση κατά 55% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, ενώ θα πρέπει να γίνει χρήση σε ποσοστό 42.5% από ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας.
Αναφερόμενος στο προσχέδιο του Εθνικού Σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι οι αναμενόμενες συνολικές επενδύσεις ανέρχονται στα 17.7 δισεκατομμύρια ευρώ, έως το 2030, εκ των οποίων τα 15 δισεκατομμύρια ευρώ θα δοθούν για μεταφορές, βιώσιμα καύσιμα, καθαρά οχήματα και συστήματα αποθήκευσης.
Παράλληλα, ο Υπουργός Ενέργειας αναφέρθηκε και στην Εθνική Στρατηγική που αφορά, μεταξύ άλλων, τα σχέδια χορηγιών για την προώθηση της εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας ΑΠΕ, της ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίων και ηλεκτροκίνησης.
Ανάγκη για αλλαγή στις συνήθειες των πολιτών, είπε ο Α. Βαφεάδης
Ο κ. Βαφεάδης σημείωσε από πλευράς του ότι σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, 49% των ρύπων οφείλεται στις μεταφορές σημειώνοντας ότι θα πρέπει να βρεθούν τρόποι για μείωση περίπου κατά 1/3. Αναφέρθηκε στην ανάγκη για αλλαγή στις συνήθειες τις καθημερινότητας των πολιτών με χρήση των μέσων μαζικής συγκοινωνίας και του ποδηλάτου.
«Στόχος να πείσουμε τους πολίτες να αλλάξουμε τους τρόπους με τους οποίους μετακινούνται» είπε ο κ. Βαφεάδης κάνοντας αναφορά στην υπηρεσία "Park & Ride", για μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης. Πρόσθεσε ότι σύντομα θα εξαγγελθούν και νέες διαδρομές.
Παράλληλα, είπε ότι εκτός από την προσπάθεια για εναλλακτικά καύσιμα θα πρέπει να γίνεται προσπάθεια για εναλλακτικές επιλογές για χρήση λιγότερων καυσίμων.
Ο Υπουργός Μεταφορών δήλωσε ακόμη ότι θα πρέπει να δοθεί βαρύνουσα σημασία στα θέματα ενημέρωσης των πολιτών όσον αφορά την ενέργεια και τις στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο κ. Μανιάτης σε μια πιο τεχνικής φύσεως παρουσίαση αναφέρθηκε στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις μεταφορές αναλύοντας τα ποσοστά για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα λόγω μεταφορών. Αναφέρθηκε εκτενώς στην παραγωγή ηλεκτροκαυσίμων και βιοκαυσίμων λέγοντας ότι μέχρι το 2030 αναμένεται ότι τα βιοκαύσιμα θα ενταχθούν στην αεροπλοΐα.
Ραγδαία η αύξηση των ΑΠΕ από το 2005 μέχρι το 2024, είπε ο Πρόεδρος της ΡΑΕΚ
Ο Πρόεδρος της ΡΑΕΚ ανέφερε ότι όσον αφορά τις ΑΠΕ σήμερα στην Κύπρο λειτουργούν 648 μεγαβάτ φωτοβολταϊκών συστημάτων, 157 μεγαβάτ αιολικών συστημάτων και 13 μεγαβάτ βιομάζας. Πρόσθεσε ότι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς που βρίσκεται σε λειτουργία είναι 1488 μεγαβάτ από συμβατικές τεχνολογίες και 818 μεγαβάτ από ΑΠΕ.
Ο κ. Πουλλικκάς σημείωσε ότι από το 2005 μέχρι το 2024 υπήρξε ραγδαία αύξηση των ΑΠΕ, κυρίως των φωτοβολταϊκών συστημάτων και επεσήμανε ότι πλέον χρειάζονται συστήματα αποθήκευσης της ενέργειας, ώστε να υπάρχει ένα αειφόρο μελλοντικό σύστημα.
Αναφερόμενος στο θέμα των διασυνδέσεων, ο κ. Πουλλικάς είπε ότι οι διασυνδέσεις αυξάνουν την διείσδυση των ΑΠΕ κάνοντας αναφορά στο «Great Sea Interconnector» που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2029. Ο κ. Πουλλικκάς εκτίμησε ότι θα «πρέπει να δούμε περιφερειακά το θέμα της κλιματικής ουδετερότητας μακροπρόθεσμα για παραγωγή υδρογόνου» επισημαίνοντας ότι η Κύπρος δεν πρέπει «να λείψει από το έξυπνο υπερδίκτυο της Ευρώπης».
Πλάνο ανάπτυξης έργων ΑΠΕ έχει η ΑΗΚ
Η Πρόεδρος της ΑΗΚ, είπε από πλευράς της ότι η ένταξη ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα παραγωγής της ΑΗΚ, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μειωθεί αφενός η εξάρτηση της Κύπρου από συμβατικά καύσιμα και αφετέρου για να καταστεί δυνατή αρχικά η σταθεροποίηση και, στη συνέχεια, η σταδιακή μείωση των τιμών ηλεκτρισμού.
Πρόσθεσε ότι ο Οργανισμός έχει πλάνο ανάπτυξης Έργων ΑΠΕ, για το οποίο έχει εξασφαλίσει την έγκριση τόσο του Υπουργείου Ενέργειας, όσο και της ΡΑΕΚ, σύμφωνα με πρόσφατη απόφασή τους, λέγοντας ότι μέσω αυτού του αναπτυξιακού προγράμματος, η ΑΗΚ θα έχει πλέον ενεργή εμπλοκή στον τομέα των ΑΠΕ, συνεισφέροντας ουσιαστικά στην επίτευξη των εθνικών στόχων για την όσο το δυνατό πιο σύντομη πράσινη μετάβαση.
Η κ. Παναγιώτου αναφέρθηκε στις δράσεις της ΑΗΚ υπογραμμίζοντας ότι προκειμένου να διευρυνθεί η διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα, πρέπει να γίνει άμεσα στροφή σε σύγχρονες τεχνολογίες αποθήκευσης.
Μονόδρομος η καθαρή ενέργεια
Η κ. Ζαχαρίου στον χαιρετισμό της είπε ότι η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια είναι πλέον μονόδρομος σημειώνοντας ότι επιβάλλεται η ανάπτυξη στρατηγικών. «Ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η κλιματική ουδετερότητα», είπε και πρόσθεσε ότι περίπου τα 2/3 της ενέργειας θα πρέπει να προέρχεται από ΑΠΕ.
Επεσήμανε τη σημασία των πράσινων καυσίμων λέγοντας ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις μεταφορές, αλλά και στη βιομηχανία με πολλαπλά οφέλη για τον τουρισμό και την οικονομία. Εξήγησε την σημασία των ΑΠΕ και της καθαρής ενέργειας προσθέτοντας ότι χρειάζεται ισχυρό θεσμικό πλαίσιο και πολιτική βούληση για τις επερχόμενες αλλαγές.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης αναπτύχθηκαν θέματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, την ενεργειακή στρατηγική της Ελλάδας και της Κύπρου για το 2030-2050, τις ΑΠΕ, τα πράσινα καύσιμα, τη χρήση της βιομάζας αλλά και τα νέα καύσιμα στον τουρισμό και τις μεταφορές. Οι ομιλητές στις τοποθετήσεις τους αναγνώρισαν την ανάγκη για χρήση των ΑΠΕ και αποθήκευσης της ηλεκτρικής ενέργειας.
