Νόμισμα με δύο όψεις, το νέο σύμφωνο της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο… διχάζει τη Γηραιά ήπειρο ακόμη και μετά την ιστορική -κατά τα άλλα- ψήφιση του. Έπειτα από τέσσερα χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο άναψε πράσινο μετά από μια επεισοδιακή ψηφοφορία.
Ρομπέρτα Μέτσολα, Πρόεδρος Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Βρισκόμαστε στη μέση μιας ψηφοφορίας, αυτό το κοινοβούλιο και τα μέλη του πρέπει να μπορούν να ψηφίζουν με ηρεμία. Και θα συνεχίσουμε ανταποκρινόμαστε σε όλες τις κρίσεις. Από τη Λαμπεντούζα, μέχρι τα σύνορα της Φινλανδίας και από τα Κανάρια νησιά μέχρι την Κύπρο.
Η μεταρρύθμιση αποτελείται από δέκα νομοθετικά κείμενα (6 κανονισμούς, 3 συστάσεις και 1 οδηγία), για τα οποία υπήρξε συμφωνία επί της αρχής από τους “27” παραμονές Χριστουγέννων.
Υποχρεωτική αλληλεγγύη;
Το βάρος των μεταναστευτικών ροών ναι μεν θα μοιράζεται δια 27, ωστόσο η υποχρεωτική αλληλεγγύη δε σημαίνει κατ’ ανάγκη φιλοξενία αιτούντων ασύλου. Όπως διαμορφώθηκε το τελικό κείμενο, τα κράτη - μέλη θα έχουν εναλλακτικά τη δυνατότητα να συνεισφέρουν οικονομικά ή με επιχειρησιακή υποστήριξη.
Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Περισσότερη αλληλεγγύη με τα κράτη μέλη στα εξωτερικά μας σύνορα, γιατί διαχειρίζονται την πίεση από την παράνομη μετανάστευση.
Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο για την επανεγκατάσταση, τα κράτη μέλη θα αναλαμβάνουν, σε εθελοντική βάση, να υποδεχθούν αναγνωρισμένους από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ πρόσφυγες, οι οποίοι θα φτάνουν σε ευρωπαϊκό έδαφος με νόμιμο τρόπο. Η αλληλεγγύη προς τα κράτη της πρώτης γραμμής εξασφαλίζεται και μέσα από τον κανονισμό για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης. Στην ουσία δημιουργείται ένας μηχανισμός που βοηθά τις χώρες της Ένωσης που διαχειρίζονται περιπτώσεις απότομης αύξησης αφίξεων - όπως η Κύπρος.
Ενίσχυση ελέγχων
«Θα κάνει τη διαφορά για όλους τους Ευρωπαίους. Πρώτον: πιο ασφαλή ευρωπαϊκά σύνορα», δήλωσε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η μεταρρύθμιση προβλέπει ταχύτερη εξέταση των αιτήσεων ασύλου και αποτελεσματικότερες επιστροφές. Ήτοι θεσπίζεται μια κοινή ευρωπαϊκή διαδικασία για τη χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ενώ θα ισχύουν πιο σύντομες προθεσμίες για όσες αιτήσεις απορρίπτονται.
«Αυτό σημαίνει ότι όσοι δεν έχουν δικαίωμα ασύλου δεν θα τους επιτρέπεται να εισέλθουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ όσοι διαφεύγουν από τον πόλεμο ή οι καταδιωγμένοι μπορούν να βασίζονται (σε εμάς) για την προστασία που χρειάζονται.»
Όσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να εισέλθουν στην ΕΕ θα υποβάλλονται σε έλεγχο πριν τους επιτραπεί η είσοδος. Τα κράτη μέλη οφείλουν να δημιουργήσουν ανεξάρτητους μηχανισμούς ελέγχου μέσω μιας διαδικασίας που θα διαρκεί έως 7 ημέρες. Τα δεδομένα όσων εισέρχονται παράνομα σε ευρωπαϊκό έδαφος, θα αποθηκεύονται στην αναθεωρημένη βάση δεδομένων Eurodac - με προειδοποίηση για περιπτώσεις δυνητικά επικίνδυνων ατόμων.
Νέοι κανόνες
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε και τη θέσπιση των νέων ευρωπαϊκών κανόνων για την αναγνώριση του καθεστώτος πρόσφυγα ή επικουρικής προστασίας. Οι αιτούντες προστασία θα πρέπει να παραμένουν στο έδαφος του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την αίτηση τους.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν παρόμοια πρότυπα υποδοχής για τους αιτούντες άσυλο, οι οποίοι θα μπορούν να αρχίσουν να εργάζονται το αργότερο εντός έξι μηνών. Παράλληλα, θα ισχύσουν κανόνες για τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας τους, προς αποφυγήν μετακινήσεων εντός της Ένωσης.
Ρομπέρτα Μέτσολα, Πρόεδρος Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Υποσχεθήκαμε ένα νέο σύστημα που θα είναι δίκαιο για όσους δικαιούνται προστασία, που είναι σταθερό με όσους δεν δικαιούνται και που είναι ισχυρό ενάντια στους διακινητές και τα δίκτυα που λεηλατούν τους πιο ευάλωτους ανθρώπους.
Δύο μήνες πριν από τις ευρωεκλογές, η συζήτηση εξελίχθηκε σε μια λερναία ύδρα διαφωνιών ως προς τα επιμέρους και πολλά από τα νομοθετήματα πέρασαν οριακά. Η αριστερά και οι πράσινοι συναντήθηκαν με την ακροδεξιά, απέναντι από την πλειοψηφία των νομοθετημάτων του νέου Συμφώνου. Οι υπόλοιπες ευρωομάδες τάχθηκαν υπέρ, με διαρροές που προέκυψαν για εθνικούς ή πολιτικούς λόγους. Ακόμη και η διαδικασία - προσαρμόστηκε στην κατάσταση αφού τέθηκαν πρώτα προς ψήφιση τα πιο δύσκολα νομοθετήματα και σε περίπτωση καταψηφισης θα είχαν ακυρωθεί οι επόμενες ψηφοφορίες.
Δείτε το ρεπορτάζ του Χριστόφορου Χριστοφή
