Γράφει ο Παναγιώτης Χατζηαποστόλου
p.hadjiapostolou@alphacyprus.com.cy
Μετρημένος Ερντογάν ή διπλωματική ντρίπλα; Αυτός είναι ο γρίφος που καλούνται να λύσουν διεθνολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες αναφορικά με την ανακοίνωση την περασμένη Τρίτη από Πλευράς Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ότι το γεωτρύπανο Αμπντουλχαμίτ Χαν θα κινηθεί για γεώτρηση εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας και όχι αλλού όπως αναμενόταν. Κίνηση με την οποία επί του παρόντος, ο Τούρκος Πρόεδρος, αποφεύγει αναταράξεις σε Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, προκαλεί όμως τριγμούς και αντιδράσεις στο εσωτερικό. Την ίδια ώρα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συντηρεί τη στρατηγική της πρόκλησης με αφορμή το πλωτό τουρκικό γεωτρύπανο. Με προκλητικές αναφορές ότι η Ελλάδα ενοχλήθηκε πολύ από το Αμπντούλ Χαμίτ Χαν αλλά και επαναφορά στο προσκήνιο του «εγκλήματος στην μπανιέρα» τα ματωμένα Χριστούγεννα του 1963 στην Κύπρο, η Άγκυρα, επιχειρεί να συντηρήσει το θερμό κλίμα.
Τους λόγους για τους οποίους ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέλεξε στην παρούσα φάση να κρατήσει εντός τουρκικής υφαλοκρηπίδας το πλωτό γεωτρύπανο «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν», αλλά και πως ο αναβαθμισμένος ρόλος της Τουρκίας επηρεάζουν τη λύση του Κυπριακού εξηγεί στο Alphanews.live, o Πολιτικός Επιστήμονας – Διεθνολόγος, Θόδωρος Τσίκας.
Σταθεροποιητικό ρόλο στη περιοχή
Σύμφωνα με τον κ. Τσίκα, το μέρος το οποίο ανήγγειλαν ο κ. Ερντογάν και η τουρκική NAVTEX, είναι απολύτως νόμιμο για να γίνουν έρευνες από την τουρκική πλευρά. Βρίσκεται στην εμβέλεια τους, έξω από τα χωρικά ύδατα τους, αλλά εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. «Επομένως, αυτό σημαίνει ότι πράγματι τώρα βρισκόμαστε σε μια ομαλή κατάσταση», εξηγεί. Σύμφωνα με τον διεθνολόγο, ο κ. Ερντογάν, γενικότερα, επιδιώκει να δείχνει ότι παίζει σταθεροποιητικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή. Το συμπέρασμα αυτό εξάγεται από το γεγονός ότι συνομιλεί με τον κ. Μπάϊντεν στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ αλλά και με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας. Όπως εξηγεί ο κ. Τσίκας, οι κινήσεις αυτές δείχνουν πως ο Τούρκος Πρόεδρος περιμένει κάποια πράγματα από την διεθνή κοινότητα. Αυτός όπως φαίνεται είναι και ο λόγος που επέλεξε να μην να δημιουργήσει μια οξύτατη κρίση.
Πως επηρεάζει την Κύπρο
Η Τουρκία έχει αναβαθμίσει τον ρόλο της μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η γειτνίαση της με Ρωσία και Ουκρανία κυρίως μέσω Μαύρης Θάλασσας, οι σχέσεις που έχει και με τις δύο χώρες - έστω και διαφορετικού τύπου με την κάθε μία-, ο έλεγχος των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων, αλλά και ο σημαντική διαμεσολάβηση της για την έξοδο των ουκρανικών σιτηρών προς τον υπόλοιπο κόσμο, είναι ορισμένοι λόγοι γι' αυτό. Όπως εξηγεί ο κ. Τσίκας, ο Τούρκος Πρόεδρος θα επιμείνει στον ρόλο της Τουρκίας ως σημαντικής δύναμης στην Ανατολική Μεσόγειο και θα θελήσει να διακηρύξει, τόσο ρητορικά όσο και με παρουσία στο πεδίο, ότι η Τουρκία δεν θα αποκλειστεί από την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου, όπως θεωρεί ότι αποσκοπούν οι τριμερείς συμμαχίες Ελλάδας και Κύπρου με Αίγυπτο και Ισραήλ. Αυτόν τον σκοπό εξυπηρετεί και η παρουσία του νέου πλωτού τουρκικού γεωτρύπανου "Αμπντουλχαμίντ Χαν".
Αναφορικά με τα κοιτάσματα εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου, ο κ. Τσίκας εξηγεί πως με άλυτο το Κυπριακό, δεν υπάρχει συμφωνία Κυπριακής Δημοκρατίας και Τουρκίας για οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ των δύο χωρών. Η Τουρκία αμφισβητεί τμήμα της οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου, θεωρώντας ότι παρακάμπτει δικά της συμφέροντα, όπως στο βόρειο τμήμα του Οικοπέδου 6 (όχι στο σημείο του Οικοπέδου όπου γίνονται έρευνες) δυτικά της Πάφου. Επίσης, επικαλείται "συμφωνία" μεταξύ της Τουρκίας και της αυτοαποκαλούμενης "Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου" για έρευνες βορείως της Κύπρου.
Επιδείνωση του status quo
Σύμφωνα με τον αναλυτή τα προαναφερθέντα δείχνουν ότι η στασιμότητα στο Κυπριακό δημιουργεί επιπλέον κινδύνους και περιπλοκές. «Το status quo δεν είναι αναλλοίωτο, μπορεί μάλιστα να επιδεινωθεί», εξηγεί και προσθέτει πως η αποτυχία των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά, η καχυποψία της διεθνούς κοινότητας για έλλειψη επιθυμίας και των δύο πλευρών για λύση, το γεγονός ότι επί 6 χρόνια δεν υπάρχει καμία κινητικότητα, αλλά και η μετατόπιση του διεθνούς ενδιαφέροντος προς τις κρίσεις της Ουκρανίας και της Ταϊβάν, είναι ανησυχητικοί παράγοντες. Καταλήγοντας ο κ. Τσίκας εξέφρασε την άποψη πως η ανάληψη πρωτοβουλιών για το Κυπριακό και η έμπρακτη επίδειξη πολιτικής βούλησης προς έναν έντιμο συμβιβασμό για λύση σε ομοσπονδιακή βάση, εκ μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς και της Ελλάδας - χωρίς καθυστερήσεις και υστεροβουλίες, καθίστανται αναγκαίες υπενθυμίζοντας πως όλες οι δυσμενείς εξελίξεις στο Κυπριακό υπήρξαν όταν οι διαδικασίες επίλυσης του είχαν βαλτώσει.
