Ιστορική μέρα για την Ευρώπη και το Ευρωκοινοβούλιο το οποίο υπερψήφισε σήμερα Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Συγκεκριμένα, με γενικά μικρές πλειοψηφίες, και σε κάποιες περιπτώσεις οριακά, εγκρίθηκαν από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τα νομοσχέδια που απαρτίζουν τη νέα μεταναστευτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ολοκληρώνοντας τη διαδικασία για την υιοθέτηση του νέου συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.
Από τους Κύπριους Ευρωβουλευτές, όπως μετέδωσε η απεσταλμένη του Alpha στις Βρυξέλλες Ελένη Φανάρη υπέρ του Συμφώνου ψήφισαν ο Λουκάς Φουρλάς, η Ελένη Σταύρου, ο Δημήτρης Παπαδάκης και ο Γιώργος Μαυρίδης, ενώ κατά ψήφισε ο Ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Γεωργίου. Από την ψηφοφορία απουσίαζε ο Τ/κ Ευρωβουλευτής Νιαζί Κιζίλγιουρεκ.
Το σύμφωνο είχε προταθεί από την Κομισιόν τον Σεπτέμβριο του 2020, και ήταν αντικείμενο μακράς και έντονης διαβούλευσης μεταξύ των κρατών μελών στο Συμβούλιο της ΕΕ καθώς και μεταξύ των πολιτικών ομάδων. Συμβούλιο και Κοινοβούλιο έφτασαν σε πολιτική συμφωνία τον Δεκέμβριο του 2023. Οι Μόνιμοι Αντιπρόσωποι των κρατών μελών ενέκριναν τις συμφωνίες τον Φεβρουάριο του 2024, και απέμενε η τελική ψήφος του Κοινοβουλίου και η τελική έγκριση του Συμβουλίου.
Συνοπτικά, το νέο πακέτο νομοθεσιών περιλαμβάνει ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα, παράλληλα με πρόνοιες για αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και κανονισμούς για τις περιπτώσεις κρίσης.
«Μετά από σχεδόν μια δεκαετία αδιεξόδου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της υιοθέτησης του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο - την πλήρη αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ για τη μετανάστευση. Η Ευρώπη θα διαχειριστεί τη μετανάστευση με ομαλό τρόπο και με τους δικούς μας όρους» ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς.
Από την πλευρά της, η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον σημείωσε ότι η σημερινή ψήφος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ένα μεγάλο επίτευγμα. «Θα μπορέσουμε να προστατεύσουμε καλύτερα τα εξωτερικά μας σύνορα, τους ευάλωτους και τους πρόσφυγες, θα επιστρέφονται γρήγορα όσοι δεν δικαιούνται παραμονή, με υποχρεωτική αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών».
Η ψηφοφορία
Αν και κάποια από τα δέκα νομοθετήματα εγκρίθηκαν με μια πιο άνετη, αν και όχι συντριπτική, πλειοψηφία, η καταψήφιση έστω και ενός από αυτά θα προκαλούσε προβλήματα στην εφαρμογή των υπολοίπων καθώς ήταν αποτέλεσμα συνδυασμένης διαπραγμάτευσης. Για αυτό και η συζήτηση που προηγήθηκε της ψηφοφορίας, νωρίτερα το απόγευμα, ήταν αρκετά έντονη, ενώ δεν έλειψαν οι αντεγκλήσεις και οι διαμαρτυρίες ακόμα και την ώρα της ψηφοφορίας.
Αμέσως μετά την υπερψήφιση του πρώτου νομοσχεδίου για την δημιουργία κοινής διαδικασίας για τη χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ακτιβιστές που κάθονταν στα θεωρεία της αίθουσας της Ολομέλειας στις Βρυξέλλες άρχισαν να φωνάζουν το σύνθημα «η συμφωνία αυτή σκοτώνει - μη ψηφίσετε» ρίχνοντας φυλλάδια.
Ορισμένοι Ευρωβουλευτές χειροκρότησαν τους διαδηλωτές, προκαλώντας την αντίδραση Ευρωβουλευτή των συντηρητικών που ζήτησε από τους συναδέλφους του να αποχωρήσουν εφόσον συμφωνούν με τους ακτιβιστές. Η Πρόεδρος του σώματος, Ρομπέρτα Μέτσολα, ζήτησε ηρεμία και να επιτραπεί στους Ευρωβουλευτές να ψηφίσουν, και η διαδικασία συνεχίστηκε κανονικά.
Συνοπτικά, το νέο πακέτο νομοθεσιών περιλαμβάνει ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα, παράλληλα με πρόνοιες για αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και κανονισμούς για τις περιπτώσεις κρίσης.
Ειδικότερα, τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας είχαν ως εξής:
- Η πρόταση για κανονισμό για μια κοινή διαδικασία για τη χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας με εισηγήτρια την Φαμπιέν Κελέρ (Renew, Γαλλία), εγκρίθηκε με 301 ψήφους υπέρ, 269 ψήφους κατά και 51 αποχές, από σύνολο 621 έγκυρων ψήφων.
- Η πρόταση κανονισμού για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, κρίσεων και ανωτέρας βίας με εισηγητή τον Χουάν Φερνάντο Λόπεζ Αγκιλάρ (S&D, Ισπανία), εγκρίθηκε με 301 ψήφους υπέρ, 272 κατά και 46 αποχές, από σύνολο 619 έγκυρων ψήφων.
- Η πρόταση για κανονισμό για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης με εισηγητή τον Τόμας Τομπέ (ΕΛΚ, Σουηδία) εγκρίθηκε με 322 ψήφους υπέρ, 266 κατά και 31 αποχές, από σύνολο 619 έγκυρων ψήφων.
- Ο προτεινόμενος κανονισμός για τις διαδικασίες επιστροφών στα σύνορα, με εισηγήτρια την κ. Κέλερ, εγκρίθηκε με 329 ψήφους υπέρ, 253 κατά και 40 αποχές, από σύνολο 622 έγκυρων ψήφων.
- Η πρόταση κανονισμού για τους ελέγχους σε πολίτες τρίτων χωρών στα εξωτερικά σύνορα, με εισηγήτρια την Μπίργκιτ Ζίπελ (S&D, Γερμανία), εγκρίθηκε με 366 ψήφους υπέρ, 229 ψήφους κατά και 26 αποχές, από σύνολο 621 έγκυρων ψήφων.
- Η πρόταση κανονισμού για ένα κεντρικό σύστημα ταυτοποίησης για πρόσωπα από τρίτες χώρες, με εισηγήτρια την κ. Ζίπελ, εγκρίθηκε με 414 ψήφους υπέρ, 182 κατά και 29 αποχές, από σύνολο 625 έγκυρων ψήφων.
- Ο κανονισμός που αφορά τη δημιουργία της βάσης δεδομένων για δακτυλικά αποτυπώματα Eurodac, με εισηγητή τον Χόρχε Μπούσαδε (ECR, Ισπανία), εγκρίθηκε με 404 ψήφους, υπέρ, 202 κατά και 16 αποχές, από σύνολο 622 έγκυρων ψήφων.
- Ο κανονισμός για το κοινό πλαίσιο για θέματα επανεγκατάστασης, με εισηγήτρια την Μάλιν Μπγιορκ (Αριστερά, Σουηδία), εγκρίθηκε με 452 ψήφους υπέρ, 154 κατά και 14 αποχές, από σύνολο 620 έγκυρων ψήφων.
- Η πρόταση κανονισμού για κοινά πρότυπα για το ποιοι κάτοικοι τρίτων χωρών μπορούν να λάβουν καθεστώς διεθνούς προστασίας, με εισηγητή τον Ματιάς Νέμετς (S&D, Σλοβενία), εγκρίθηκε με 340 ψήφους υπέρ, 249 κατά και 34 αποχές, από σύνολο 623 έγκυρων ψήφων.
- Η πρόταση για οδηγία για ενιαία πρότυπα για τις συνθήκες υποδοχής των αιτητών ασύλου, με εισηγήτρια τη Σοφία ιν ‘τ Βελντ (Renew, Κάτω Χώρες) εγκρίθηκε με 398 ψήφους υπέρ, 162 κατά και 60 αποχές, από σύνολο 620 έγκυρων ψήφων.
Όχι μαγική λύση αλλά ιστορικό βήμα η συμφωνία για μετανάστευση, λέει η ηγεσία ΕΕ
Για ιστορική ημέρα έκαναν λόγο σε δηλώσεις τους μετά την έγκριση των νομοθεσιών του πακέτου για τη μετανάστευση και το άσυλο, η Πρόεδρος του σώματος Ρομπέρτα Μέτσολα, η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο Βέλγος Πρωθυπουργός Αλεξάντερ Ντε Κρόο, του οποίου η χώρα ασκεί την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.
Όπως μάλιστα ανακοίνωσε ο κ. Ντε Κρόο, η εφαρμογή του πακέτου θα σηματοδοτηθεί από συνάντηση των αρμόδιων Υπουργών τον επόμενο μήνα στη Γάνδη του Βελγίου.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Ντε Κρόο υπογράμμισε πως η αρνητική ψήφος στο πακέτο ήταν μια ψήφος υπέρ της διατήρησης της κατάστασης ως έχει. «Το μπλοκάρισμα αυτής της ψηφοφορίας είναι συμφωνία με το στάτους κβο, και νομίζω πως αυτό δεν είναι κάτι καλό».
«Το στάτους κβο σημαίνει πως ορισμένες χώρες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών» οδηγώντας στη θυματοποίηση ανθρώπων από τους διακινητές.
«(Η συμφωνία) είναι ένας συμβιβασμός που σπάζει το στάτους κβο» πρόσθεσε.
Η κ. Μέτσολα τόνισε πως «ακούσαμε, αναλάβαμε δράση και φέραμε αποτελέσματα» σε ένα θέμα που αποτελεί μια από τις κύριες ανησυχίες των πολιτών, φέρνοντας νόμους που βρίσκονται υπό συζήτηση για πάνω από δέκα χρόνια. Όπως τόνισε, πρόκειται για ένα «ισχυρό νομοθετικό πλαίσιο» το οποίο θα είναι το ίδιο σε όλα τα κράτη μέλη, ακολουθεί ανθρωπιστικές αρχές αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες, διασφαλίζοντας τα εξωτερικά σύνορα κρατώντας επίσης την ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης.
Όπως είπε, το νέο πλαίσιο δεν θα λύσει όλα τα προβλήματα όμως αποτελεί «δέκα τεράστια άλματα μπροστά», παραπέμποντας στις δέκα νομοθεσίες που εγκρίθηκαν, καθώς διασφαλίζεται πως αυτοί που χρειάζονται προστασία θα την λαμβάνουν γρήγορα, και πως κανένα κράτος μέλος δεν θα είναι ξανά μόνο του, είτε στη Μεσόγειο είτε στα χερσαία σύνορα, είτε αντιμετωπίζει υβριδικές απειλές.
Η κ. Φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι το πακέτο είναι η ευρωπαϊκή απάντηση σε μια ευρωπαϊκή πρόκληση, το οποίο διασφαλίζει πρώτον πιο ασφαλή σύνορα για την ΕΕ, καθώς θα καταγράφεται πλέον ποιος περνά τα σύνορα ενώ θα διασφαλίζονται τα θεμελιώδη τους δικαιώματα, δεύτερον θα βοηθήσει στην επίσπευση διαδικασιών ώστε να επιστρέφουν αυτοί που δεν δικαιούνται να έρθουν στην ΕΕ αλλά να προστατεύονται αυτοί που φεύγουν από πόλεμο, και τρίτον, θα διασφαλίσει περισσότερη αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, τα οποία θα επιλέγουν πώς να την ασκήσουν. Πρόσθεσε πως οι νέοι κανόνες προβλέπουν περισσότερη συνεργασία για να σταματήσουν οι δευτερεύουσες μετακινήσεις μεταξύ των κρατών μελών.
Από την άλλη, η Πρόεδρος της Κομισιόν σημείωσε πως θα συνεχίσει να παρέχει επιχειρησιακή στήριξη σε όλα τα κράτη μέλη, από τη Λαμπεντούζα στα σύνορα της Φινλανδίας και από τις Κανάριες Νήσους στην Κύπρο. Αναφέρθηκε ακόμα στην προώθηση συμφωνιών με χώρες προέλευσης και διέλευσης, σημειώνοντας πως πρόκειται για ένα κεντρικό στοιχείο της προσέγγισης της ΕΕ.
Ο κ. Ντε Κρόο τέλος υπενθύμισε πως οι πλείστοι αιτητές ασύλου και μετανάστες είναι θύματα των διακινητών, και πως οι πολίτες θέλουν να υπάρχει τάξη στη διαδικασία μετανάστευσης. Υπενθύμισε πως η μετανάστευση είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο και πως δεν υπάρχει μαγική λύση, αλλά πως το πακέτο προσφέρει στα κράτη μέλη τα εργαλεία να ελέγξει και να κατευθύνει καλύτερα τις μεταναστευτικές ροές.
Ο Βέλγος Πρωθυπουργός σημείωσε ακόμα πως σημαντικό ρόλο έχουν και οι συμφωνίες όπως αυτές με την Τυνησία, την Αίγυπτο και τη Μαυριτανία.
