Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ανακοίνωσαν την Τρίτη δια στόματος του Υπουργού Εξωτερικών ο οποίος επικοινώνησε προσωπικά με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη τη μερική άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων προς την Κύπρο. Μερική διότι σύμφωνα με τις ανακοινώσεις αφορά «μη θανατηφόρα όπλα» (non-lethal-weapons). Η εξέλιξη προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Τουρκίας η οποία απείλησε ευθέως με αντίμετρα.
Γιατί τώρα;
Παρά το γεγονός ότι η ανακοίνωση ήρθε σε μια κρίσιμη συγκυρία λόγω των εντάσεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ο Αμερικανός Υφυπουργός Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ έσπευσε να διευκρινίσει ότι τα δύο είναι ασύνδετα ασχέτως αν κάποιοι επιχειρήσουν να τα διασυνδέσουν. Η άρση του εμπάργκο η οποία προωθήθηκε μέσω δύο νόμων, αυτού του προϋπολογισμού για την εθνική άμυνα των ΗΠΑ και του East Med Act, ανακοινώθηκε τώρα διότι δεν υπήρχαν άλλα χρονικά περιθώρια για να γίνει αυτό, νοουμένου ότι το οικονομικό έτος στις ΗΠΑ αρχίζει τώρα. Συνεπώς η Αμερικανική κυβέρνηση, όσο και να ήθελε να το καθυστερήσει, δεν μπορούσε να το πράξει. Άλλωστε οι αποφάσεις αυτές συνδέονται κυρίως με πρωτοβουλίες που αναπτύχθηκαν εντός του Κογκρέσου παρά της Κυβέρνησης Τραμπ.
Ο ρόλος της Κύπρου
Από την άλλη το πιο πάνω δεν αφαιρεί από τη σημασία που αποδίδει η Ουάσιγκτον στις συνεργασίες που αναπτύσσονται στην περιοχή με άξονα το φυσικό αέριο, ανάμεσα σε Ισραήλ, Αίγυπτο, Ελλάδα, Κύπρο και άλλα γειτονικά κράτη.
«Οι ΗΠΑ βλέπουν την Κυπριακή Δημοκρατία ως σημαντικό εταίρο, η οποία συνεισφέρει σημαντικά στην ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι μία σχέση που λειτουργεί, αναπτύσσεται και αυξάνεται», είπε ο Μάθιου Πάλμερ.
Επιπλέον η Κύπρος φαίνεται πως ήταν συνεπέστατη στις προϋποθέσεις που έθεσαν οι Αμερικανοί για αυτή την εξέλιξη οι οποίες ήταν δύο. Μεταρρυθμίσεις στο ζήτημα της καταπολέμησης ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και ο τερματισμός ελλιμενισμού ρωσικών πολεμικών πλοίων στα κυπριακά λιμάνια.
Τι είναι τα non-lethal-weapons
Πολλοί έσπευσαν να πουν ειρωνικά ότι η Κύπρος μετά από αυτή την εξέλιξη αποκτά το δικαίωμα να αγοράζει «νεροπίστολα» από τις ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα πρόκειται για τη συνέχεια του μνημονίου συναντίληψης του 2018 το οποίο θα μπορούσε να έχει και συνέχεια. Το μόνο βέβαιο είναι πως η Κύπρος δεν αποκτά πρόσβαση σε όπλα τα οποία θα αναβαθμίσουν ουσιαστικά την ισχύ της, παρά μόνο σε ανταλλακτικά, εξοπλισμό τηλεπικοινωνιών, αλεξίσφαιρα γιλέκα κτλ. Όμως το πολιτικό μήνυμα που στέλνει η απόφαση, έχει τεράστια σημασία και για αυτό έχει εξοργίσει την Άγκυρα.
Απειλές από την Τουρκία
Αν οι ΗΠΑ δεν αναθεωρήσουν την απόφασή τους για άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία, η Τουρκία θα λάβει τα απαραίτητα αντίμετρα θέτοντας υπό εγγύηση την ασφάλεια των Τ/Κ, απειλεί το τουρκικό ΥΠΕΞ μέσω ανακοίνωσης του.
«Η απόφαση των ΗΠΑ για άρση του εμπάργκο όπλων στην ‘Ε/κ διοίκηση Κύπρου αγνοεί την ισότητα και τη ισορροπία μεταξύ των ‘δύο λαών’ το νησί». Είναι βέβαιο ότι αυτή η απόφαση θα επηρεάσει αρνητικά τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού”, αναφέρεται στην ανακοίνωση και προστίθεται ότι “σε μια περίοδο που καταβάλλονται προσπάθειες για μείωση της έντασης στην ανατολική Μεσόγειο, η έγκριση από τις ΗΠΑ μιας τέτοιας απόφασης η οποία δηλητηριάζει το περιβάλλον ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή δεν συνάδει με το πνεύμα της συμμαχίας”.
“Αναμένουμε από τις ΗΠΑ να επανεξετάσουν αυτή την απόφαση και να στηρίξουν τις προσπάθειες που βρίσκονται σε εξέλιξη για επίτευξη ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή. Διαφορετικά η Τουρκία, ως εγγυήτρια χώρα, θα λάβει με αποφασιστικότητα τα απαραίτητα αντίμετρα με τρόπο που να θέτει υπό εγγύηση την ασφάλεια των Τ/Κ με βάση τις νομικές και ιστορικές της ευθύνες”, καταλήγει.
