Με αφορμή την συμπλήρωση 20 χρόνων από την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης μιλά στο Alphanews.Live και σκιαγραφεί την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας μας. Θυμάται όλα όσα προηγηθήκαν κατά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις αλλά και όσα ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια. Αναφέρεται τόσο στα αρνητικά όσο και στα θετικά σημεία αλλά και τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το μεγάλο αγκάθι των ενταξιακών διαπραγματεύσεων
Η Κύπρος αναγνώρισε από νωρίς την ανάγκη για ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς οι καιροί έδειχναν πως ένα μικρό κράτος σαν το δικό μας δεν μπορούσε να μείνει μόνο και έρμαιο στα συμφέροντα των μεγάλων. Αντιθέτως θα έπρεπε να ενταχθεί σε μια ομάδα που αντιστοιχεί με τις αρχές και τις αξίες της, όπως αυτή της ευρωπαϊκής οικογένειας.
Ο δρόμος ωστόσο για ένταξη στην μεγάλη αυτή οικογένεια δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Μεγάλο αγκάθι αποτελούσε το Κυπριακό που παρέμενε άλυτο, με τα περισσότερα κράτη μέλη να προβάλλουν το ζήτημα αυτό ως εμπόδιο για ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Λαμβάνοντας όλα τα πιο πάνω υπόψη η Κυπριακή Δημοκρατία προχώρησε σε στρατηγική δύο αρχών. Πρώτα από όλα έπρεπε να πείσει την Ευρωπαϊκή Ένωση για την επιτυχία της ένταξης της στην μεγάλη αυτή οικογένεια.
«Το δεύτερο ήταν να πείσουμε ότι εμείς κάνουμε ότι μπορούμε για να λυθεί το Κυπριακό και να το αποδεικνύουμε παίρνοντας αντικειμενικές αναφορές από ευρωπαίους αξιωματούχους. Η Τουρκία, όμως μας εμπόδιζε από το να λύσουμε το πρόβλημα»
Υπήρχαν εξάλλου τοποθετήσεις από ευρωπαίους διπλωμάτες, όπως αυτή του Γάλλου διπλωμάτη που διορίστηκε ως παρατηρητής στις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού. Όπως επίσης και η τοποθέτηση του τότε Επιτρόπου Διεύρυνσης Χανς Βαν Ντε Μπρουκ ο οποίος υποστήριξε πως καμία χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να προβάλει αρνησικυρία βέτο στην ένταξη της Κύπρου.
Τελευταίο ορόσημο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις αποτελεί η Σύνοδος του Ελσίνκι, αλλά και η υποστήριξη του Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, του τότε Αμερικανού διπλωμάτη και απεσταλμένου των Ηνωμένων Πολιτειών για την Κύπρο και την Τουρκία. Από την μια αποφασίστηκε πως το ανοικτό ζήτημα του Κυπριακού δεν αποτελούσε εμπόδιο για ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Από την άλλη η Τουρκία θα έπρεπε να κληθεί για να ανακηρυχθεί και αυτή υποψήψιο κράτος μέλος και να καθοριστεί η εκκίνηση των δικών της ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Αλλαγές στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό
Με την πάροδο του χρόνου, όπως ανέφερε ο κ. Κασουλίδης τα πράγματα έχουν αλλάξει κατά πολύ, κυρίως στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της Κύπρου, ενώ μεσολάβησε και το δημοψήφισμα για το Σχέδιο Ανάν. Αναφερόμενος στο Κυπριακό επισήμανε πως υπάρχει μια υποτυπώδης πολιτική συμπαράσταση από την Ευρωπαϊκή Ένωση σαν κράτος μέλος, στο βαθμό που δεν συγκρούονται τα στρατηγικά συμφέροντα άλλων κρατών μελών. Ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών, έφερε σαν παράδειγμα την Γερμανία, η οποία επιδιώκει να διατηρεί καλές σχέσεις με την Τουρκία, καθώς έχει τα δικά της στρατηγικά συμφέροντα.
Υπογράμμισε ακόμη πως η αλληλεγγύη δεν μπορεί να είναι μονόδρομος για ένα κράτος μέλος, καθώς θα πρέπει να προσφέρει και η Κύπρος την δική της αλληλεγγύη, με κατανόηση ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο.
«Η προσπάθεια σήμερα να επιβάλουμε κυρώσεις στην Τουρκία ως Ευρωπαϊκή Ένωση για να την αναγκάσουμε να συνεργαστεί στη λύση του Κυπριακού, είναι αφέλεια. Θα πρέπει πρώτα να διαβουλευτούμε και να ληφθούν όλα υπόψη»
Δημοσιονομική πειθαρχία
Η νέα γενιά σήμερα γεννήθηκε με την Κύπρο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ζει και απολαμβάνει όλα όσα προσφέρει. Έχει ευκαιρίες, προνόμια και χορηγίες όπως το σύμφωνο ανάπτυξης και ανθεκτικότητας.
Εξάλλου, η Ευρωπαϊκή Ένωση μας υπέδειξε πως πρέπει να διατηρούμε δημοσιονομική πειθαρχία, χωρίς να ξεφεύγουμε σε καταστάσεις όπως αυτές που ζήσαμε την περίοδο 2013 – 2014, με το κούρεμα και την οικονομική κρίση.
«Δεν μας τα επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση διότι δεν μας ήθελε ή μας μισούσε, μας τα επέβαλε διότι πρέπει να ξοδεύουμε όσα μπορεί η οικονομία μας να παράξει και όχι περισσότερα».
Σε κάθε περίπτωση, πρόσθεσε ο κ. Κασουλίδης, πληρώσαμε με βαρύ τίμημα τα διάφορα λάθη, αλλά καταφέραμε να ξεφύγουμε από την κρίση τηρώντας τα μνημόνια που δεχθήκαμε.
«Μας βοήθησαν να νοικοκυρευτούμε και να έχουμε έκτοτε δημοσιονομική πειθαρχία με περίσσευμα και όχι με έλλειμα, όπως είναι το σωστό».
Τα αρνητικά σημεία της ευρωπαϊκής πορείας
Μιλώντας για τα αρνητικά σημεία που πιθανόν να εντοπίζει από την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο κ. Κασουλίδης μίλησε για ένα δυσκολοκίνητο οργανισμό με πολλή γραφειοκρατία. Ένα πρόβλημα που απασχολεί όχι μόνο την Κύπρο, αλλά όλα τα κράτη – μέλη και θα πρέπει να υπερπηδηθεί με απλοποίηση των μηχανισμών λήψεως αποφάσεων.
Επιπλέον, θα πρέπει να γνωρίζουμε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια μαλακή δύναμη και όχι μια σκληρή στρατιωτική δύναμη. Η στρατιωτική δύναμη, πρόσθεσε, που υπερασπίζεται την Ευρώπη είναι το ΝΑΤΟ. Εξέφρασε μάλιστα την άποψη πως και η Κύπρος κάποια στιγμή θα πρέπει να επιδιώξει να ενταχθεί και αυτή στο ΝΑΤΟ. Μια διαδικασία που ενδεχομένως να είναι πιο εύκολη σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού, καθώς θα παρακαμφθεί το βέτο της Τουρκίας για ένταξη της Κύπρου στην διακυβερνητική στρατιωτική συμμαχία.
Οι προκλήσεις του μέλλοντος
Σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με δύο σοβαρές προκλήσεις, πέραν από τον βραδυκίνητο γραφειοκρατικό ρυθμό της, θα πρέπει να αντιμετωπίσει τους δύο συνεχιζόμενους πολέμους σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή.
«Η συμπαράσταση προς την Ουκρανία είναι άμυνα για να μην αποτελέσουν κράτη μέλη της Ένωσης επιβουλής από την Ρωσία, σε περίπτωση που κερδίσει τον πόλεμο της Ουκρανίας».
Ταυτόχρονα η Ένωση θα πρέπει να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κρίσης και του πολέμου που ξέσπασε στην γειτονική Μέση Ανατολή.
Πέρα από τα πιο πάνω, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και οι προκλήσεις του μέλλοντος, η κβαντική επιστήμη και η τεχνιτή νοημοσύνη, όπως επίσης και οι ψευδείς ειδήσεις και η παραπληροφόρηση.
Ένα άλλο ζήτημα το οποίο απασχολεί την ευρωπαϊκή κοινότητα είναι αναμφίβολα και ο συντηρητισμός ενώ έντονες ανησυχίες εκφράζονται και για την άνοδο της ακροδεξιάς, ενόψει και των ευρωεκλογών Ιουνίου.
