Στις 21 Μαΐου 2024, εκδόθηκε η Απόφαση (Decision on Liability) του Διαιτητικού Δικαστηρίου, το οποίο συγκροτήθηκε σύμφωνα με τους Κανόνες Διαιτησίας του Διεθνούς Κέντρου για την Επίλυση Επενδυτικών Διαφορών (ICSID) της Παγκόσμιας Τράπεζας (World Bank) στη διαιτησία με τίτλο TheodorosAdamakopoulosandothersv. RepublicofCyprus (ICSID Case No. ARB/15/49).
Το Διαιτητικό Δικαστήριο απέρριψε ομόφωνα όλες τις αξιώσεις των απαιτητών εναντίον της Δημοκρατίας, οι οποίοι ήταν καταθέτες και κάτοχοι αξιογράφων της Τράπεζας Κύπρου και της Λαϊκής Τράπεζας το 2013 όταν εφαρμόστηκαν τα μέτρα εξυγίανσης των τραπεζών, με εξαίρεση μια μοναδική αξίωση ενός μόνο συγκεκριμένου απαιτητή.
Το Διαιτητικό Δικαστήριο διέταξε τους απαιτητές όπως καταβάλουν στη Δημοκρατία περίπου 6 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ως έξοδα.
Σημειώνεται ότι η συνολική απαίτηση των απαιτητών εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας ανερχόταν περίπου στα 570 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένων των τόκων), πλέον έξοδα περίπου 30 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
Οι απαιτητές αποτελούνται από 968 φυσικά πρόσωπα και έξι εταιρείες και είναι Έλληνες υπήκοοι, με εξαίρεση μία εταιρεία που συστάθηκε στο Λουξεμβούργο. Οι απαιτητές προσέφυγαν σε διαιτησία στη βάση των διμερών επενδυτικών Συμφωνιών της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Ελλάδα και το Λουξεμβούργο. Θέση τους ήταν ότι η Δημοκρατία θα έπρεπε να θεωρηθεί υπεύθυνη για τις ζημίες που υπέστησαν σε σχέση με τα μέτρα εξυγίανσης, ισχυριζόμενοι ότι η Δημοκρατία προκάλεσε τα οικονομικά προβλήματα των τραπεζών, δεν υιοθέτησε διαθέσιμα εναλλακτικά μέτρα που θα είχαν αποτρέψει ή περιορίσει σε μεγάλο βαθμό τις ζημίες τους και εφάρμοσε τα μέτρα εξυγίανσης κατά τρόπο μεροληπτικό και που συνιστούσε απαλλοτρίωση.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, στο πλαίσιο της διαιτησίας, αντέκρουσε τους ισχυρισμούς των απαιτητών ως αβάσιμους, και χαιρετίζει την Απόφαση του Διαιτητικού Δικαστηρίου, το οποίο, υιοθετώντας τις θέσεις της Δημοκρατίας, διαπίστωσε ότι τα μέτρα εξυγίανσης δεν παραβίασαν τις υποχρεώσεις της δυνάμει των επενδυτικών Συμφωνιών και δεν ήταν αυθαίρετα, δυσανάλογα, μεροληπτικά και δεν συνιστούσαν απαλλοτρίωση.
Ειδικότερα, το Διαιτητικό Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα του Μαρτίου 2013 αποτελούσαν νόμιμη άσκηση της ρυθμιστικής εξουσίας του Κράτους, το οποίο ενεργούσε προς το δημόσιο συμφέρον. Επιβεβαίωσε τη θέση που υποστήριξε η Δημοκρατία κατά τη διαιτησία, περιλαμβανομένων των εξηγήσεων που έδωσε ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας κ. Γιώργος Λ. Σαββίδης κατά την ακρόαση επί της ουσίας, που διεξήχθη μεταξύ 25 Ιανουαρίου 2023 – 7 Φεβρουαρίου 2023, ότι, σε περίπτωση που δεν λαμβάνονταν τα μέτρα εξυγίανσης, θα προκαλείτο άτακτη κατάρρευση των τραπεζών και της οικονομίας στο σύνολό της.
Το Διαιτητικό Δικαστήριο επιβεβαίωσε, περαιτέρω, ότι η απόφαση για την επιβολή των μέτρων εξυγίανσης λήφθηκε αφού είχε πρώτα συνεκτιμηθεί ότι δεν υπήρχαν άλλες διαθέσιμες επιλογές, και αναγνώρισε την υπεύθυνη στάση των αξιωματούχων και λειτουργών της Κεντρικής Τράπεζας, οι οποίοι ήταν προετοιμασμένοι για όλα τα πιθανά ενδεχόμενα, καθώς επίσης ότι η Κεντρική Τράπεζα είχε εξετάσει προηγουμένως και επιβεβαιώσει ότι οι μέτοχοι, οι κάτοχοι αξιογράφων και οι καταθέτες δεν θα ήταν σε καλύτερη θέση στην περίπτωση που οι τράπεζες είχαν αφεθεί να καταρρεύσουν και να τεθούν υπό εκκαθάριση.
Η Κυπριακή Δημοκρατία προβαίνει σε λεπτομερή μελέτη και αξιολόγηση της Απόφασης. Περαιτέρω, εξετάζεται η περίπτωση του ενός απαιτητή, σε σχέση με τον οποίο, λόγω των εξαιρετικών περιστάσεών του, διαπιστώθηκε παραβίαση, όχι ως προς τη νομιμότητα των μέτρων εξυγίανσης που λήφθηκαν από τη Δημοκρατία, τα οποία κρίθηκαν καθ’ όλα νόμιμα από το Διαιτητικό Δικαστήριο, αλλά ως προς τον μη χειρισμό του κατ’ ανάλογο τρόπο με άλλες εξαιρετικές περιπτώσεις σε μεταγενέστερο στάδιο από το Κράτος.
Την Κυπριακή Δημοκρατία ενώπιον του Διαιτητικού Δικαστηρίου του ICSID εκπροσώπησε ο διεθνής δικηγορικός οίκος Curtis, Mallet-Prevost, Colt & Mosle LLP και ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας μαζί με ομάδα δικηγόρων της Νομικής Υπηρεσίας και λειτουργών της Κεντρικής Τράπεζας και του Υπουργείου Οικονομικών.
Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες του σε όλους όσοι εργάστηκαν για την εν λόγω υπόθεση και συνέβαλαν στην επιτυχή έκβασή της, και ιδιαίτερα στους ακόλουθους:
Justin M. Jacinto, Mark H. O’Donoghue, Guillermo A. Ulke, Luciana Ricart, Ricardo Mier y Terán, William Hampson, Sena Tsikata, Odysseas E. Stergianopoulos, Jean M. Lambert και Kyriakos Gertzikis των Curtis, Mallet-Prevost, Colt & Mosle LLP,
Έλενα Ζαχαριάδου, Μαίρη-Ανν Σταυρινίδου, Δέσποινα Κυπριανού και Μαρία Πήλικου της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας,
Μιχάλη Στυλιανού, Μαρία Κέττηρου και Ανδρέα Μυλωνά της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, και
Γιώργο Παντελή, Αυγή Λαπαθιώτη και Διονύση Διονυσίου του Υπουργείου Οικονομικών.
