Το θέμα των αμβλώσεων και το δικαίωμα του γιατρού να αρνηθεί την παροχή μιας υπηρεσίας άνοιξε η εκπομπή Alpha Ενημέρωση, την ώρα που έρχονται στο προσκήνιο και άλλες καταγγελίες για γυναικολόγους που αρνούνται να διενεργήσουν αμβλώσεις, με αποτέλεσμα γυναίκες να χρειάζεται να μεταφερθούν στη Λευκωσία την πραγματοποίησή τους.
Το θέμα ήρθε στη δημοσιότητα μετά τις καταγγελίες που έχει ενώπιόν της η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και αφορούν σε γυναίκες που έρχονται αντιμέτωπες με την άρνηση των γιατρών και συγκεκριμένα αναισθησιολόγων για να προχωρήσει η διαδικασία. Στη μια περίπτωση, γυναίκα νοσηλευόταν για πέντε ημέρες στο Μακάρειο Νοσοκομείο, με τη διαδικασία της άμβλωσης να αρχίζει και να διακόπτεται δύο φορές.
Δικαίωμα του γιατρού
Ο γιατρός έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή οποιασδήποτε ιατρικής πράξης για οποιονδήποτε λόγο, αν και εφόσον δεν τίθεται σε κίνδυνο η ζωή του ασθενούς, δηλώνει στην εκπομπή ο Πρόεδρος της Επιτροπής Δεοντολογίας ΠΙΣ Μιχάλης Αναστασιάδης.
«Αυτό που είναι ξεκάθαρο και στον ποινικό κώδικα και στον κώδικα ιατρικής δεοντολογίας, ένας γιατρός έχει το δικαίωμα παροχή ιατρικής διαδικασίες χωρίς να συγκεκριμενοποιείται ο λόγος εάν δεν υπάρχει η φύση του επείγοντος ή του ανθρωπιστικού χαρακτήρα.»
Όπως εξηγεί ο γιατρός, η νομοθεσία δίνει το δικαίωμα σε έναν γιατρό να αρνηθεί μια ιατρική διαδικασία αν δεν διακυβεύεται το αγαθό της ζωής. Όσον αφορά την άμβλωση, σημειώνει ο γιατρός, δεν υπάρχει στην νομοθεσία οποιαδήποτε ρήτρα η οποία να υποχρεώνει τον οποιονδήποτε να παρέχει αυτή τη διαδικασία.
«Δεν έχω διαπιστώσει να προκύπτει πραγματικός ιατρικός λόγος που να προκύπτει το θέμα το κατεπείγοντος», απαντά ερωτηθείς αν έχει διαβάσει την επιστολή της ασθενούς που κατήγγειλε το περιστατικό.
Σημείωσε ότι δεν έχει τεθεί ενώπιον της Επιτροπής Δεοντολογίας η υπόθεση, ωστόσο εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να προκύπτει θέμα που αυτεπάγγελτα να αποφασίσουν να το εξετάσουν.
«Όπως είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλους τους πολίτες, έτσι είναι και τα δικαιώματα του γιατρού», προσθέτει ο Δρ. Αναστασιάδης.
Ζητά έκθεση γεγονότων
Ενδελεχή διερεύνηση της υπόθεσης ζητά η Βουλεύτρια του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου και αντιδρά στις δηλώσεις του Δρ. Αναστασιάδη.
«Κανένας γιατρός δεν νομιμοποιείται να αρχίζει διαδικασία τερματισμού κύησης και να την σταματά στη συνέχεια άλλος γιατρός και να βάζουν μια γυναίκα να περνά από ένα κολαστήριο, η οποία ήδη έχει περάσει βασανιστικές στιγμές με την ανακοίνωση ότι το παιδί της έχει γονιδιακή μετάλλαξη. Πήρε μια απόφαση για το καλώς νοούμενο συμφέρον της οικογένειάς της.»
Η κ. Χαραλαμπίδου ζητά τη διεξαγωγή έρευνας με έκθεση γεγονότων.
«Για εμένα είναι αντιδεοντολογική συμπεριφορά να ξεκινά ο τερματισμός κύησης, να τον διακόπτουν, να τον ξαναξεκινούν, να τον ξαναδιακόπτουν. Πρέπει να γίνει έκθεση γεγονότων, πρέπει να κινηθούν πειθαρχικές διαδικασίες.»
Επισημαίνει ότι ο ΟΚΥπΥ δεν ήταν ενήμερος επί του θέματος και τονίζει ότι όταν 6 από τους 8 αναισθησιολόγους αρνούνται να διεξάγουν αμβλώσεις, πρέπει ο ΟΚΥπΥ να διαχειριστεί το θέμα και να ρυθμίσει τις συμβάσεις του με τους γιατρούς.
«Και αυτά τα περιστατικά θα έμεναν κρυμμένα αν δεν διέρρεαν οι επιστολές και έπεφταν στα χέρια μας. Συνεπώς το τι έγινε στα άλλα νοσοκομεία δεν γνωρίζω. Πρέπει ο ΟΚΥπΥ να κάνει έρευνα αυτή τη στιγμή, αφού δεν ήταν και ενημερωμένος για όσα συμβαίνουν στο Μακάρειο και να μας ενημερώσει κι εμάς για το τι γίνεται.»
Καταγγελίες και για γυναικολόγους
Καταγγελίες και για γυναικολόγους που αρνούνται να προχωρήσουν σε αμβλώσεις έχει ενώπιόν της η Εκτελεστική Διευθύντρια του Κυπριακού Συνδέσμου Οικογενειακού Προγραμματισμού Μαρία Επαμεινώνδα.
«Αυτή η κατάσταση δεν είναι καινούργια, είναι μια κατάσταση που επικρατεί στα κρατικά νοσηλευτήρια εδώ και πάρα πολλά χρόνια, είναι ένα θέμα το οποίο εμείς διαχρονικά προσπαθούσαμε να το φέρουμε στην επιφάνεια. Το πρόβλημα δεν εστιάζεται μόνο στην άρνηση των αναισθησιολόγων αλλά και των γυναικολόγων. Εκείνο που γνωρίζαμε είναι ότι κάποια στιγμή ένας γυναικολόγος στο Μακάρειο κάνει εκτρώσεις.»
Αναφέρει επίσης ότι οι καταγγελίες αυτές από διάφορες επαρχίες προκύπτουν από γυναίκες που αναζητούσαν να εξυπηρετηθούν στα γενικά νοσηλευτήρια και τις παρέπεμπταν στην Λευκωσία.
Σημειώνει ότι αυτή τη στιγμή ο ΟΚΥπΥ δεν είναι σε θέση να μας πει πόσοι είναι οι γυναικολόγοι και αναισθησιολόγοι παγκύπρια που προσφέρουν αυτή την υπηρεσία και τονίζει ότι θα έπρεπε να γνωρίζει.
«Μια 'τιμωρία' προς τη γυναίκα»
«Ήταν μια τιμωρία προς τη γυναίκα για αυτό που είχε νόμιμα αποφασίσει να κάνει», αναφέρει η Διευθύντρια του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικού Φύλου Σουζάνα Παύλου, δηλώνοντας ότι γνώριζε ότι συμβαίνουν τέτοια περιστατικά ωστόσο δεν είχε αντιληφθεί την έκταση του προβλήματος στα κρατικά νοσηλευτήρια.
Αναφορικά με την συγκεκριμένη περίπτωση και καταγγελία, βλέπει μια απάνθρωπη μεταχείριση και επικαλούμενη τον όρκο του Ιπποκράτη, υπογραμμίζει ότι πρόκειται για μια υπόσχεση τιμής του γιατρού προς τον ασθενή ότι ενεργεί προς όφελος του και αποφεύγει τη βλάβη.
«Ανεξαρτήτως τι λέει ο νόμος, έχει υποχρέωση να μην βλάψει τον ασθενή, σε αυτή την περίπτωση, μιλάμε για βλάβη.»
Σημείωσε ότι φέτος αξιολογείται η Κυπριακή Δημοκρατία για την εφαρμογή της σύμβασης για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων προς τις γυναίκες και επισημαίνει ότι σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για ξεκάθαρη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Υπογράμμισε τέλος ότι ο ΟΚΥπΥ πρέπει να διασφαλίζει ότι θα εξυπηρετηθούν οι γυναίκες χωρίς οποιοδήποτε εμπόδιο.
Παραπομπή σε άλλο γιατρό
Τη διαδικασία που οι γυναικολόγοι ακολουθούν ανέφερε το Μέλος Δ.Σ της Γυναικολογικής Εταιρείας Πάντινος Μαυρογένης, εξηγώντας ότι γίνεται παραπομπή σε άλλο γιατρό που παρέχει τις υπηρεσίες.
Συγκεκριμένα, όπως είπε ο γιατρός, ο κάθε γιατρός έχει δικαίωμα να αρνηθεί να προβεί σε κάποια πράξη και να παραπέμψει τον ασθενή σε έναν άλλο γιατρό που θα του παρέχει την υπηρεσία.
«Δεν έχει σημασία ποιες είναι οι πεποιθήσεις του γιατρού, έχει δικαίωμα να αρνηθεί να κάνει κάτι.»
Υποστήριξε ότι χρειάζεται αναθεώρηση και εκσυγχρονισμός των συμβολαίων των γιατρών και πριν προσληφθεί ένας γυναικολόγος στο δημόσιο, να γίνεται η ανάλογη συνεννόηση.
Υποχρέωση του κράτους
Από το στούντιο της εκπομπής η Λειτουργός Γραφείου Επιτρόπου Εποπτείας ΓΕΣΥ Ευγενία Ευσταθίου επισημαίνει ότι από τη στιγμή που το κράτος ψηφίζει μια νομοθεσία που κατοχυρώνει το δικαίωμα.
«Οφείλει το κράτος να διαθέτει τη δυνατότητα εφαρμογής της νομοθεσίας. Τα νοσηλευτήρια που παρέχουν τέτοιες υπηρεσίες να έχουν αντίστοιχη αντιμετώπιση.»
