του Γιώργου Χρυσάνθου
22 Οκτωβρίου του 1918 και στην Κύπρο καταγράφονται οι πρώτες γραπτές αναφορές, για τα πρώτα μέτρα αντιμετώπισης της της Ισπανικής Γρίπης, η οποία σιγά σιγά έφτασε και στο νησί αφού πρώτα εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη υπό την μορφή πανδημίας.
«Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ»
Η από της παρελθούσης εβδομάδος αναφάνεισα εις την Λευκωσίαν κάπως βαρείας μορφής γρίππη, ήτις χαρακτηρίζεται ως Ισπανική λεγόμενη γρίππη, καταπληκτικώς εξαπλούναι. Σχεδόν ουδεμία εν Λευκωσία οδός, διά να μην είπωμεν οικία, έμεινεν απρόσβλητό;. Η νόμος, ήτις επιπολάζει, ως μαθαίνομεν και εις άλλες πόλεις, και πολλά της νήσου χωριά, φαίνεται ότι μετεδόθη εκ των εις Κύπρος επανερχόμενων ημιονοδηγών.
Την ίδια στιγμή που ο τότε Δήμαρχος Λάρνακας Φίλιος Ζαννέτος, καλούσε τους πάσχοντες να μείνουν σε καραντίνα, αλλά και τους υπόλοιπους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί εν μέσω πανδημίας.
ΕΝΤΥΠΟΣ ΤΥΠΟΣ ΕΠΟΧΗΣ
ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ, 1918
Οι πάσχοντες [….] να μην δέχονται δε συγγενικάς ή φιλικάς επισκέψεις, οι δε οικείοι να λαμβάνωσιν όσας προφυλάξεις υποδεικνύει η επιστήμη. Οι ασθενείς, οι ηλικιωμένοι και αλκοολικοί, πρέπει να προφυλάσσονται ιδιαιτέρως.
Σύμφωνα με τις πηγές της εποχής, σχεδόν όλα σχολεία των πόλεων πήραν μέτρα προστασίας. Επίσημα στοιχεία για τους νεκρούς στο νησί, δεν υπάρχουν, αν και υπολογίζεται ότι ξεπέρασαν τους 500.
Η Ισπανική γρίπη ονομάστηκε έτσι, γιατί οι Ισπανικές εφημερίδες ήταν οι πρώτες που ασχολήθηκαν με το θέμα, αφού σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν γινόταν αναφορά για να μην καμφθεί το φρόνιμα στρατιωτών εν μέσω 1ου παγκοσμίου πολέμου.
Μέσα σε μερικούς μήνες νόσησε σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού, με αποτέλεσμα να καταρρεύσουν τα υγειονομικά συστήματα αρκετών χωρών, αφού αντιβιοτικά δεν υπήρχαν, ενώ ο θάνατος από την πνευμονία ερχόταν σχεδόν αμέσως, αφού τα μηχανήματα μηχανικής υποστήριξης δεν είχαν ακόμη εφευρεθεί.
Κράτησε σχεδόν δύο χρόνια, αφήνοντας πίσω της κάπου μεταξύ 25 με 50 εκατομμύρια νεκρούς.
Η αποκρυπτογράφηση της Ισπανικής γρίπης, μιας παραλλαγής του ιού Η1Ν1, έγινε σχεδόν 80 χρόνια μετά, όταν ομάδα επιστημόνων σκέφτηκαν να πάνε να ψάξουν στο παγωμένο έδαφος στην Αλάσκα, για να βρουν θύματα της πανδημίας, τα οποία είχαν στο σώμα τους γενετικό υλικό του ιού, που δεν αλλοιώθηκε λόγω της πολύ χαμηλής θερμοκρασίας.
“Αυτή είναι η φωτογραφία γυναίκας ου βρήκα θαμμένη στην Αλάσκα. Πέθανε στην πανδημία το Νοέμβριο του 1918. Έτσι μπόρεσα να βρω ένα καλό δείγμα από τον πνεύμονα.”
Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στην αρχή ήταν ιός πτηνών, ο οποίος τελικά μεταδόθηκε στον άνθρωπο επειδή οι πρωτεΐνες της επιφάνειας του ιού μεταλλάχθηκαν σε τέτοιο βαθμό που κατάφεραν να μολύνουν τα ανθρώπινα κύτταρα.
