της Μιράντας Λυσάνδρου
Σχεδόν 50 χρόνια κυκλοφοριακού προβλήματος. Σχεδόν 40 χρόνια διεξαγωγής μελετών. Το αποτέλεσμα; Γνωστό σε όλους. Το πρόβλημα μεγεθύνεται, οι ώρες πίσω από το τιμόνι αυξάνονται, η κατασπατάληση χρημάτων κι ανθρώπινων πόρων συνεχίζεται, οι οδηγοί δοκιμάζουν καθημερινά τα όριά τους. Ειδικά σε Λευκωσία και Λεμεσό ο βίος κατάντησε αβίωτος στους δρόμους.
80,000 στην είσοδο της Λευκωσίας, 86,000 στον παρακαμπτήριο Λεμεσού
Αλέξης Αυγουστής, Συγκοινωνιολόγος, Τμήμα Δημοσίων Έργων
«Έχει αυξηθεί σε τρομακτικά επίπεδα η κυκλοφορία στην Κύπρο. Στη Λευκωσία πριν από 10 χρόνια εισέρχονταν 27 χιλιάδες οχήματα την ημέρα, σήμερα 80 χιλιάδες οχήματα την ημέρα διακινούνται στον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας – Λεμεσού μπαίνοντας και βγαίνοντας από την πόλη. Στη Λεμεσό ο παρακαμπτήριος Λεμεσού έχει φτάσει τις 86 χιλιάδες οχήματα την ημέρα στις τέσσερις λωρίδες».
Πώς φτάσαμε ως εδώ;
Άναρχη, αλόγιστη και σπάταλη ανάπτυξη
Μιχάλης Λαμπρινός, Πρόεδρος Συλλόγου Συγκοινωνιολόγων Κύπρου
«Φταίει καταρχάς η έλλειψη οποιασδήποτε επίσημης πολιτικής μεταφορών. Επίσης, δεν υπάρχει ορθός συντονισμός μεταξύ των τμημάτων που εμπλέκονται στην ανάπτυξη του συστήματος κινητικότητας, όπως επίσης ούτε μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης».
Το έγκλημα ξεκίνησε από το 1960. Έλλειψη γνώσεων, απουσία προτύπων και πολιτικών αλλά και αδράνεια διαμόρφωσαν ήδη την άναρχη ανάπτυξη των πόλεων που ώθησε στην τεράστια αύξηση της χρήσης ιδιωτικών οχημάτων.
Λούκας Δημητρίου, Καθηγητής Συστημάτων Μεταφορών Πανεπιστημίου Κύπρου
«Αφήσαμε το σύστημα να αυτοοργανωθεί και πού κατέληξε αυτό; Με την οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων 30 ετών όλοι αγόρασαν ένα, δύο ή και τρία αυτοκίνητα. Και δεύτερο αφήσαμε την πολεοδόμηση των πόλεων μας σχεδόν ανεξέλεγκτη».
Ο πολεοδομικός νόμος που ετοιμάστηκε επί αποικιοκρατίας το 1958, ψηφίστηκε από τη Βουλή το 1972 κι εφαρμόστηκε μόλις το 1990! Είχαν στο μεταξύ μεσολαβήσει το 1974 και η ανάγκη άρον άρον στέγασης των προσφύγων, οι πιέσεις από τη μετακίνηση μεγάλων πληθυσμών στα αστικά κέντρα.
Αρεστεια Ασπρίδου, Ανώτερη λειτουργός, Τμήμα Πολεοδομίας
«Μας πρόλαβε η ανάπτυξη. Αυτό είναι ένα από τα μειονεκτήματα που έχουμε ως
κράτος. Είναι γεγονός ότι οι πόλεις της Κύπρου δεν είναι δομημένες με έναν συμπαγή τρόπο που να έχουν μία πυκνότητα πληθυσμού που να βοηθά στην ανάπτυξη ενός βιώσιμου συστήματος μεταφορών».
Ασήκωτο το κόστος για πολίτες και οικονομία
Και κάπως έτσι πήξαμε στα αυτοκίνητα. Από το 1980 μέχρι σήμερα τα αυτοκίνητα στους δρόμους της Κύπρου επταπλασιάστηκαν κι από τις 90 χιλιάδες ξεπεράσαμε σήμερα τις 600 χιλιάδες. Από το 1990 μέχρι σήμερα διπλασιάστηκε και το οδικό δίκτυο για να μπορέσει να χωρέσει τα αυτοκίνητα.
Αρεστεια Ασπρίδου, Ανώτερη λειτουργός, Τμήμα Πολεοδομίας
«Είναι ένα μεγάλο κόστος που πληρώνει ο πολίτης για να διακινηθεί αν σκεφτείς ότι μία οικογένεια πρέπει να συντηρεί δύο ή τρία αυτοκίνητα, πρέπει να πληρώνει καύσιμα, για δύο ή τρία αυτοκίνητα, άδειες κυκλοφορίας, ασφάλειες κλπ».
Η αποτίμηση της συνολικής ζημιάς από το κυκλοφοριακό πρόβλημα παραμένει άγνωστος Χ. Το μόνο στοιχείο που εντοπίσαμε περιλαμβάνεται στα προκαταρκτικά στοιχεία του Σχεδίου Βιώσιμης Κινητικότητας Λευκωσίας. Όπως υπολογίζεται μόνο το ετήσιο κόστος ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τη μηχανοκίνητη κυκλοφορία επιβατικών οχημάτων ανέρχεται σε 142.000 ευρώ το 24ωρο με το ετήσιο κόστος ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις αστικές περιοχές της Λευκωσίας να ακουμπά τα €52 εκατ.
Το λιγότερο 15 σεντ το λίτρο
Μέχρι σήμερα το κόστος των εκπομπών από τα αυτοκίνητα δεν το πληρώνει. Κανείς σε χρήματα, πέραν από τις συνέπειες στην υγεία των πολιτών από τη ρύπανση. Από το 2027 θα δημιουργηθεί στην Ευρώπη ένα ξεχωριστό σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων για τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται στις οδικές μεταφορές. Τα δικαιώματα θα επιβαρύνουν τις εταιρείες εισαγωγής καυσίμων, οι οποίες θα το μετακυλούν στους καταναλωτές. Όσο μεγαλύτερη η χρήση ενός συμβατικού μηχανοκινήτου οχήματος, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το κόστος, το οποίο εκτιμάται ότι στην Κύπρο θα ανέλθει, ίσως και να ξεπεράσει τα 15 σεντ το λίτρο.
