Της Μαρίας Τσαγγάρη
Μια μορφή άμεσα συνυφασμένη με τον φάρο....ο φαροφύλακας στον οποίο βασίζονταν οι θαλασσινοί για να κρατήσει αναμμένο το φανό, το σωτήριο φως του φάρου. Ο Νίκος Χαμπή είναι ο τελευταίος φαροφύλακας του φάρου της Πάφου, ενός εκ των αρχαιότερων της Κύπρου.
"Άρεσκεν μου η δουλειά, άρεσκεν μου"
Ο φαροφύλακας έμενε σε αυτά τα σπιτάκια ολόχρονα που τώρα στεγάζουν έκθεση του τμήματος Αρχαιοτήτων με τίτλο Κύπρος και Θάλασσα, όπως και για την ιστορία των φάρων του νησιού.
"Η οικογένειά σας; Η γυναίκα σας τα μωρά σας; Σπίτι τους; Εμεινίσκαν σπίτι τζιαι εσείς μόνος σας δαμέ; Εγώ δαμέ, ήταν η δουλειά μου. Έπρεπε να μεινίσκω."
Ο φαροφύλακας φρόντιζε τον φάρο 365 μέρες τον χρόνο μέχρι το 1982, όταν και αυτοματοποιήθηκε η λειτουργία του. Οι ναυτιλλόμενοι παλαιότερα βασίζονταν στον εκάστοτε φάρο και για να προσανατολιστούν.
"Ο κάθε φάρος κάμνει διαφορετικά .ξέρει ο καπετάνιος των πλοίων εν θκιαβασμένος τζιαι στέλουν τες λάμψεις τους φάρους έξω τζιαι ξέρουν ότι τις τάδε ο φάρος της Πάφου, τις τάδε στον Απόστολο Αντρέα."
Αν κάποτε έσβηνε ο φανός, υπήρχε συγκεκριμένη διαδικασία.
"Έπρεπε να έρτω, να πάω κάτω στο γραφείο μου να ειδοποιήσω το Κύπρος Ράδιο ότι ο φάρος της Πάφου εν σβηστός τζιαι κάθε δέκα λεπτά το Κύπρος Ράδιο ειδοποίαν ούλλα τα πλοία."
Ιστορίες με ναυάγια και φουρτούνες...
"Μια φορά ένα καϊτζι εφκήκε έξω δαμέ είδεν τον φάρο να ανάφκει τζιαι ενόμισεν εν η είσοδος του λιμανιού λαλεί, εκαρφώθην πας τζείντα... ευτυχώς εν είσιεν πολλές πέτρες ήταν λλίες οι πέτρες εκαρφώθην τζιαμέ εν έπαθε κανένας τίποτε. Επήετε να τους βοηθήσετε; Επήαμεν τζιαι εβοηθήσαμεν τους."
Παλαιότερα οι φάροι λειτουργούσαν με ασετιλίνη, ενώ τώρα είναι συνδεδεμένοι με το ρεύμα ή λειτουργούν με φωτοβολταϊκά.
"Εβάλλαμεν τα κύλινδρα με ασετιλίνη αέριο, μπορεί να είχαμε 4 να βάλουμε να τα αλλάξουμε, να φκάλουμε τα όφκαιρα να τα αφήκουμε δαμέ, είχαμε άλλα τέσσερα όμως μήπως τζαι συμβεί κάτι να τα αλλάξουμε πάλε."
Αν και ο φαροφύλακας στη λογοτεχνία παρουσιάζεται ως μια μοναχική φιγούρα στην Πάφο δεν ίσχυε αυτό, καθώς ο φάρος βρίσκεται εντός ενός μοναδικού αρχαιολογικού χώρου.
"Τουρίστες που Παναία μου πολλοί, έρκουνταν 5-10 τζιαι εθέλαν να δουν τον φάρο, να φκουν πάνω να φκάλουν φωτογραφίες, ελάλουν τους εν επιτρέπεται, απαγορεύεται."
Ο Νίκος Χαμπή ανέλαβε τον φάρο της Πάφου το 1977, όταν και έφυγε από το Ριζοκάρπασο.
