Ο καθ. Κώστας Ν. Παπανικόλας, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Κύπρου, συμμετείχε ως προσκεκλημένος ομιλητής στη σημαντική ημερίδα «Κλιματική Αλλαγή, η Υγεία του Πλανήτη, και το Μέλλον της Ανθρωπότητας» που έλαβε χώρα στο Βατικανό στις 15 Νοεμβρίου, 2018. Το συνέδριο διοργανώθηκε από την Ακαδημία Επιστημών του Βατικανού υπό την αιγίδα του Πάπα Φραγκίσκου, σε συνεργασία με το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας της Ιταλίας (CNR).
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP 24 των Ηνωμένων Εθνών που θα πραγματοποιηθεί στην Katowice (Πολωνία, Δεκέμβριος 2018), η ημερίδα είχε σκοπό να θέσει τις βάσεις για ένα τελευταίο κάλεσμα προς την διεθνή κοινότητα να αναλάβει άμεσα και δραστικά μέτρα για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Όπως επισημαίνεται στην εγκύκλιο της Ακαδημίας αλλά και σε εγκύκλιο του Ποντίφικα, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι καταστροφικές για τη σταθερότητα της ζωής στη Γη και μπορεί να αποτελέσουν σοβαρό κίνδυνο για την ανθρώπινη ευημερία, ακόμα και για την επιβίωση της ανθρωπότητας, αφού η πίεση που προκαλείται γίνεται τόσο έντονη που μπορεί να προκαλέσει λιμούς, να ενθαρρύνει την εξάπλωση ασθενειών, μεγάλων μεταναστεύσεων, ακόμη και συγκρούσεων και πολέμων. Επισημαίνεται επίσης ότι οι πολιτικές αποφάσεις μέχρι στιγμής δεν ανταποκρίνονται στις επιστημονικές συστάσεις ως προς το επείγον της κατάστασης και την ανάγκη για διεθνή συμμετοχή. Ο ρυθμός της παγκόσμιας υπερθέρμανσης συνεχίζεται ακάθεκτος και αναζητούνται εναγωνίως οι πολιτικές που θα πρέπει να αναληφθούν σε διεθνές και παγκόσμιο επίπεδο.
Στο συνέδριο συμμετείχαν διακεκριμένες προσωπικότητες και μέλη της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων του καθηγητού και Νομπελίστα Stephen Chu, πρώην Υπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ, του καθ. Jeffrey Sachs Διευθυντή του Δικτύου Λύσεων για την Αειφόρο Ανάπτυξη του ΟΗΕ, του καθ. Hoesung Lee, Προέδρου του Διακυβερνητικού Πάνελ για Κλιματικές Αλλαγές του ΟΗΕ (IPCC) και του Massimo Inguscio, Προέδρου του Εθνικού Συμβούλιου Έρευνας της Ιταλίας (CNR).
Στην ομιλία του, ο καθ. Παπανικόλας ανέλυσε τις επιπτώσεις και προκλήσεις που προκαλεί η κλιματική αλλαγή στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, περιοχές που θεωρούνται οι πλέον ευάλωτες παγκοσμίως, όπως και λύσεις για μετριασμό τους, κυρίως με την χρήση ηλιακής ενέργειας. Προέβαλε επίσης τον ρόλο της Κύπρου και του Ινστιτούτου Κύπρου, που λόγω της τεχνογνωσίας τους σε θέματα κλιματολογίας και ηλιακής ενέργειας προσφέρουν μια εξαιρετική ευκαιρία για συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων και κρατών της ΝΑ Μεσογείου για την αντιμετώπιση των απειλών της κλιματικής αλλαγής.
