Γενικός Εισαγγελέας: Στάθμιση και προσεκτική ρύθμιση του δικηγορικού απορρήτου

Τρίτη, 16/1/2024 - 10:36

Tην ανάγκη προστασίας και διαφύλαξης του δικηγορικού απορρήτου επισήμανε από το βήμα συνεδρίου του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, με τίτλο «Update on Legal Privilege Under EU Law.» Χαρακτήρισε ως «ιδιαίτερα ευαίσθητο και ενδιαφέρον θέμα, τόσο για τους ίδιους τους δικηγόρους όσο και για το σύστημα απονομής δικαιοσύνης γενικότερα» και υπογράμμισε ότι «η προστασία του δικηγορικού απορρήτου συνιστά μία από τις βασικές εγγυήσεις της άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος, αλλά ταυτόχρονα επιδρά στο όλο σύστημα απονομής δικαιοσύνης, σε συνάρτηση με την αντίληψη περί του ρόλου του δικηγόρου, ως αρωγού της δικαιοσύνης και καλουμένου να παράσχει, με πλήρη ανεξαρτησία και προς το υπέρτερο συμφέρον της, τη νομική συνδρομή που χρειάζεται ο εντολέας του.»

«Η προστασία του δικηγορικού απορρήτου σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης κατοχυρώθηκε ήδη από το 1982, με την απόφαση σταθμό AM&S Europe όπου το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι το εν λόγω επαγγελματικό απόρρητο αποτελεί μία από τις γενικές αρχές του δικαίου της Ένωσης, οι οποίες πηγάζουν από τις κοινές αξίες και την κοινή συνταγματική παράδοση των κρατών μελών. Το Δικαστήριο διευκρίνισε πάντως, ότι η παροχή αυτής της προστασίας εξαρτάται από δύο προϋποθέσεις που έπρεπε να πληρούνται σωρευτικώς: Η επικοινωνία με τον δικηγόρο πρέπει να σχετίζεται με την άσκηση των «δικαιωμάτων άμυνας του εντολέα» και, πρέπει να πρόκειται για επικοινωνία με ανεξάρτητο δικηγόρο, δηλαδή με δικηγόρο ο οποίος «δεν συνδέεται με τον πελάτη με εργασιακή σχέση.»

Ο Γενικός Εισαγγελέας σημείωσε πως «έκτοτε, σειρά αποφάσεων των Δικαστηρίων της Ένωσης επανέλαβαν τη σημασία της προστασίας του δικηγορικού απορρήτου και, με την πλέον πρόσφατη απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση C-694/20, Orde Van Vlaamse Balies, η οποία και θα απασχολήσει το σημερινό συνέδριο, επεκτάθηκε η προστατευτική εμβέλεια του επαγγελματικού απορρήτου δικηγόρου και πελάτη,  ώστε να καλύπτει την παροχή νομικών συμβουλών γενικότερα, τόσο ως προς το περιεχόμενο όσο και ως προς την ύπαρξή τους»

«Η τάση αυτή αναδεικνύει τη σημασία και τη σπουδαιότητα που ενέχει η προστασία του δικηγορικού απορρήτου, που σύμφωνα με τη νομολογία δικαιολογείται από την ανάθεση στους δικηγόρους μιας θεμελιώδους αποστολής σε μια δημοκρατική κοινωνία, ήτοι της υπεράσπισης των πολιτών.

Η θεμελιώδης αυτή αποστολή περιλαμβάνει, αφενός, την απαίτηση να έχει κάθε πολίτης τη δυνατότητα να απευθύνεται ελεύθερα στον δικηγόρο του, του οποίου το επάγγελμα περιλαμβάνει, από την ίδια τη φύση του, το καθήκον παροχής, κατά τρόπο ανεξάρτητο, νομικών συμβουλών σε όλους όσοι τις χρειάζονται και, αφετέρου, τη συνακόλουθη υποχρέωση πίστεως του δικηγόρου έναντι του πελάτη του.»

Ο Γιώργος Σαββίδης ανέφερε ότι «εξακολουθεί όμως η νομολογία να διευκρινίζει ότι τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στο άρθρο 7 του Χάρτη, το οποίο προστατεύει την εμπιστευτικότητα οποιασδήποτε αλληλογραφίας μεταξύ ιδιωτών και παρέχει αυξημένη προστασία στην επικοινωνία μεταξύ των δικηγόρων και των πελατών τους, δεν είναι απόλυτα προνόμια, αλλά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε σχέση με τη λειτουργία τους εντός της κοινωνίας. Συναφώς, είναι δυνατόν να τεθούν περιορισμοί στην άσκηση των εν λόγω δικαιωμάτων υπό την προϋπόθεση ότι οι περιορισμοί αυτοί προβλέπονται από τον νόμο ότι, συνάδουν με το βασικό περιεχόμενο των εν λόγω δικαιωμάτων και ότι, τηρουμένης της αρχής της αναλογικότητας, είναι αναγκαίοι και ανταποκρίνονται πραγματικά σε σκοπούς γενικού συμφέροντος τους οποίους αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση ή στην ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρίτων.»

«Απαιτείται συνεπώς πάντοτε στάθμιση και προσεκτική ρύθμιση δικαιωμάτων, όπως το δικηγορικό απόρρητο. Στο πλαίσιο αυτό, το ζήτημα της αυτορρύθμισης, που επίσης θα απασχολήσει το σημερινό συνέδριο, είναι μεγάλης σημασίας. Η ορθή λειτουργία και η αποτελεσματικότητα του δικηγορικού απορρήτου εξαρτάται από τον καθορισμό και προσδιορισμό ορίων και προϋποθέσεων που ο Κώδικας Δεοντολογίας των Δικηγόρων περιέχει, καθότι κατοχυρώνει το δικηγορικό απόρρητο ως θεμελιώδες και πρωταρχικό δικαίωμα και υποχρέωση του δικηγόρου, περιέχοντας ταυτόχρονα ρύθμιση επιμέρους πτυχών αυτού.»