Το ημερολόγιο έδειχνε 3 Αυγούστου του 1977 και το ρολόι 05:15
Είναι η ώρα που η "καρδιά της Κύπρου" 'επαψε να χτυπά και ο Πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος πέρασε στην Ιστορία και την αιωνιότητα. Η είδηση για τον θάνατο του Εθνάρχη μεταδόθηκε αστραπιαία σε όλη την Κύπρο και το εξωτερικό μέσα από τη συχνότητα του ΡΙΚ:
«Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου. Η ώρα είναι έξι. Μεταδίδουμε έκτακτη είδηση. Ο λαός πενθεί από σήμερα την αυγή τον θάνατο του Προέδρου της Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Ο Μακαριότατος απεβίωσε στις πέντε και δεκαπέντε το πρωί, από καρδιακό έμφραγμα»
Το πρώτο σοβαρό πρόβλημα υγείας παρουσιάστηκε στον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο στις 3 Απριλίου 1977, όταν υπέστη καρδιακό έμφραγμα. Εικοσιτέσσερις ώρες πριν από τον θάνατο του βρισκόταν στο γραφείο του στην Αρχιεπισκοπή και ένιωσε ενόχληση στο στήθος. Οι θεράποντες ιατροί που έσπευσαν από την πρώτη στιγμή στο πλευρό του δεν κατάφεραν αποτρέψουν το μοιραίο...
Ο Τύπος της εποχής μάλιστα, δημοσιεύσε ότι υπέστη τρία καρδιακά εμφράγματα σε διάστημα μόλις έξι ωρών.
Στο βιβλίο του «Κυπρίων ιατρών έργα», ο γιατρός Λάκης Αναστασιάδης αναφέρει ότι η νεκροτομή στη σορό του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου έγινε «με πρωτόγονες και απαράδεκτες νεκροτομικές διεργασίες» για αυτό και δεν κατέστη δυνατή η καταγραφή επίσημης νεκροτομικής έκθεσης. Ο παθολογοανατόμος που διενήργησε τη νεκροτομή Πάνος Σταυρινός, ανέφερε:
«Τα στεφανιαία αγγεία είχαν εκτεταμένες στενώσεις με διάχυτη ασβεστοποίηση και σκλήρυνση τους. Υπήρχε ουλή παλαιού εμφράγματος, αυτού που είχε υποστεί τον Απρίλιο του 1977. Η καρδιά παρουσίαζε υπερτροφία και το βάρος της υπολογίσθηκε – δεν είχαμε την απαραίτητη ζυγαριά για ακριβές μέτρημα- σε περίπου 450 – 480 γραμμάρια. Την καρδιά την αφαίρεσα από τη σορό και τη μετέφερα προσωπικά στο Λονδίνο για περαιτέρω εξετάσεις, κατόπιν οδηγιών του τότε Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Μιλτιάδη Χριστοδούλου».
Η κηδεία του Πρώτου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας τελέστηκε πέντε ημέρες μετά τον θάνατο του, στις 8 Αυγούστου 1977. Η περίοδος που προηγήθηκε, αποτέλεσε χρόνος βαρύτατου πένθους και οδύνης στις τάξεις της κυπριακής κοινωνίας. Η σορός του εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα και χιλιάδες λαού έσπευσαν να αποχαιρετήσουν με δάκρυα στα μάτια τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο.
Η ταφή έγινε στο Θρονί της Παναγιάς στην περιοχή της Ιεράς Μονής Κύκκου και σε σημείο, το οποίο επέλεξε ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ώστε να αγναντεύει ολόκληρη την Κύπρο. Μάλιστα είχε δώσει συγκεκριμένες οδηγίες στον αρχιτέκτονα Ανδρέα Φιλίππου για τον τάφο και τον περιβάλλοντα χώρο.
