Γράφει ο Παναγιώτης Χατζηαποστόλου
p.hadjiapostolou@alphacyprus.com.cy
Τρεις προτάσεις νόμου συμπτύσσονται σε μια, με σκοπό να διασφαλιστεί η παραχώρηση προτεραιότητας σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, σε χώρους που εξυπηρετείται το κοινό, σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους.
Στις ευάλωτες ομάδες που θα επωφελούνται από την εν λόγω πρόταση νόμου θα συμπεριληφθούν τα άτομα με αναπηρία τα οποία θα πρέπει να είναι κάτοχοι της ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας, οι έγκυοι και οι συνταξιούχοι 75 χρονών και άνω. Το θέμα είχε συζητηθεί χθες στην επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής και αφορούσε ουσιαστικά τις δυο προτάσεις νόμου που είχε καταθέσει, για την προτεραιοποίηση ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, σε χώρους που εξυπηρετείται το κοινό, σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους που είχε καταθέσει η Βουλέυτρια του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου καθώς και μια τρίτη πρόταση της Βουλεύτρίας του ΔΗΚΟ Χριστιάνας Ερωτοκρίτου η οποία αφορά τροποποίηση στον περί Αναπήρων Νόμο, που αφορά επίσης την προτεραιοποίηση των ατόμων με αναπηρία σε σημεία λιανικής πώλησης. Εν τέλη, λύθηκε η απόφαση εφόσον και οι τρεις προτάσεις νόμους κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση, οι τρεις προτάσεις νόμου να κατατεθούν σε ένα κοινό κείμενο. Σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρία, η κ. Ορφανίδου ανέφερε ότι η συζήτηση αφορούσε στις δυο προτάσεις νόμου που είχε καταθέσει, για την προτεραιοποίηση ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, σε χώρους που εξυπηρετείται το κοινό, σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους. Ανέφερε ακόμη ότι οι αρμόδιοι φορείς έχουν γενικά τοποθετηθεί θετικά προς τις τρεις προτάσεις νόμου, «γιατί οφείλουμε να θεσμοθετήσουμε αυτήν την προτεραιοποίηση η οποία γίνεται και στο εξωτερικό με απώτερο στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού προς τα ευάλωτα άτομα όταν εξυπηρετείται το κοινό σε συγκεκριμένους χώρους, είτε σε ιδιωτικό είτε σε δημόσιο χώρο και να δημιουργήσουμε με αυτόν τον τρόπο κουλτούρα ευαισθητοποίησης και κουλτούρα ευγένειας για τα αυτονόητα ανθρώπινα δικαιώματα».
Οι διαφωνίες
Κατά τη συζήτηση, εκφράστηκε διαφωνία από την Πρόεδρο της Επιτροπής, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, και την Βουλευτή του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, στο να συμπεριληφθούν στην πρόταση και οι έγκυοι, καθώς, όπως είπαν, η εγκυμοσύνη δεν πρέπει να παρουσιάζεται ως ή να μετατρέπεται σε αναπηρία. Ενδοιασμοί εκφράστηκαν από προσκεκλημένους και μέλη της Επιτροπής και για το ύψος του προβλεπόμενου προστίμου, €500, αλλά και για την πρακτική εφαρμογή των ελέγχων για το συγκεκριμένο μέτρο.
Θετικοί αλλά με όρους οι επηρεαζόμενοι
Όλοι οι αρμόδιοι, κατά τη συζήτηση χθες στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής σε γενικές γραμμές έχουν τοποθετηθεί θετικά προς τις τρεις προτάσεις νόμου, οι οποίες θα γίνουν μία και η οποία θα κατατεθεί εκ νέου για συζήτηση στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Ο Σύνδεσμος Υπεραγορών, στο υπόμνημα με τις θέσεις του τις οποίες κατέθεσε στην Επιτροπή, εισηγείται όπως η εξυπηρέτηση των τριών κατηγοριών ατόμων, να γίνεται από το ταμείο ταχείας εξυπηρέτησης των υπεραγορών το οποία θα φέρει και την ανάλογη σήμανση. Το εν λόγω ταμείο, εξυπηρετεί πελάτες με καλάθι λιγότερο των 10 τεμαχίων και έτσι θα είναι σε θέσει να διευκολύνει τα άτομα που εμπίπτουν στις καθορισμένες κατηγορίες προτεραιότητας. Επιπρόσθετα όμως, όπως αναφέρει το υπόμνημα, σε περίπτωση που δεν εισακουστεί η προαναφερθείσα πρόταση, οι υπεραγορές εισηγούνται όπως το ταμείο που θα καθοριστεί για να εξυπηρετεί τα άτομα με προτεραιότητα να μπορεί να εξυπηρετεί και άλλα άτομα όταν στο κατάστημα τη συγκεκριμένη στιγμή δεν υπάρχουν άτομα με προτεραιότητα και αυτό θα γίνεται μέχρι την εμφάνιση ατόμων που ανήκουν στις καθορισμένες ομάδες.
Εναλλακτική πρόταση από το Σύνδεσμο Τραπεζών
Οι θέσεις του Συνδέσμου Τραπεζών έτσι ώστε υποβλήθηκαν στην Επιτροπή αναφέρουν τα εξής:
Ο Σύνδεσμος Τραπεζών, εισηγείται εναλλακτικά την υιοθέτηση μιας γενικής πρόνοιας που να μην επιβάλλει τον τρόπο παροχής προτεραιότητας όπως αυτή που περιέχεται στο άρθρο 6Α της πρότασης που τροποποιεί τους περί Ατόμων με Αναπηρίες Νόμους.
Πέραν των πιο πάνω, θα πρέπει να καλύπτονται από το τελικό κείμενο της πρότασης νόμου και τα ακόλουθα σημεία, ούτως ώστε να είναι ξεκάθαρη η πρακτική που θα πρέπει να ακολουθείται:
• Ποιο είναι το αποδεικτικό στοιχείο που θα πρέπει να προσκομίζεται από κάθε ομάδα και ότι χωρίς το αποδεικτικό αυτό η τράπεζα δεν μπορεί να παρέχει προτεραιότητα. Αυτό είναι απαραίτητο για αποφυγή παρεξηγήσεων μεταξύ πελατών, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου για παράδειγμα η αναπηρία δεν είναι εμφανής.
• Στις περιπτώσεις των εγκύων θα πρέπει το ιατρικό πιστοποιητικό να φέρει ημερομηνία λήξης όπως προνοούσε η προηγούμενη πρόταση Νόμου.
• Το δικαίωμα για προτεραιότητα θα πρέπει να διεκδικείται από τον ίδιο τον πελάτη που κατέχει το ανάλογο αποδεικτικό και ο οποίος θα ενημερώνεται από τη σήμανση. Οι τράπεζες δεν μπορούν να έχουν την ευθύνη αναγνώρισης των ατόμων αυτών.
• Η ποινικοποίηση της μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεων των παρόχων από την πρόταση Νόμου που τροποποιεί τους περί Ατόμων με Αναπηρίες Νόμους είναι αχρείαστη και δεν συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας. Πέραν αυτού, θεωρούμε ότι το ποσό των €500 που επιβάλλεται ως διοικητική κύρωση με βάση την πρόταση που Προνοεί για την Παροχή Προτεραιότητας είναι υπερβολικό.
Η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων σε επιστολή της με ημερομηνία 16 Νοεμβρίου 2021, θεωρεί εισηγείται τρεις αλλαγές. Η πρώτη εισήγηση αφορά τη διαγραφεί το άρθρο που θέλει τη νομοθεσία να εφαρμόζεται μόνο στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια και να τροποποιηθεί έτσι ώστε η προτεινόμενη νομοθεσία να εφαρμοστεί και σε ιδιωτικά αλλά και σε δημόσια νοσηλευτήρια. Επιπρόσθετα η ΟΕΒ εξηγεί πως η στελέχωση ταμείων με άτομα πλήρους απασχόλησης για αποκλειστική χρήση από συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού χωρίς να υπάρχει η ανάλογη ανάγκη, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από τον σκοπό του νόμου και για το λόγο αυτό θα πρέπει το ταμείο να εξυπηρετεί και άλλα πρόσωπα εάν κατά το συγκεκριμένο χρόνο δεν λαμβάνουν εξυπηρέτηση άτομα από τις καθορισμένες ομάδες.
