Στατιστική μείωση κατά 30% των θανάτων και των σοβαρών τραυματισμών από οδικά δυστυχήματα έχει επιτευχθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Μείωση 43% επήλθε και στους ελαφρούς τραυματισμούς. Πώς τα καταφέραμε; Με δύο μέτρα που εφαρμόστηκαν μετά από πολυετείς συζητήσεις, παζαρέματα, εγκληματικές καθυστερήσεις και τσαπατσουλιές:
Την κατακόρυφη αύξηση των προστίμων για οδικές παραβάσεις από τον Οκτώβριο του 2020 και
Την εγκατάσταση του συστήματος φωτοεπισήμανσης που άρχισε να μπαίνει σταδιακά σε λειτουργία από τον Ιανουάριο του 2022 και θα ολοκληρωθεί φέτος.
476 θάνατοι σε τροχαία σε μια δεκαετία
Αν αναλογιστούμε ότι από το 2013 μέχρι το 2023 έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία δυστυχήματα 476 άνθρωποι, ενώ 3.500 τραυματίστηκαν σοβαρά, για τα πολύ θετικά αποτελέσματα ουδείς μπορεί να θριαμβολογήσει. Γιατί οι καθυστερήσεις που υπήρξαν στην υιοθέτησή των δύο μέτρων ήταν εγκληματική, αφού εκ του αποτελέσματος, η εφαρμογή τους χρόνια νωρίτερα, θα ήταν ικανή να περιορίσει νεκρούς και σοβαρά τραυματίες κατά το ένα τρίτο. Δεν μιλάμε για αριθμούς. Μιλάμε για ανθρώπινες ζωές που θα μπορούσαν να είχαν σωθεί. Μιλάμε για τις οδυνηρές συνέπειες όσων καλούνται να συνεχίσουν τη ζωή τους είτε με αυτή την απώλεια είτε με μία σοβαρή αναπηρία.
Μεταφέρουν κάμερες αλλού
Πέρα από την 15ετή καθυστέρηση, οι συζητήσεις για την ανάγκη μεταφοράς σταθερών καμερών σε άλλα σημεία από αυτά που εγκαταστάθηκαν, καταδεικνύουν και την προχειρότητα βάσει της οποίας έγινε η επιλογή των σημείων.
Σύμφωνα με την Τροχαία Αρχηγείου, για την εγκατάσταση και λειτουργία των σταθερών συσκευών, λήφθηκαν υπόψη τα δεδομένα που είχαν προκύψει από μελέτη που έγινε τις αρχές της δεκαετίας του 2010. Δώδεκα χρόνια δηλαδή πριν από την έναρξη της πιλοτικής φάσης τον Οκτώβριο του 2022!
Όπως μας πληροφορεί σε γραπτό απαντητικό σημείωμα προς την εκπομπή η Τροχαία Αρχηγείου, τα πορίσματα της εν λόγω μελέτης επαναξιολογήθηκαν το 2020, λίγο πριν συμφωνηθεί η εγκατάσταση των συστημάτων φωτοεπισήμανσης από τον ανάδοχο φορέα. Ωστόσο όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε δεν άλλαξε τίποτα ιδιαίτερο σε σχέση με τις προ δεκαετίας αποφάσεις.
Τα σημεία όπου τοποθετήθηκαν οι κάμερες επιλέγηκαν με βάση τη συχνότητα στην οποία καταγράφονται παραβιάσεις ορίου ταχύτητας, αμελής, αλόγιστη και επικίνδυνη οδήγηση. Σημεία που κρίθηκαν επικίνδυνα και στα οποία υπάρχει ανάγκη για συνεχή και επαρκή αστυνόμευση. Λήφθηκαν επίσης σοβαρά υπόψη τα μελανά σημεία του οδικού δικτύου και συγκεκριμένα σε όσα έχουν συμβεί 2 ατυχήματα και άνω.
Όπως πληροφορούμαστε, η Αστυνομία ουδέποτε απευθύνθηκε για να αντλήσει μία δεύτερη γνώμη από τον Κλάδο Κυκλοφοριακών Μελετών και Οδικής Ασφάλειας του Υπουργείου Μεταφορών ,ο οποίος έχει τεράστια εμπειρογνωμοσύνη αφού εδώ και δεκαετίες διενεργεί μελέτες για την οδική ασφάλεια, τη βελτίωση των μελανών σημείων του οδικού δικτύου και είναι αρμόδιος για τη διαμόρφωση των φωτοελεγχόμενων συμβολών.
Δύο σημεία που τελικά δεν ήταν...μελανά
Ένα ενδεικτικό παράδειγμα της τσαπατσουλιάς που έγινε αφορά στη μετακίνηση των καμερών από δύο σημεία της Λευκωσία στη Λεμεσό, ένα εξ αυτών η συμβολή όπου έγινε το 4πλο θανατηφόρο την Πρωτοχρονιά.
Η μία συσκευή που θα μετακινηθεί είναι αυτή που βρίσκεται στη συμβολή της λεωφόρου Μακαρίου με τις λεωφόρους Διγενή Ακρίτα και Σπύρου Κυπριανού στη Λευκωσία. Δηλαδή στα φανάρια της Αστυνομίας Λυκαβητού. Μία κάμερα που δεν θα μπορούσε να τοποθετηθεί εξ αρχής δεδομένου ότι ήταν γνωστό από τις αρχές του 2022 ότι θα υπήρχε απαγόρευση των ιδιωτικής χρήσης οχημάτων στο εμπορικό μέρος της Μακαρίου.
Η άλλη συσκευή που θα μετακινηθεί είναι αυτή που λειτουργεί στη συμβολή των φώτων τροχαίας της Λεωφόρου Στροβόλου με την οδό Μαχαιρά. Όπως γνωρίζουμε στο σημείο αυτό είχε συμβεί πριν από πολλά χρόνια θανατηφόρο δυστύχημα, ωστόσο ο συγκεκριμένος δρόμος δεν αποτελεί μελανό σημείο, όπως έχουμε ενημερωθεί από το Τμήμα Δημοσίων Έργων.
Δεν έχουν πλήρη εικόνα για τα μελανά σημεία
Άλλο ένα στοιχείο το οποίο καταμαρτυρεί ότι η Τροχαία που κόβει και ράβει για το πού θα μπουν οι κάμερες δεν έχει πλήρη εικόνα για τα μελανά σημεία των δρόμων είναι το εξής: Εδώ και μία δεκαετία η Τροχαία δεν μεταβαίνει σε χώρους ατυχημάτων στους οποίους υπάρχουν μόνο ζημιές. Ως αποτέλεσμα δεν καταγράφει τα δυστυχήματα τα οποία συμβαίνουν σε μελανά σημεία του οδικού δικτύου και τα οποία δυνητικά θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε σοβαρά ή και θανατηφόρα.
Ο πρώην Αστυνομικός και υπεύθυνος διαφώτισης του Τμήματος Τροχαίας της Αστυνομίας Λεμεσού Πάμπος Καρής και νυν διευθυντής σε εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες οδικής ασφάλειας είναι κατηγορηματικός.
Πάμπος Καρής, Διευθ. Ανθρώπινου Δυναμικού ΟΔ.Υ.ΚΥ Assistance, πρώην Αστυνομικός Τροχαίας
«Η Αστυνομία δεν έχει τα δεδομένα τα οποία έχουμε εμείς στη διάθεσή μας αυτή τη στιγμή, άρα δεν μπορεί να υπάρξει μια ολοκληρωμένη εικόνα από μέρους των αρχών ούτως ώστε να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα να βελτιώσουν κάποιες συμβολές ή διασταυρώσεις αλλά και το οδικό δίκτυο όπου έχουμε αυξημένα δυστυχήματα. Εμείς μπορούμε να δώσουμε είτε στο Υπουργείο Μεταφορών, είτε στην Αστυνομία, είτε στο Τμήμα Δημοσίων Έργων, αριθμητικά δεδομένα τέτοιων συμβολών διασταυρώσεων ή σημείων σε δρόμους ούτως ώστε να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα βελτίωσης λήψης μέτρων αποτελεσματικών, για να ανεβάσουμε το επίπεδο οδικής ασφάλειας στον τόπο μας. Υπάρχουν αρκετά σημεία και στη Λεμεσό και στη Λευκωσία όπου υπάρχει αυξημένος αριθμός τέτοιων περιστατικών».
36 δυστυχήματα στο σημείο του τετραπλού θανατηφόρου
Στο σημείο του τετραπλού θανατηφόρου, όπως μας πληροφόρησε ο κ. Καρής, η οδική ασφάλεια μετέβη σε 5 δυστυχήματα που έγιναν το 2021, σε 18 δυστυχήματα το 2022 και σε 13 δυστυχήματα το 2023. Σύνολο 36 δυστυχήματα. Η Αστυνομία, ωστόσο, δεν είχε γνώση για αυτά ώστε να προσμετρήσει στη μελέτη της για τα μελανά σημεία.
Αντίστοιχο σημείο στη Λεμεσό αποτελεί η διασταύρωση Σπύρου Κυπριανού, Αγίου Αθανασίου και Ανδρέα Καριόλου όπου σημειώθηκαν 162 δυστυχήματα την τριετία 2021-2023.
69 δυστυχήματα στην Κυριάκου Μάτση
Στη Λευκωσία στη διασταύρωση των οδών Κυριάκου Μάτση και Σπύρου Λάμπρου στους Αγίους Ομολογητές η κατάσταση έχει ξεφύγει με τα τροχαία δυστυχήματα, πολλά εκ των οποίων συνεπεία παραβίασης κόκκινου, αλλά η Αστυνομία έχει άγνοια. Όπως προκύπτει και από φωτογραφικό υλικό που εξασφαλίσαμε, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος και για τους διερχόμενους πεζούς λόγω των δυστυχημάτων που συμβαίνουν στην εν λόγω διασταύρωση.
Πάμπος Καρής, Διευθ. Ανθρώπινου Δυναμικού ΟΔ.Υ.ΚΥ Assistance, πρώην Αστυνομικός Τροχαίας
«Βλέπουμε ότι το 2021 είχαμε 25 περιστατικά ατυχημάτων, το 2022 13 και πέρσι το 2023 31 περιστατικά ατυχημάτων. Θεωρείται μεγάλος αριθμός 69 ατυχήματα τα οποία συνέβησαν στη συγκεκριμένη διασταύρωση μέσα σε 3 χρόνια».
Κατά τα άλλα στην Κυριάκου Μάτση η Αστυνομία έχει καταγεγραμμένο ένα μόλις δυστύχημα την τελευταία δεκαετία το έτος 2022! Στον συγκεκριμένο δρόμο, που τα τελευταία χρόνια αναβαθμίστηκε στη βάση των αρχών της βιώσιμης κινητικότητας, τα φανάρια δεν αποτελούν το μόνο μελανό σημείο. Στις διαβάσεις πεζών οι γλόμποι δεν δουλεύουν, παρότι ο Δήμος Λευκωσίας έχει ενημερωθεί για το θέμα από τα Δημόσια Έργα, ενώ υπάρχουν σημεία στα οποία η βλάστηση εμποδίζει την ορατότητα των διερχομένων οδηγών που κατεβαίνουν στον δρόμο από τις παρόδους.
87 κάμερες σε λειτουργία, τρεις «ορφανές»
Το πρόγραμμα εγκατάστασης του συστήματος φωτοεπισήμανσης βρίσκεται στην τελική ευθεία. Μέχρι σήμερα έχουν τοποθετηθεί 87 κάμερες και άλλες τρεις θα τοποθετηθούν σε επιλεγμένα σημεία του οδικού δικτύου, τα οποία η Τροχαία δεν κατονομάζει. Το πρόγραμμα των κινητών συσκευών ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο, 2023, όταν είχαν ενεργοποιηθεί οι 6 τελευταίες κινητές συσκευές. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν συνολικά 20 κινητές συσκευές οι οποίες λειτουργούν βάσει προγράμματος που εγκρίνεται από τον λειτουργό φωτοεπισήμανσης της Τροχαίας και αποστέλλεται στην ιδιωτική εταιρεία εβδομαδιαίως.
Δείτε το ρεπορτάζ της Μιράντας Λυσάνδρου
