Είναι ή όχι υποχρεωμένη η Κύπρος να αναγνωρίζει τον γάμο ομοφύλων στην Ευρώπη;

Σάββατο, 17/2/2024 - 09:56

Καμία υποχρέωση δεν έχει η Κυπριακή Δημοκρατία να αναγνωρίσει το γάμο ομόφυλων ζευγαριών και την τεκνοθεσία που τελούνται σε άλλο ευρωπαϊκό κράτος, υπό το «πρίσμα» της ψήφισης του σχετικού νόμου από τη Βουλή των Ελλήνων. Αυτό διευκρίνισε ο Αναπληρωτής Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου Δρ. Κώστας Παρασκευάς, εξηγώντας ότι το ίδιο το ελληνικό κράτος μέχρι χθες, δεν αναγνώριζε έναν τέτοιο γάμο ανεξαρτήτως της χώρας όπου τελέστηκε.

«Στα μάτια της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν είναι παντρεμένοι. Εκτός και αν έχουν τελέσει σύμφωνο συμβίωσης που αναγνωρίζεται από την Κυπριακή Δημοκρατία.»

Μιλώντας στο AlphaNews.Live ο κύριος Παρασκευάς ανέφερε ότι ούτε το Συμβούλιο της Ευρώπης, ούτε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο δεν έχουν επιβάλει στα κράτη-μέλη μια τέτοια υποχρέωση.

«Ο λόγος είναι ότι δεν υπάρχει κοινή επικρατούσα άποψη και ομοφωνία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για το θέμα, οι έννομες τάξεις των 46 κρατών-μελών του Συμβουλίου διαφέρουν και το δικαστήριο του Στρασβούργου έχει ήδη αναγνωρίσει ότι δεν μπορεί να επιβάλει τον γάμο ομοφύλων.»

Σύμφωνα με τον κύριο Παρασκευά, η μοναδική υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών είναι να αναγνωρίζουν το σύμφωνο συμβίωσης, στις περιπτώσεις που έχει ενταχθεί στην εθνική νομοθεσία. Η Κύπρος έχει θεσμοθετήσει το σύμφωνο συμβίωσης από το 2015 και ως εκ τούτου, είναι υποχρεωμένη να το αναγνωρίζει με βάση αποφάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης. 

«Εκεί καλύπτονται δικαιώματα κληρονομίας. Για παράδειγμα ένα ζευγάρι είναι μαζί για είκοσι χρόνια, ο ένας σύντροφος αποβιώνει και ο άλλος ασκεί περιουσιακά ή άλλα δικαιώματα.»

Ο Αναπληρωτής Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου υπογράμμισε ότι η ελληνική κυβέρνηση προώθησε τη ψήφιση της σχετικής νομοθεσίας για το γάμο ομοφύλων, χωρίς να έχει νομική υποχρέωση έναντι των ευρωπαϊκών θεσμών.

«H Eλλάδα έχει γίνει το 16ο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αναγνωρίζει το γάμο ομοφύλων, από τα συνολικά 27 μέλη, ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζει το δικαίωμα τεκνοθεσίας.»

Ο κύριος Παρασκευάς έκανε λόγο για σωρεία ιδιαιτεροτήτων στις εθνικές νομοθεσίες των κρατών που έχουν θεσπίσει το γάμο ομοφύλων. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα ο νόμος ψηφίστηκε χωρίς το δικαίωμα της τεκνοθεσίας μέσω παρένθετης μητέρας.

«Δεν μπορούν άτομα του ιδίου φύλου να τελέσουν γάμο και να ζητήσουν από γυναίκα να κυοφορήσει το παιδί τους.»

Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο ομόφυλα ζευγάρια να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για παραβίαση του δικαιώματος γάμου που καλύπτεται από το Άρθρο 12 της Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο κύριος Παρασκευάς εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα απορρίφθει.

«Δεν υπάρχει στη νομολογία του Δικαστηρίου το δικαίωμα γάμου δύο ατόμων του ιδίου φύλου, καθώς δεν υπάρχει κοινή συνισταμένη των 46 κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης για το θέμα αυτή τη στιγμή.»

Ο κύριος Παρασκευάς παρομοίασε το ζήτημα της αναγνώρισης του γάμου ομοφύλων με το ζήτημα της ευθανασίας, καθώς και για αυτό υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ των κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

«Στην Κύπρο, έτσι όπως είναι διαμορφωμένο το πολιτικό σκηνικό, δεν υπάρχει μια τέτοια πρόθεση μέχρι σήμερα. Δεν υπάρχει κάποια νομική ανάγκη.»

Για ποιο λόγο όμως η Κύπρος θα μπορούσε να ανοίξει μια τέτοια συζήτηση, που θα οδηγούσε σε θεσμοθέτηση του γάμου ομοφύλων;

«Για το image μιας χώρας που θέλει να ανήκει στον πυρήνα των φιλελεύθερων δημοκρατιών, θα δείξει ότι έχει μια κατεύθυνση σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.»