Αιχμάλωτοι στα Άδανα: Η άγνωστη πορεία τρόμου στην Τουρκία και τα λιντσαρίσματα

Τετάρτη, 17/8/2022 - 21:36
Μικρογραφία

του Γιώργου Χρυσάνθου

Ανδρέας Γεωργίου (Βασιώτης), Πολεμιστής και αιχμάλωτος 1974
"Μέσα στο πλοίο δυσκολευτήκαμε γιατί ήταν δεμένα τα μάτια μας. Εγώ από την μοιράδια της θάλασσας κατάλαβα ότι είμασταν μέσα σε πλοίο."

Είναι το ταξίδι, που δεν ξέρεις αν έχει γυρισμό. Απλά ακολουθείς τις διαταγές κάποιων στρατιωτών και εύχεσαι ότι θα δεις ξανά το φως του ήλιου.

Ο Ανδρέας Γεωργίου με καταγωγή από τη Βάσα και μια ζωή κάτοικος Αστρομερίτη, ήταν από τους τότε έφεδρους στρατιώτες που μπήκαν με δεμένα μάτια στο πλοίο, για το μεγάλο ταξίδι προς την αιχμαλωσία.

Η καταγραφή τους από τον Ερυθρό Σταυρό, ήταν ενδεχομένως και ο λόγος για τον οποίο παρέμειναν στη ζωή.

Ανδρέας Γεωργίου (Βασιώτης), Πολεμιστής και αιχμάλωτος 1974
"Κάποια ώρα ήρθε η Ερυθρά Ημισέληνος και μας κατέγραψε. Φανήκαμε τυχεροί, γιατί η Ερυθρά Ημισέληνος είναι ο Ερυθρός Σταυρός."

Πορεία τρόμου

Αν ήταν τυχεροί που δεν εκτελέστηκαν όπως κάποιοι άλλοι, ήταν δύο φορές τυχεροί όταν στην πορεία για να αλλάξουν φυλακή και να μεταφερθούν από τα Άδανα στην Αμάσεια, γλύτωσαν από τον τουρκικό όχλο.

Ανδρέας Γεωργίου (Βασιώτης), Πολεμιστής και αιχμάλωτος 1974
"Όπως πηγαίναμε, έσπασαν τις γραμμές του τρένου για να πέσουμε στον γκρεμό. Ένας βοσκός σταμάτησε το τρένο και γλυτώσαμε. Μετά έφεραν λεωφορεία για να μας πάρουν."

Και ο τρόμος δεν είχε φτάσει ακόμη στο τέλος του.

Ανδρέας Γεωργίου (Βασιώτης), Πολεμιστής και αιχμάλωτος 1974
"Περάσαμε από ένα χωριό το Τοκάν, προσπαθούσαν να γκρεμίσουν τα λεωφορεία. Μας έβαζαν σμίλες από τα παράθυρα. Μέχρι να πάμε στην Αμάσεια ήταν δύσκολο πολύ."

Στην καθημερινότητα της φυλακής, οι κακουχίες πίσω από τα μάτια των Ηνωμένων Εθνών δύσκολα περιγράφονται.

Ανδρέας Γεωργίου (Βασιώτης), Πολεμιστής και αιχμάλωτος 1974
"Είχα ένα μεγάλο μουστάκι και μου το ξερίζωσαν τρίχα τρίχα. Δεν περίμενα να βγάλω ξανά."

Επέστρεψαν όλοι;

Η ιστορία των αιχμαλώτων, είναι πολύ πιο περίπλοκη από όσο φαίνεται με μια απλή ανάγνωση των γεγονότων, όπως αυτά καταγράφηκαν, ενδεχόμενος με ελλείψεις, λόγω των σφραγισμένων τουρκικών αρχείων.

Δεδομένο είναι ότι πίσω στην Κύπρο επέστρεψαν στην Κύπρο οι 385 που καταγράφηκαν από τον Ερυθρό Σταυρό, κατά την αποβίβαση τους στην Τουρκία.

Ανδρέας Γεωργίου (Βασιώτης), Πολεμιστής και αιχμάλωτος 1974
"Όταν ήρθαμε πίσω δοξάσαμε τον θεό, δεν περίμενε κανένας να έρθει."

Είναι όμως μόνο αυτοί; Ένα ερώτημα για το οποίο δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά κανένας αρμόδιος. Υπάρχει μόνο, σύμφωνα πάντα με δημοσιεύματα της εποχής, μια αναφορά του τότε υπουργό Πληροφοριών της Τουρκίας, Οχράν Μπιργκίτ, ο οποίος φέρεται να δήλωσε πως 783 Ελληνοκύπριοι αιχμάλωτοι μεταφέρθηκαν από την Κύπρο στην Τουρκία. Αν ισχύ αυτό το νούμερο, τότε η ιστορία γράφτηκε διαφορετικά για 398 αγνοούμενους.