Του Πέτρου Παπαπολυβίου, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Κύπρου
Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 αποτελεί το κορυφαίο γεγονός στην ιστορία του Νέου Ελληνισμού και μια από τις μεγαλύτερες και πιο πετυχημένες επαναστάσεις της νεότερης ευρωπαϊκής ιστορίας που άλλαξε τον ρου των πραγμάτων στην τεράστια Οθωμανική Αυτοκρατορία και στην Ανατολική Μεσόγειο. Παράλληλα, η ίδρυση του ελληνικού κράτους και η εθνική ανεξαρτησία αποτέλεσαν ένα τεράστιο κίνητρο για τους εκτός του ελληνικού βασιλείου αλύτρωτους Έλληνες, τη συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνισμού μέχρι και τη δεκαετία των πολέμων, της περιόδου 1912-1922, για ένταξη στον εθνικό κορμό, δημιουργώντας, συντηρώντας και ενισχύοντας τα κατά τόπους αλυτρωτικά κινήματα των υποδούλων.
Η Κύπρος αναφέρεται στον επαναστατικό σχεδιασμό της Φιλικής Εταιρείας, με την υπόσχεση του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού για αποστολή οικονομικής βοήθειας και τροφίμων στην Πελοπόννησο. Και είναι μια από τις περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η οποία πλήρωσε βαρύ τίμημα με τις σφαγές της 9ης Ιουλίου 1821, του Αρχιεπισκόπου της, των τριών μητροπολιτών της κυπριακής Εκκλησίας και δεκάδων προγραφέντων κληρικών και προκρίτων από όλη την Κύπρο.
Ο άλλος άξονας ήταν η έμπρακτη συμμετοχή εκατοντάδων Κυπρίων αγωνιστών, οι οποίοι βρέθηκαν στη Ρούμελη και στον Μοριά και πολέμησαν σε στεριά και θάλασσα από το 1821 μέχρι το 1829, σε πολλές μάχες, με διπλό σκοπό: την ελευθερία της Ελλάδας και την επίτευξη της εθνικής ανεξαρτησίας και την απελευθέρωση και της Κύπρου. Ανήκαν στους συν-δημιουργούς της ελεύθερης Ελλάδας και είναι μια συμμετοχή για την οποία είμαστε περήφανοι σήμερα, 200 χρόνια μετά την έκρηξη του αγώνα της εθνικής παλιγγενεσίας.
