Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, πάτησε τα «φρένα» στις αυξήσεις επιτοκίων και έστειλε τα πρώτα σήματα για μείωση τους μέσα στην επόμενη χρονιά. Ωστόσο, το υψηλό κόστος δανεισμού, το αδύνατο ευρώ, η αναιμική ανάπτυξη αλλά και ο πληθωρισμός, θα μας συνοδεύουν για αρκετό καιρό. Τα παραπάνω αφορούν και την Κύπρο και ο μόνος που μπορεί να κάνει κάτι για αυτό είναι το κράτος.
Μετά από δέκα διαδοχικές αυξήσεις στα δανειστικά επιτόκια, η ΕΚΤ στην ιστορική πλέον συνεδρία της στην Αθήνα τα άφησε αμετάβλητα. Ο επόμενος σταθμός θα είναι η μείωση τους που αν όλα πάνε σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ενδείξεις, αυτό θα συμβεί κάπου την επόμενη χρονιά. Μάλιστα, οι πιο αισιόδοξοι την τοποθετούν ακόμη και τον ερχόμενο Μάρτη. Ωστόσο, υπάρχουν και εκείνοι πως πιστεύουν πως δεν τελειώσαμε ακόμη με τις αυξήσεις και πως ο πληθωρισμός που φέρνει ο νέος πόλεμος στην περιοχή, μπορεί να προκαλέσει και νέες αυξήσεις των επιτοκίων. Για την ώρα, ας αρκεστούμε πως δεν θα έχουμε άλλες αυξήσεις στα επιτόκια.
Οι λόγοι βέβαια που δεν θα έχουμε δεν είναι και οι καλύτεροι. Ναι μειώθηκε ο πληθωρισμός, αλλά μειώθηκε και η ικανότητα της οικονομίας να αντέξει νέες αυξήσεις. Ο ρυθμός ανάπτυξης στην ευρωζώνη σχεδόν μηδενίστηκε αλλά και στην Κύπρο είναι μισή μονάδα κάτω από τις προβλέψεις. Την ίδια ώρα, ο δανεισμός των επιχειρήσεων, ειδικά εδώ στην Κύπρο όχι απλά δεν έμεινε στάσιμος, αλλά παρουσίασε ισχυρή αύξηση. Δεν είναι τα «δελεαστικά» επιτόκια που ώθησαν την αύξηση στο δανεισμό αλλά η ανεπάρκεια ιδίων κεφαλαίων αλλά και η ανάγκη να συνεχίσουν οι επιχειρήσεις να δανείζονται για να συντηρήσουν ένα κύκλο εργασιών που γίνεται ολοένα και πιο ακριβός. Το κόστος αυτός, προστίθεται στην τιμή και φτάνει στον καταναλωτή.
Μάλιστα, αν σε αντίθεση με την Ευρώπη, στις ΗΠΑ η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, μπορεί να προχωρήσει σε αυξήσεις των επιτοκίων, κάτι που θα μείνε την αξία του ευρώ και θα καθιστούσε τις εισαγωγές ακόμη πιο ακριβές. Στις ΗΠΑ, μπορούν να αυξήσουν τα επιτόκια καθώς σε αντίθεση με την αναιμική ανάπτυξη της ευρωζώνης, η οικονομία τους κατέγραψε ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ της χώρας, στα επίπεδα του 4.9%. Την ίδια ώρα, η αμερικανική αγορά έχει και άλλα εργαλεία, εκτός τραπεζικού κλάδου για να υποστηρίξει τον κύκλο εργασιών αλλά και ισχυρά ίδια κεφάλαια.
Είναι για αυτό που στο επόμενο στάδιο, στην Ευρώπη και ειδικά εδώ στην Κύπρο, που οι αγορές χρήματος είναι πολύ περιορισμένες που τις δύσκολες αποφάσεις θα πρέπει να τις πάρει το κράτος. Οριζόντια στήριξη, αυξήσεις με τη λογική της ΑΤΑ που έχουμε σήμερα, μείωση στις φορολογίες που δεν συνεπάγονται με μείωση στην τιμή, είναι μέτρα που δεν βοηθούν. Αυτό που θα βοηθήσει είναι στόχευση και η αύξηση της παραγωγικότητας με κάθε κόστος. Σε διαφορετική περίπτωση, απλά θα περιμένουμε ένα θαύμα, για να βγούμε από την επόμενη κρίση υψηλού χρέους και ακριβού δανεισμού.
