Η ζωή κανενός από εμάς δεν κυλάει κατά παραγγελία. Ούτε επιλέγουμε να αποφύγουμε τις διάφορες δυσκολίες που μπορεί να παρουσιαστούν, ούτε χάρτη με πλήρη επεξήγηση της διαδρομής κρατάμε. Δεδομένων των πιο πάνω αργά η γρήγορα, όλοι ανεξαιρέτως θα βιώσουμε δύσκολες συνθήκες και τραυματικά γεγονότα. Δύσκολα παιδικά χρόνια, διαζύγιο, μια σοβαρή ασθένεια, ένα δύσκολο χειρουργείο, οικονομικά δύσκολες καταστάσεις, μια απώλεια, ένα ατύχημα κοκ. Αντιξοότητες θα υπάρξουν πολλές κατά την διάρκεια της ζωής. Άρα, το να είσαι ψυχικά ανθεκτικός δεν σημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζεις αντιξοότητες, δυσκολίες ή στιγμές αγωνίας.
Ως ψυχικά ανθεκτικός, θεωρείται αυτός που καταφέρνει με οποιοδήποτε τρόπο να προσαρμοστεί, όσο πιο γρήγορα και αποτελεσματικά γίνεται, στις αρνητικές προκλήσεις που θα του παρουσιαστούν. Μία τέτοια πρόκληση, μπορεί να θεωρηθεί και η κατάσταση που επικρατεί το τελευταίο διάστημα στον πλανήτη, η οποία δικαιολογημένα έχει χαρακτηριστεί από πολλούς, ως ένας νέος «Παγκόσμιος Πόλεμος». Η διαφορά εστιάζεται στο γεγονός ότι τα όπλα αντικατέστησε ένας ιός, τον οποίο οι ειδικοί μάχονται τους τελευταίους μήνες να εξαλείψουν.
Σε μια τέτοια περίοδο κρίσης λοιπόν, η ψυχική ανθεκτικότητα του καθενός, θα διαδραματίσει τον σημαντικότερο ίσως ρόλο, στην προσπάθεια μας να ανταπεξέλθουμε. Ωστόσο, η καλή ψυχική ανθεκτικότητα δεν είναι κάτι το οποίο φέρνουμε μαζί μας εκ γενετής. Για να φτάσει σε ένα επιθυμητό επίπεδο, χρειάζεται πρόθεση, μεθοδικότητα και χρόνο. Όπως ακριβώς η γνώση που αποκτούμε από το σχολείο και το Πανεπιστήμιο ή το καλλίγραμμο σώμα που αποκτούμε με επιμονή στο γυμναστήριο. Τι θα μας βοηθήσει λοιπόν να βελτιώσουμε την ψυχική μας ανθεκτικότητα, έτσι ώστε να την έχουμε ως σύμμαχο σε μια περίοδο κρίσης;
- Δίνουμε προτεραιότητα στην δημιουργία καλών σχέσεων. Μπορεί να μην είναι κατάλληλη περίοδος για το συγκεκριμένο, είναι σημαντικό όμως να έχουμε κατά νου ότι γενικότερα, η σύνδεση με ενθουσιώδη άτομα τα οποία χαρακτηρίζει η εμπάθεια και η συμπόνοια, είναι απαραίτητη σε δύσκολες περιόδους. Ο πόνος που θα επιφέρει ένα τραυματικό γεγονός πιθανόν να μας οδηγήσει στην απομόνωση, ωστόσο το να νιώθουμε την στήριξη από αγαπημένα μας άτομα είναι πολύ σημαντικό. Μπορεί να φανεί πολύ βοηθητικό στην ανάπτυξη ισχυρών δεσμών, η εθελοντική συμμετοχή σε ομάδες οποιασδήποτε μορφής, αναλόγως με τον κάθε άνθρωπο. Ομάδες πολιτικές, γυμναστικής, ψυχοθεραπείας κτλ.
- Φροντίζουμε τον εαυτό μας. Προσπαθούμε να καλύψουμε όσο περισσότερο μπορούμε τις καθημερινές, προσωπικές μας ανάγκες, είτε αυτές είναι σωματικές, είτε συναισθηματικές. Προσθέτουμε στην καθημερινότητα μας δραστηριότητες τις οποίες απολαμβάνουμε. Επιπλέον, έχουμε πάντοτε κατά νου ότι ο καλός ύπνος, σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη διατροφή και φυσική άσκηση, βοηθάει στην μείωση και καλύτερη διαχείριση των συναισθημάτων που σχετίζονται με το άγχος και τη κατάθλιψη. Ακόμη, το γράψιμο, η γιόγκα, η προσευχή ή ο διαλογισμός είναι κάποιες άλλες πρακτικές που μπορούν να αποκαταστήσουν την ελπίδα και να βοηθήσουν ένα άτομο να αντιμετωπίσει καταστάσεις οι οποίες απαιτούν να είναι κάποιος ανθεκτικός. Επικεντρωνόμαστε, σε θετικές πτυχές της ζωής μας και πράγματα για τα οποία αισθανόμαστε περήφανοι που τα πετύχαμε.
- Βρίσκουμε ένα Σκοπό: Δίνουμε νόημα στην καθημερινότητα μας. Είναι σημαντικό να θέτουμε ρεαλιστικούς, μικρούς, βραχυπρόθεσμους στόχους, ούτως ώστε να απολαμβάνουμε άμεσα τα αποτέλεσμα. Ακόμα και αν φαίνεται πολύ μικρό το επίτευγμα μας, σίγουρα θα επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα από κάτι το οποίο δεν θα επιτευχθεί. Η απαίτηση από τον εαυτό μας να επιτύχει στόχους μεγάλους και δύσκολους, αγνοώντας τις δυσκολίες που μπορεί να περνά, πιθανότατα θα προκαλέσει απογοήτευση και ταυτόχρονα μείωση της ανθεκτικότητας. Σεβόμαστε τον εαυτό μας και τα όρια του.
- Μαθαίνουμε από προηγούμενες εμπειρίες. Προσπαθούμε να ανακαλύψουμε τις δυνατότητες μας αλλά και σε ποιους τομείς είμαστε ήδη ανθεκτικοί. Αν κοιτάξουμε στο παρελθόν, σίγουρα θα έχει κάτι να μας δώσει. Ανακαλούμε το πως αντιμετωπίσαμε παρόμοιες εμπειρίες. Κάποιες ερωτήσεις προς τον εαυτό μας μπορεί να φανούν πολύ βοηθητικές. Τι από τα όσα χειρίστηκα ήταν το δυσκολότερο; Πώς με επηρέασε; Τι με βοήθησε να αντέξω; Ποιες από τις δεξιότητες μου χρησιμοποίησα; Ποιες μας φάνηκαν χρήσιμες και ποιες όχι και τόσο; Ποια από τα άτομα που μας περιτριγυρίζουν ήταν τότε στηρικτικά;
- Παραμένουμε αισιόδοξοι. Οι συνθήκες και τα συναισθήματα τα οποία βιώσαμε ή εξακολουθούμε να βιώνουμε, είναι δύσκολο να αλλάξουν. Και δεδομένα το να είναι κάποιος θετικός στο μέσο μιας δύσκολης εμπειρίας, απέχει κατά πολύ από την πραγματικότητα. Ειδικά στα αρχικά της στάδια, όπου επικρατεί η άρνηση. Αν αποδεχτούμε όμως τις όποιες αλλαγές προκύπτουν, θα διευκολύνει την προσαρμογή μας στην νέα τάξη πραγμάτων. Η γρήγορη προσαρμογή, θα βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τις νέες καταστάσεις με λιγότερο άγχος. Θα υπάρχει, έστω στο πίσω μέρος του μυαλού η σκέψη ότι κάτι καλό θα υπάρξει στο μέλλον και για μας.
- Παραμένουμε Δραστήριοι. Μην περιμένετε ότι θα επανέλθουν όλα στην κανονικότητα από μόνα τους. Αποφεύγουμε την αδράνεια και την παθητικότητα. Αποδεχόμαστε μεν την δυσκολία της κατάστασης και τα αρνητικά συναισθήματα που επιφέρει, ταυτόχρονα όμως προσπαθούμε να προσδιορίσουμε το πώς μπορούμε να αντιδράσουμε. Τι πρέπει να γίνει και τι μπορούμε να κάνουμε ΕΜΕΙΣ; Εάν το πρόβλημα τυγχάνει να είναι αρκετά μεγάλο, με διαφορετικές πτυχές, το διαχωρίζουμε σε μικρότερα κομμάτια για να γίνει ευκολότερη η επίλυση ή διαχείριση τους. Αναλαμβάνουμε ΜΟΝΟ τα κομμάτια που μας αναλογούν.
Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι ένας μηχανισμός, ο οποίος επιτρέπει στον άνθρωπο να χτυπηθεί (ακόμη και επανειλημμένα) από αντιξοότητες της ζωής και να καταφέρει να επιστρέψει, τουλάχιστον στο όσο δυνατός ήταν προηγουμένως. Είναι μια βοήθεια στο να βρεθεί ο τρόπος να αλλάξουμε πορεία, να θεραπευτούμε συναισθηματικά και να συνεχίσουμε την πορεία προς την επίτευξη των στόχων της ζωής. Είναι πολύ σημαντικό, κατά την διάρκεια μιας δύσκολης ή ακόμη και τραυματικής εμπειρίας που βιώνουμε, να αναγνωρίσουμε ότι δίνουμε μια σημαντική μάχη. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να βιώσουμε άγχος, στεναχώρια, απογοήτευση, φόβο, θυμό. Επιβάλλεται να είμαστε συμπονετικοί με τον εαυτό μας. Να αναγνωρίσουμε την μεγάλη προσπάθεια που κάνει και να επιβραβεύσουμε το πόσο δυνατός δείχνει, παρά το γεγονός ότι μπορεί ταυτόχρονα να είναι αδύνατος ή και ευάλωτος.
