Πως θα καταλάβουμε ότι η πανδημία επηρέασε την ψυχική υγεία των παιδιών μας;

Τετάρτη, 1/4/2020 - 15:30
Λούκας Χριστοδούλου
Εγγεγραμμένος Κλινικός Ψυχολόγος
Αρ. Εγγραφης 420 Email: Loukaschr@gmail.com Τηλ: 97701704

Είναι δεδομένο ότι τα μέτρα τα οποία πάρθηκαν από τις κυβερνήσεις στις πλείστες χώρες του κόσμου, για την καταπολέμηση της εξάπλωσης του νέου κοροναϊού, με κυριότερο την κοινωνική απομόνωση, έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των ανθρώπων.

Η εξάντληση, Η αυξημένη ευερεθιστότητα, η νευρικότητα, ο φόβος, η μελαγχολία, η αναποφασιστικότητα και ο θυμός είναι κάποιες από τις επιπτώσεις που πιθανόν να προκληθούν λόγω της απομόνωσης. Ωστόσο η χειρότερη πρόκληση με την οποία θα τεθεί αντιμέτωπος ο κάθε ένας μας ξεχωριστά, είναι η ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ. Πώς προχωράμε; Πότε θα περιοριστεί επιτέλους η εξάπλωση; Θα νοσήσει κάποιος από τα αγαπημένα μου πρόσωπα; Πότε θα επιστρέψουμε πίσω στην δουλειά; Θα επιστρέψουμε τελικά; Με το εισόδημα μας τι θα γίνει;

Όλα τα πιο πάνω ερωτήματα μπορεί να μην περιλαμβάνονται στις ανησυχίες των παιδιών μας με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, αλλά όπως ακριβώς και εμείς σαν ενήλικες, πενθούν για τον χαμό της ρουτίνας, της καθημερινότητας τους, των φίλων τους, της γιαγιάς του παππού, του θείου, της θείας. Πως αντιδρούν; Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αντιδρούν σε οποιαδήποτε στρεσογόνα κατάσταση την οποία καλούνται να αντιμετωπίσουν.

Τα παιδιά δεν μπορούν να εκφράσουν όπως εμείς τις ανησυχίες, το άγχος η την δυσαρέσκεια τους για τα όσα διαδραματίζονται γύρω τους, υπάρχουν όμως κάποια σημάδια, κάποιες αλλαγές, οι οποίες μας δείχνουν ότι κάτι δυσκολεύονται να διαχειριστούν.

  • Οι αλλαγές στις συνήθειες του Ύπνου και του φαγητού είναι ίσως οι πρώτες ενδείξεις ότι το παιδί μας δυσκολεύεται. Μπορεί να ξεκινήσει να τρώει λιγότερο ή περισσότερο, να έχει εφιάλτες, να δυσκολεύεται να κοιμηθεί ή να ξυπνά αρκετές φορές κατά την διάρκεια της νύχτας
  • Συμπεριφορές προηγούμενων αναπτυξιακών σταδίων  με ταυτόχρονη ίσως απώλεια των χαρακτηριστικών του σταδίου στο οποίο βρίσκονται. Είναι δηλαδή πιθανόν να επανέλθει η ενούρηση κατά την διάρκεια του ύπνου, ο έντονος φόβος του σκοταδιού, το πιπίλισμα του δαχτύλου κτλ
  • Εναλλαγές στην διάθεση/συμπεριφορά. Είναι πιθανόν να εμφανίσουν έντονη νευρικότητα, εκρήξεις θυμού, ανυπακοή, ευερεθιστότητα, έλλειψη ενδιαφέροντος για σημαντικές δραστηριότητες και απομόνωση.
  • Ανάγκη διαβεβαίωσης- επιβεβαίωσης. Ενδεχομένως να ρωτούν πλέον περισσότερο από προηγουμένως. Τόσο τα παιδιά, όσο και οι έφηβοι είναι πιθανόν να εκφράσουν ανησυχίες για την υγεία τους, την υγεία των αγαπημένων τους προσώπων, ακόμη και απορίες για τον θάνατο.
  • Έντονη προσκόλληση με τους γονείς. Κάποια παιδιά μπορεί να νιώσουν την ανάγκη να είναι συνεχώς κοντά στους γονείς, σε υπερβολικό βαθμό.
  • Ξαφνική Απομάκρυνση από τους γονείς και τα αγαπημένα πρόσωπα., Σε αντίθεση με την προηγούμενη κατηγορία παιδιών, κάποια άλλα ίσως εμφανίσουν εντελώς αντίθετες συμπεριφορές. Πιθανόν να παρουσιαστούν τάσεις απομόνωσης, απορρίπτοντας/ αγνοώντας ταυτόχρονα τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
  • Έντονα σωματικά συμπτώματα. Μπορεί να παραπονεθούν για πονοκέφαλο, πόνο στο στομάχι, αναπνευστική δυσφορία, ταχυκαρδίες, έλλειψη ενέργειας κτλ.
  • Δυσκολία στην συγκέντρωση και την εκμάθηση νέων πληροφοριών. Κυρίως τα μεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά και οι έφηβοι, ίσως να επιδείξουν δυσκολία στην εκμάθηση νέου υλικού και να χρονοτριβούν λόγω απόσπασης της προσοχής τους.
  • Μπορεί να επιδείξουν υψηλότερα επίπεδα ανυπακοής και επιθετικότητας. Το άγχος, σε συνδυασμό με τα αυστηρά μέτρα στα οποία καλούνται ξαφνικά να συμμορφωθούν, πιθανόν να επιφέρουν συναισθηματικές εκρήξεις

Είναι σημαντικό οι γονείς να αντιληφθούν ότι οι αλλαγές που παρατηρούνται στην συμπεριφορά των παιδιών τους οφείλεται στις δύσκολες καταστάσεις τις οποίες περνά ολόκληρος σχεδόν ο πλανήτης. Δικαιούνται και αυτά να ανησυχήσουν και να αγχωθούν με τον δικό τους, ξεχωριστό τρόπο. Αντί για επίκριση, δοκιμάστε να συζητήσετε μαζί τους βοηθώντας τα να εκφράσουν τις ανησυχίες τους. Δείξετε κατανόηση, αναγνωρίστε τα συναισθήματα τους. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε μια σταθερότητα στην όλη κατάσταση, έστω και αν αυτή απαιτεί μια διαφορετική ρουτίνα από αυτή στην οποία ήταν συνηθισμένα. Τέλος, προσπαθήστε με κάθε τρόπο να τα κρατήσετε μακριά από λανθασμένες πληροφορίες.