Στο πόρισμα για την κατάρρευση του Συνεργατσιμού προκύπτουν ευθύνες για πολλούς και διάφορους. Αν ψάξουμε λίγο το πολιτικό… πόθεν έσχες όλων αυτών, είναι ευκόλως αντιληπτό ότι έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με πολιτικά κόμματα. Διαβάζοντας τον πρόλογό μου, σίγουρα θα βρεθούν κάποιοι που θα πουν: Καλά με αυτή την χώρα για όλα φταίνε τα κόμματα; Και απαντώ: Ναι, σε αυτή την χώρα για όλα φταίνε τα κόμματα. Δεν μιλάω εν βρασμώ ψυχής. Ούτε αρέσκομαι να ισοπεδώνω τα πάντα. Ούτε είμαι από αυτούς που αρέσκεται στην στείρα κριτική. Έχω όμως ζήσει κομματικό μηχανισμό όντας νέος, ευκολόπιστος και ιδεολόγος. Έτσι, μπορώ να καταλάβω τι θέλει να πει ποιητής, η καλύτερα οι… ποιητές στην έκθεση τους για την καταστροφή του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος.
Γιώργος Αρέστης, Γεώργιος Χαραλάμπους και Γιώργος Γεωργίου συνέταξαν ένα πόρισμα 844 σελίδων, ακούγοντας την εκδοχή δεκάδων εμπλεκομένων στην κυπριακή οικονομία και δη στον συνεργατισμό. Μεταξύ αυτών και εμπλεκομένων πολιτικών προσώπων που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επηρέαζαν την πορεία του συνεργατισμού. Και μέσα από αυτή την έρευνα, κατέληξαν σε συμπεράσματα για τα οποία δεν πρέπει να νιώθουμε και πολύ περήφανοι.
Καταγράφω μερικά εξ αυτών: «Κριτήριο κομματικών αποφάσεων δεν ήταν το καλώς νοούμενο συμφέρον του Συνεργατισμού αλλά περισσότερο η δική τους επικράτηση και η εξυπηρέτηση του δικού τους κομματικού συμφέροντος». Επίσης στο πόρισμα αναφέρεται ότι «Αποτέλεσμα των πρακτικών των κομμάτων ήταν να εκλέγονται όχι οι καλύτεροι για την ορθολογική οικονομική διαχείριση των συνεργατικών. Βάζω ακόμη ένα απόσπασμα: «Η μη ορθολογική δανειοδότηση κομματικών φίλων, η συγκάλυψη ατασθαλιών αξιωματούχων των ΣΠΙ οι οποίοι είχαν την στήριξη του κόμματος στο οποίο ανήκαν και η συνακόλουθη ατιμωρησία είναι μόνο κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα των τέτοιων συμπεριφορών». Τι από όλα τα πιο πάνω φαίνεται παράξενο. Σε εμένα, κανένα.
Θα κρατήσω το τελευταίο μου σχόλιο για μια απορία που διατυπώνει η ίδια η Ερευνητική Επιτροπή για την καταστροφή του συνεργατισμού. «Αδυνατούμε ν’ αντιληφθούμε γιατί η σύνθεση πολλών συμβουλίων οργανισμών οι οποίοι χειρίζονται ζωτικούς τομείς της οικονομίας του τόπου πρέπει ν’ αντανακλούν την δύναμη των κομμάτων ή γιατί η εκάστοτε κυβέρνηση θα πρέπει να ευνοεί σε τέτοιους διορισμούς τα κομματικά πλέον ενεργά μέλη, και όχι εκείνα τα πρόσωπα τα πλέον ικανά τα οποία λόγω προσόντων, ικανότητας, πείρας, εντιμότητας μπορούν να συμβάλουν στην πρόοδο του συγκεκριμένου οργανισμού και κατ’ επέκταση στην οικονομία του τόπου ευρύτερα».
Την ίδια απορία έχω και εγώ. Έχω δει στη ζωή μου πολλούς τέτοιους διορισμούς. Όχι γιατί είναι μέρος του συστήματος, αλλά γιατί πριν αρχίσω να εξασκώ το επάγγελμα μου ήμουν ενεργό στέλεχος σε πολιτικό κόμματο. Όχι βεβαίως από ανάγκη και συμφέρον, αλλά γιατί νόμιζα ότι θα αλλάξω τον κόσμο. Στραβάρα στα μάθκια μου, όπως μάθαμε να λέμε εδώ στη νήσο των αγίων. Θα αλλάξει κάποτε αυτό που ζούμε; Θα δουλέψει το σύστημα με αξιοκρατία; Θα διοριστεί ο άξιος; Θα ανταμειφθεί ο δουλευταράς που δεν έχει πίσω του κάποιο κόμμα; Δύσκολο. Προς το παρόν, έχουμε αυτό που μας αξίζει. Γιατί το λέω αυτό; Γιατί εμείς τους ψηφίζουμε και ότι πάθουμε είναι χαλάλι μας.
