Οι αδυναμίες των αρμόδιων υπηρεσιών της Κυπριακής Δημοκρατίας στο θέμα της εμπορίας προσώπων τέθηκαν σήμερα στη συζήτηση της Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής, η οποία εξέτασε το θέμα της υποβάθμισης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ετήσια έκθεση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών. Στην Επιτροπή τέθηκαν επί τάπητος τα προβλήματα και οι αδυναμίες, ζητήθηκαν στοιχεία από Νομική Υπηρεσία και άλλες κρατικές υπηρεσίες καθώς και εισηγήσεις από την Αστυνομία, ώστε να προχωρήσουν με προτάσεις νόμου που θα βελτιώνει την κατάσταση.
Στην Επιτροπή κλήθηκαν όλες οι αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες καθώς και μη κυβερνητικοί οργανισμοί που ασχολούνται με το θέμα, όπως το Υπουργείο Εσωτερικών ως ο συντονιστής, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας, οι υπηρεσίες κοινωνικής ευημερίας, η Αστυνομία, η υπηρεσία ασύλου, η Νομική Υπηρεσία, καθώς και μη κυβερνητικοί οργανισμοί.
Σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, η Πρόεδρός της, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, τόνισε αρχικά πως η εμπορία προσώπων αποτελεί μια μορφή δουλείας που παραβιάζει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα διαχείρισης το οποίο διαπιστώνεται μέσα από τρεις εκθέσεις θεσμικών οργάνων, του Συμβουλίου της Ευρώπης, της GRETA και του ΟΑΣΕ καθώς και στην έκθεση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών, είπε.
Η κ. Χαραλαμπίδου είπε πως δεν θα πρέπει να αναμένουμε από το θύμα να προβεί σε καταγγελία, καθώς είναι άτομα που στερούνται των ταξιδιωτικών τους εγγράφων, ζουν υπό τρομοκρατία. Υπενθύμισε πως το 2019 η Βουλή ψήφισε νομοθεσία από την οποία αφαίρεσε τον όρο «εύλογη υπόνοια» για να ποινικοποιήσει και την σχέση πελάτη με θύμα trafficking ώστε να μπορεί να διώκεται ο πελάτης.
Είναι ένας νόμος ο οποίος έμεινε στα χαρτιά και για να διώξεις τους πελάτες χρειάζεται και απαιτείται πολιτική βούληση, είπε η κ. Χαραλαμπίδου τονίζοντας πως οι Νόμοι γίνονται για να εφαρμόζονται.
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στην αδυναμία εκδίκασης των υποθέσεων τονίζοντας πως μέχρι την εκδίκαση τα θύματα μπορεί να φεύγει από την Κύπρο. Είπε πως υπάρχει ζήτημα γιατί οι υποθέσεις εκδικάζονται στα επαρχιακά δικαστήρια και όχι στο κακουργιοδικείο, αντί στη βάση του περί εμπορίας νόμου που είναι πολύ πιο αυστηρός να γίνονται συνδιαλλαγές για να εκδικάζονται για παραπτώματα θεμάτων πορνείας.
Η κ. Χαραλαμπίδου αναφέρθηκε στη συνέχεια στον τρόπο προστασίας του θύματος από τους διακινητές προκειμένου να μην θέλει να φύγει για τη χώρα του αλλά να παραμείνει στη δίκη. Είπε πως θα πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που λαμβάνονται οι μαρτυρίες και διερωτήθηκε κατά πόσο θα πρέπει να υπάρξει νομοθετικός εκσυγχρονισμός ώστε να μην είναι απαραίτητη η μαρτυρία του θύματος για να μπορεί να επιστρέψει στη χώρα του δεδομένου και των ψυχολογικών τραυμάτων.
Ανέφερε πως η Επιτροπή ζήτησε από τη Νομική Υπηρεσία κατάλογο με τις υποθέσεις που έχουν δικαστεί με βάση του περί εμπορίας νόμου και σε ποιες έχει αλλάξει το κατηγορητήριο. Επίσης ζήτησε η Επιτροπή από την πολυθεματική ομάδα έναν οδικό χάρτη, και πως αυτό ενημερώνεται ως προς τα δικαιώματα του. Από την Αστυνομία ζήτησαν εισηγήσεις για αλλαγές προκειμένου να προχωρήσουν άμεσα με προτάσεις νόμου, είπε.
«Να δηλώσουν τα προβλήματα με το όνομα τους»
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ρίτα Θεοδώρου Σούπερμαν, είπε στις δηλώσεις της ότι δεν υπάρχει βελτίωση και για αυτό υπάρχει και η έκθεση του αμερικανικού ΥΠΕΞ και η υποβάθμιση της χώρας μας.
«Υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα, έχουν τεθεί από τις κυβερνητικές υπηρεσίες. Η επιτροπή της Βουλής δήλωσε ότι στέκεται δίπλα από τις κυβερνητικές υπηρεσίες εξού και έχουν κληθεί να δηλώσουν τα προβλήματα με το όνομα τους», είπε και σημείωσε πως υπάρχει μια σχετική θέση άμυνας από τις κυβερνητικές υπηρεσίες όσον αφορά στο να αναφερθούν στα προβλήματα με το όνομα τους.
Σημειώνοντας πως οι ίδιες διαπιστώσεις έχουν γίνει και από την επιτροπή εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης, την GRETA, από τον ΟΑΣΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς, η κ. Σούπερμαν τόνισε πως θα πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες για να εφαρμοστούν αυτά που υπάρχουν, ο εθνικός μηχανισμός αναφοράς, το εθνικό σχέδιο δράσης και όλα αυτά, για όφελος πρώτα των θυμάτων αλλά και για τη διερεύνηση των υποθέσεων οργανωμένου εγκλήματος και την καταπολέμηση του οργανωμένου αυτού εγκλήματος.
«Είμαστε όλοι υπεύθυνοι επιτέλους για να δείξουμε ένα ανθρώπινο πρόσωπο προς αυτούς τους ανθρώπους που είναι θύματα, τις ευάλωτες ομάδες. Να πω ότι η εμπορία κτυπά την πόρτα όλων μας, δεν είναι πρόβλημα των άλλων, δεν είναι πρόβλημα των αλλοδαπών, είναι πρόβλημα μιας υγιούς κοινωνίας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του όποιου ανθρώπου βρίσκεται στην Κυπριακή Δημοκρατία», είπε.
Ποινικοποίηση της χρήσης σεξουαλικών υπηρεσιών ζητεί η Ατταλίδου
Η Βουλευτής των Οικολόγων Αλεξάνδρα Ατταλίδου είπε πως η καταναγκαστική δουλεία, σεξουαλική εκμετάλλευση προσώπων είναι ενάντια σε ό,τι πρεσβεύει η ανθρωπότητα σε αξίες και αρχές, σημειώνοντας πως τα έσοδα από την εμπορία αφορούν το 1/3 των εσόδων του παράνομου εγκλήματος.
«Πρέπει να γίνει η ποινικοποίηση της χρήσης σεξουαλικών υπηρεσιών από τον οποιοδήποτε, θα πρέπει τα δικαστήρια επιτέλους να εκδικάζουν γρήγορα αυτές τις υποθέσεις, θα πρέπει το κράτος να στέκεται αρωγός στα θύματα παρέχοντας τους ψυχολογική, νομική και οικονομική υποστήριξη γιατί αυτά τα άτομα είναι ευάλωτα, δεν γνωρίζουν τα δικαιώματα τους και είναι πολύ εύκολο να θυματοποιηθούν για 2η και 3η φορά», είπε.
Αναφερόμενη σε αριθμούς, η κ. Ατταλίδου είπε πως το 2015 κατά τη μεγάλη μεταναστευτική κρίση 55 χιλιάδες γυναίκες και κορίτσια είχαν χαθεί και το πιθανότερο να έχουν πέσει θύματα εμπορίας προσώπων. «Για αυτό η υπηρεσία ασύλου μαζί με όλες τις άλλες υπηρεσίες που ασχολούνται με το θέμα της εμπορίας, θα πρέπει με μεγάλη προσοχή και πρωτόκολλα να μπορούν να αναγνωρίζουν από τους αιτούντες ασύλου ποιες είναι και θύματα εμπορίας ώστε να μπορούν να έχουν την ιδιαίτερη προσέγγιση και στήριξη που χρειάζονται», είπε.
