Μεγάλες αντιδράσεις ακόμα και εντός της λιβυκής κυβέρνησης προκαλεί η αιφνίδια υπογραφή «μνημονίου συνεργασίας» για εκμετάλλευση υδρογονανθράκων με την Τουρκία. Τόσο η ΕΕ όσο και η Ελλάδα υπενθύμισαν πως θεωρούν πως οι συμφωνίες αυτές στον απόηχο εκείνης που υπέγραψαν Τουρκία και Λιβύη το 2019 για καθορισμό «θαλασσίων ζωνών» παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν συμμορφώνονται με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Το μνημόνιο συνεργασίας υπέγραψαν στην Τρίπολη οι Υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Najla El Mangoush.
«Οι συμφωνίες που υπογράψαμε σήμερα αλλά και προηγούμενες συμφωνίες είναι ανάμεσα σε δύο κυρίαρχα κράτη, την Τουρκία και τη Λιβύη σε μια κατανόηση «win-win». Συνεπώς οι τρίτες χώρες δεν έχουν δικαίωμα να παρεμβαίνουν με συμφωνίες που υπογράφουν δύο κυρίαρχα κράτη. Δεν μας αφορά τι νομίζουν», ανέφερε ο Τσαβούσογλου όταν ερωτήθηκε στη διάρκεια διάσκεψης τύπου για τις πιθανές αντιδράσεις της Ελλάδας και της Γαλλίας.
Ο Πρωθυπουργός της Λιβύης, Αμντούλ Χαμίντ Ντεμπέ, χαιρέτισε τις συμφωνίες, λέγοντας ότι αφορούν την εξερεύνηση στα μεσογειακά νερά της Λιβύης για πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Πάντως ο Υπουργός Πετρελαίου της Λιβύης χαρακτήρισε «ύποπτη» τη συμφωνία και αποκάλυψε ότι πριν τη συνάντηση, οι αρμοδιότητες μεταβιβάστηκαν στον Υπουργό Οικονομικών χωρίς επαρκείς εξηγήσεις.
Σύμφωνα με τον λιβυκό ειδησεογραφικό ιστότοπο libyaupdate.com, ο υπουργός Πετρελαίου της Λιβύης Μοχάμεντ Αούν αποκάλυψε ότι οι αρμοδιότητές του μεταβιβάστηκαν στον υπουργό Οικονομίας Μουχάμαντ Αλ Χουουάιτζ. Ο Αούν υποστηρίζει ότι ο Ντμπεϊμπά προχώρησε σε αυτήν την κίνηση «ώστε να περάσει μια ύποπτη πετρελαϊκή συμφωνία με την Τουρκία για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή του Τομπρούκ, στην ανατολική Λιβύη».
Αντίδραση ΕΕ και Ελλάδας
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικών υποθέσεων Πίτερ Στάνο, ανέφερε πως το μνημόνιο συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 παραβιάζει τα δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα για τρίτα κράτη.
«Η ΕΕ υπενθυμίζει ότι η θέση της σχετικά με αυτό το Μνημόνιο έχει δηλωθεί με σαφήνεια από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2019 και παραμένει αμετάβλητη: Το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα για τρίτα κράτη» προσθέτει.
Αναφέρει ότι «η νέα συμφωνία δεν έχει δημοσιοποιηθεί ακόμη. Απαιτούνται περαιτέρω διευκρινίσεις για το περιεχόμενό της. Πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα».
Η εξέλιξη προκάλεσε και την έντονη αντίδραση της Αθήνας η οποία δια του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια έστειλε το μήνυμα ότι το τουρκο-λιβυκό «μνημόνιο» του 2019 είναι παράνομο, άκυρο και ανυπόστατο. Ως εκ τούτου, πρόσθεσε, ουδείς έχει δικαίωμα να το επικαλείται, τόνισε.
Σήμερα ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών απάντησε πως οι αντιδράσεις της ΕΕ και της Ελλάδας δεν έχουν καμία αξία και σημασία.
