Κλιματική κρίση και περιβαλλοντική δικαιοσύνη: ο δρόμος μπροστά μας

Τρίτη, 28/5/2024 - 13:50

του Νικόλα Κυριάκου

Υπάρχουν δύο υπαρξιακές αγωνίες που θα ορίσουν το μέλλον και την ποιότητα ζωής μας τις επόμενες δεκαετίες: αφενός, η κατεύθυνση της τεχνολογικής προόδου, με έμφαση στην τεχνητή νοημοσύνη, και αφετέρου η διαχείριση της κλιματικής κρίσης. Οι αποφάσεις που θα πάρουμε πάνω σε αυτές τις δύο θεματικές, σε εθνικό και ειδικά ευρωπαϊκό επίπεδο, θα καθορίσουν τις ζωές μας, αλλά και αυτές των γενιών που ακολουθούν.

Δεν θα πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι η ευρωπαϊκή δράση, υπό τη μορφή έρευνας, διάθεσης υλικών και έμψυχων πόρων, και κινητοποίησης μέσων, είναι η μόνη που μπορεί να δώσει αποτελεσματικές και έγκαιρες απαντήσεις στην κλιματική κρίση. Κι αυτό επειδή οι δυνατότητες της ΕΕ υπερκεράζουν ποιοτικά και ποσοτικά αυτές οποιοδήποτε κράτους μέλους της, που θα  δρούσε μεμονωμένα επί του ίδιου ζητήματος.

Η αγωνία για την κλιματική κρίση είναι υπαρκτή. Η κρίση δεν είναι πλέον ένα ενδεχόμενο κάποιου δυσοίωνου μοντέλου προσομοίωσης, αλλά μια ενεστώσα απειλή, που βιώνουμε μέσα από τις συχνές πυρκαγιές, τις πλημμύρες, τη χαμηλή ποιότητα αέρα. Τα φαινόμενα αυτά δεν είναι απλώς περιβαλλοντικά ζητήματα, αλλά επηρεάζουν άμεσα την υγεία και την ευημερία των πολιτών. Οι τρόποι αντιμετώπισης και το κόστος που αυτοί συνεπάγονται είναι ένα ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι ευάλωτες ομάδες, που έχουν λιγότερη πρόσβαση σε πόρους και δυνατότητες αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο. Συνεπώς, οφείλουμε να σκεφτούμε ένα δίκαιο τρόπο επιμερισμού των βαρών που θα δημιουργηθούν και τρόπων στήριξης όσων θα βιώσουν τον αντίκτυπο της. Κι αυτό με φέρνει στο ζήτημα της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης.

Η προώθηση της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης πρέπει να είναι κεντρικός πυλώνας της πολιτικής για την κλιματική αλλαγή. Αυτό σημαίνει ότι οι πολιτικές και τα μέτρα που λαμβάνονται πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την κοινωνική διάσταση της κλιματικής κρίσης και να στοχεύουν στη μείωση των ανισοτήτων. Η περιβαλλοντική δικαιοσύνη δεν είναι απλώς ηθική επιταγή, αλλά και πρακτική αναγκαιότητα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Το Βολτ, αντιλαμβανόμενο την κολοσσιαία σημασία του  θέματος, προτείνει στο πανευρωπαϊκό του πρόγραμμε την υιοθέτηση κανόνων σε επίπεδο ΕΕ, υπό την ομπρέλα μίας Πράξης για την Κλιματική Μετάβαση. Αυτή περιλαμβάνει, ανάμεσα σε άλλα, την διασφάλιση επίτευξης των στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων, ολιστική κλιματική διακυβέρνηση, ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με ταυτόχρονη βελτίωση της αγοράς ηλεκτρισμού και προώθηση βιώσιμων πολιτικών ενεργειακής απόδοσης κάθε κτηρίου.

Πως θα το κάνουμε αυτό εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου; Πρώτον, ζητώντας σαφείς, μετρήσιμες και επιτεύξιμες δεσμεύσεις από τη νέα Επιτροπή για τους στόχους της στον τομέα του περιβάλλοντος. Δεύτερον, ασκώντας κοινοβουλευτικό έλεγχο μέσα από την επιτροπή περιβάλλοντος και την Ολομέλεια. Τρίτον, καλώντας την Επιτροπή να ασκήσει το προνόμιο της νομοθετικής πρωτοβουλίας πάνω στις κατευθύνσεις που προτείνουμε. Και τέταρτον, κινητοποιώντας τις τοπικές κοινωνίες μέσα από τα αντίστοιχα, εθνικά Βολτ.

Όλα αυτά πρέπει να γίνουν με την αίσθηση του κατεπείγοντος, αφού η παρέλευση του χρόνου δημιουργεί όλο και μεγαλύτερα προβλήματα. Όπως και σε άλλους τομείς πολιτικής, η άποψη μας είναι ότι τώρα είναι η ώρα της δράσης – εμείς, τώρα, με συγκεκριμένο σχέδιο.

 

*Ο Νικόλας Κυριάκου είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής με το Volt

Nikolas