Στον παγκόσμιο χάρτη των υποθαλάσσιων ενεργειακών κοιτασμάτων μπήκε για τα καλά την τελευταία δεκαετία η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου. Οι χώρες της περιοχής συμπεριλαμβανομένου και της Κύπρου κατάφεραν να προσελκύσουν διεθνούς κολοσσούς του τομέα της ενέργειας οι οποίοι συνεχίζουν τις έρευνες για ανακάλυψη αποθεμάτων φυσικού αερίου. Το κοίτασμα Zohr που ανακαλύφθηκε το 2015, ανέβασε ακόμα περισσότερο τις "μετοχές" της περιοχής στο "χρηματιστήριο" των υδρογονανθράκων. Αξίζει μόνο να σημειωθεί ότι αυτή τη στιγμή στην Ανατολική Μεσόγειο τέσσερα συνολικά γεωτρύπανα πραγματοποιούν γεωτρήσεις. Δύο εκ των οποίων, παράνομα στα κυπριακά χωρικά ύδατα.
Το Zohr εκτιμάται ότι κρύβει στα βάθη του κρύβει 30 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, σε μια περιοχή που καλύπτει περίπου 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το Zohr καθίσταται το μεγαλύτερο κοίτασμα που ανακαλύφθηκε όχι μόνο στην Αίγυπτο, αλλά σε όλη τη Μεσόγειο. Στο χάρτη εκμετάλλευσης φυσικού αερίου βρίσκεται και το Ισραήλ με το κοίτασμα Λεβιάθαν. Το κοίτασμα αυτό περιέχει 22 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου και αποτελούσε τη μεγαλύτερη ανακάλυψη φυσικού αερίου στη θάλασσα την προηγούμενη δεκαετία.
Τα γεωτρύπανα που βρίσκονται νότια της Κύπρου
Νοτιοδυτικά της Κύπρου βρίσκεται το γεωτρύπανο SAIPEEM 10000 της εταιρείας ΕΝΙ στο κοίτασμα «ΖΟΡ» της Αιγύπτου. Το κοίτασμα βρίσκεται περίπου 200 χλμ από τις ακτές, δυτικά του Πόρτ Σάιντ και λίγα χιλιόμετρα από το οικόπεδο 11 της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στο ίδιο σημείο εκτός από το γεωτρύπανο υπάρχουν και άλλα 5 βοηθητικά πλοία. Σύμφωνα με αιγυπτιακά δημοσιεύματα η ιταλική εταιρία EΝΙ ανακοίνωσε ότι η παραγωγή από τον τομέα Zohr της Αιγύπτου έχει φτάσει πλέον τα 2,7 δισ. κυβικά πόδια την ημέρα.
Στις 18 Αυγούστου 2019 ξεκίνησε η κατασκευή του δεύτερου αγωγού μήκους 216 χιλιομέτρων μήκους 30 ιντσών που σκοπό έχει την μεταφορά φυσικού αερίου στην ξηρά. Στις εργασίες αυτές συμμετέχει τόσο το γεωτρύπανο του ιταλικού κολοσσού όσο και τα υποστηρικτικά πλοία.
Το Stena Drillmax με βρετανική σημαία δραστηριοποιείται στην ΑΟΖ του Ισραήλ νοτιοανατολικά της Κύπρου στο οικόπεδο Leviathan με τα δικαιώματα εξόρυξης φυσικού αερίου να ανήκουν στην Noble Energy. Η αμερικανική Noble Energy κατέχει το 39,66% του Λεβιάθαν, ενώ οι θυγατρικές της Delek Energy, Avner Oil και Delek Drilling, από 22,67% έκαστη. Η Ratio Oil κατέχει το υπόλοιπο 15%.
Σύμφωνα με ισραηλινά μέσα, ήδη έχουν εξορυχθεί 11 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου από τα 600 που εκτιμάται ότι βρίσκονται στον ταμιευτήρα. Στόχος είναι κάποιες ποσότητες να εξαχθούν στην Αίγυπτο και την Ιορδανία μέσω διακρατικών συμφωνιών που υπογράφηκαν.
Yossi Abu, Delek Drilling CEO
"Το Ισραήλ, η Ιορδανία και η Αίγυπτος θα ξεκινήσουν να τροφοδοτούνται με ΦΑ από το Λεβιάθαν πριν από το τέλος του 2019"
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα το γεωτρύπανο βρίσκεται στο σημείο και συμμετέχει στις εργασίες για δημιουργία αγωγού που θα μεταφέρει το αέριο στις γειτονικές χώρες.
Διαβλέποντας τις ανατρεπτικές εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας, η Τουρκία από το 2015 δήλωνε την πρόθεση της να αναμειχθεί. Σήμερα πέρασε από τα λόγια στις πράξεις και παραβιάζοντας κάθε αρχή του Δικαίου της Θάλασσας, δραστηριοποιείται δυτικά και ανατολικά της Κύπρου εντός των θαλάσσιων ζωνών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κρυβόμενη πίσω από τα "δικαιώματα" των Τουρκοκυπρίων τα οποία δήθεν προασπίζεται, έστειλε τον Μάιο το γεωτρύπανο Fatih που αυτή τη στιγμή πραγματοποιεί τη δεύτερη γεώτρηση του δυτικά της Πέγειας και στη συνέχεια το Yavuz που βρίσκεται ανοιχτά της Καρπασίας.
Σύμφωνα με τα όσα δημοσίευσε το πρακτορείο Anadolu η Άγκυρα προγραμματίζει 26 συνολικά γεωτρήσεις έως το 2023. Όπως αποκαλύπτει το Πρακτορείο το 11ο Σχέδιο Ανάπτυξης για την τετραετία 2019 – 2023, προβλέπει μεταξύ άλλων επιτάχυνση των ερευνών για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σε μια προσπάθεια ικανοποίησης των ολοένα και αυξανόμενων αναγκών της τουρκικής βιομηχανίας.
Παράλληλα θα πρέπει να σημειωθεί ότι εδώ και χρόνια η Τουρκία πραγματοποιεί σεισμικές έρευνες με ερευνητικά σκάφη εντός αδειοδοτημένων τεμαχίων της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Το σενάριο η Άγκυρα να ξεπεράσει κάθε προηγούμενη πρόκληση και να πραγματοποιήσει γεώτρηση σε αδειοδοτημένο τεμάχιο της Δημοκρατίας, αποτελεί εφιάλτη για τη Λευκωσία.
Τους τουρκικούς σχεδιασμούς καταδίκασαν με ανακοινώσεις τους πολλές χώρες του πλανήτη, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση προανήγγειλε την επιβολή κυρωτικών μέτρων σε βάρος της Άγκυρας.
Από τις αρχές Αυγούστου το γεωτρύπανο θα επιχειρούσε στο σημείο για τρεις εβδομάδες. Ωστόσο ακόμη βρίσκεται στο ίδιο σημείο.
