Συνέντευξη στο γαλλικό δίκτυο France24 παραχώρησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Νίκος Αναστασιάδης κλήθηκε να εξηγήσει την παρούσα κατάσταση πραγμάτων στο κυπριακό ενώ ερωτήθηκε και για τους Ρώσους ολιγάρχες που κατοικούν στην Κύπρο, τις περιουσίες και τα κυπριακά διαβατήρια που κατέχουν υπό τη σκιά των κυρώσεων που επιβάλλονται από την ΕΕ για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Αυτούσια η συνέντευξη
Ερώτηση: Η Κύπρος είναι χωρισμένη από το 1974, από τότε που η Τουρκία εισέβαλε στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Σήμερα, μετά από 48 χρόνια διαπραγματεύσεων για πιθανή επανένωση της Κύπρου είναι σαν να είμαστε σε ένα σημείο καμπής των διαπραγματεύσεων. Τα πάντα είναι παγωμένα. Ο διαπραγματευτής σας παραιτήθηκε πριν από λίγο. Κύριε Πρόεδρε, μπορούμε να απαντήσουμε αν πάμε για οριστικό χωρισμό της Κύπρου;
Θέλω πάνω απ’ όλα να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δίνετε να απαντήσω σε κρίσιμα ερωτήματα που εκτός από την Κυπριακή Δημοκρατία, τον κυπριακό λαό, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, βεβαίως απασχολούν, με βάση και τα νέα δεδομένα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, που γίνεται με τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα που χρησιμοποίησε η Τουρκία για να εισβάλει στην Κύπρο. Μου δίνετε την ευκαιρία να δώσω κάποιες παράλληλες ενέργειες χωρών που με τον αναθεωρητισμό επιδιώκουν να ανατρέψουν είτε γεωγραφικά είτε δεδομένα που η ιστορία καταγράφει. Πρώτον, θέλω να πω ότι ναι, μπορεί να έχει περάσει μία σημαντική περίοδος χρόνου και αποτελεί κίνδυνο πάντοτε η παρέλευση του χρόνου χωρίς πρόοδο. Όμως αυτό που θέλω να σας πως είναι πως ποτέ δεν πάψαμε σαν ελληνοκυπριακή πλευρά να αγωνιζόμαστε για την εξεύρεση μιας λύσης, με σημαντικές μάλιστα υποχωρήσεις. Η Κύπρος ήταν ενιαία, οι κάτοικοι κατοικούσαν σε μικτά χωριά και πόλεις. Με την τουρκική εισβολή υποχρεώθηκαν οι Τουρκοκύπριοι να μεταφερθούν στον Βορρά και οι Ελληνοκύπριοι στον Νότο. Για να καταλάβετε, το 1/3 του πληθυσμού είναι πρόσφυγες μέσα στην ίδια τους την πατρίδα, οι Ελληνοκύπριοι δηλαδή που εγκατέλειψαν περιουσίες σπίτια, κτλ. Έκτοτε, καταβάλαμε σημαντικές προσπάθειες, πέτυχαμε πρόοδο σε σημαντικά κεφάλαια, πλην όμως πάντα συναντούσαμε μια αδιάλλακτη στάση από πλευράς Τουρκίας, η οποία επιμένει πως θα πρέπει να είναι εγγυήτρια της Κυπριακής Δημοκρατίας ή για τους Τουρκοκύπριους ενώ την ίδια ώρα μέσα από προτάσεις που υποβάλλονται από τους Τουρκοκύπριους και υπαγορεύονται από την Τουρκία, για κάθε απόφαση της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης όπως θα μετεξελισσόταν – όπως έχουμε συμφωνήσει να μετεξελιχτεί η Κυπριακή Δημοκρατία – απαιτούν να έχουν μια θετική ψήφο (η Τουρκία). Αυτό καταλαβαίνετε, καθιστά τη μειοψηφία να κυβερνά την πλειοψηφία. Δηλαδή μετατρέπει το νέο καθεστώς πραγμάτων σε ένα προτεκτοράτο στην ουσία της Άγκυρας. Γιατί το λέω, διότι από το 1974 μέχρι σήμερα έχουν, με οδηγίες της Άγκυρας, αλλοιώσει τον δημογραφικό χαρακτήρα της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας με χιλιάδες Τούρκους υπηκόους οι οποίοι έχουν εγκατασταθεί στο βόρειο τμήμα. Υπάρχουν 35,000 Τούρκοι στρατιώτες (τουρκικός στρατός), οικονομικά ελέγχονται απόλυτα από την Τουρκία, πολιτικά ελέγχονται απόλυτα από την Τουρκία, με αποτέλεσμα δεν θα ήταν παρά μόνο ένα εξάρτημα, όπως είναι δυστυχώς και σήμερα. Υπάρχουν φωνές Τουρκοκυπρίων που αντιδρούν στην μετατροπή μιας κοινότητας η οποία πίστευε στον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους σε ισλαμοποίηση.
Αυτό ενοχλεί πολλούς Κύπριους, τη συντριπτική πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι έχουν μια εντελώς διαφορετική νοοτροπία και κουλτούρα. Να σημειώσω κάτι ακόμη: οι συμπεριφορές της Τουρκίας όπως καταγράφονται, η «Γαλάζια Πατρίδα», δεν είναι δικό μας εύρημα. Είναι ένας αναθεωρητισμός της Τουρκίας που δεν επηρεάζει μόνο την Κύπρο, αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδας στο Αιγαίο. Επεμβαίνει στη Λιβύη, επεμβαίνει στη Συρία, επεμβαίνει το Ιράκ. Δηλαδή, υπάρχει ένας μεγαλοϊδεατισμός από την πλευρά της Τουρκίας ότι θα πρέπει κατά τη δική της βούληση να είναι και η επίλυση των προβλημάτων.
Ερώτ. 2: Αυτό το καταλαβαίνω, είναι ότι μου λέτε ότι είναι κακής πίστης η Τουρκία. Για εσάς ποια θα ήταν η λύση σήμερα για την Κύπρο;
ΠτΔ: Η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία όπως καθορίζεται από σωρεία Ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών και Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Για να έχετε κατά νου, έχουμε συμφωνήσει στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων τη νομοθετική εξουσία, τη δικαστική εξουσία, τη σύνθεση της εκτελεστικής εξουσίας, και παρέμεναν άλυτα το εδαφικό, το περιουσιακό, το θέμα του τρόπου διακυβέρνησης με τις αξιώσεις που έχουν, αλλά το χειρότερο και πάνω απ’ όλα, η Κύπρος να παραμένει υπό το καθεστώς εγγυήσεων της Τουρκίας. Φανταστείτε οι Ρώσοι να επιμένουν ότι θα είναι εγγυητές της Ουκρανίας. Είναι το ίδιο ακριβώς.
Ερώτ. 3: Στο ίδιο θέμα, υπάρχουν εάν κατάλαβα καλά, σημαντικές ποσότητες υδρογονανθράκων, στα υποθαλάσσια της Κύπρου, το οποίο είναι θετικό νέο και βλέπω να γίνονται ξανά γεωτρήσεις από τη γαλλική εταιρεία Total. Κύριε Πρόεδρε, φοβάστε μια τουρκική αντίδραση, που θέλει ένα κομμάτι από αυτές;
ΠτΔ: Θέλω να πω ότι παρά την αμφισβήτηση της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, τη συμπεριφορά της Τουρκίας να παραγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, την αμφισβήτηση του 40% της ΑΟΖ που δεν επηρεάζει μόνο τους Ελληνοκύπριους αλλά και τους συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριους, έχουμε προτείνει στην Τουρκία είτε να προσφύγουμε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είτε μέσω επιδιαιτησίας, με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, να βρούμε τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ της ΑΟΖ των δύο χωρών και δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα. Θέλω να ελπίζω ότι δεν θα αποτολμήσουν κάτι το οποίο θα προκαλέσει μια νέα ανάφλεξη και κίνδυνο επικράτησης της ειρήνης στην περιοχή.
Ερώτ. 4: Τι σημαίνει αυτό; Ότι μπορείτε να μοιραστείτε τον θαλάσσιο πλούτο;
ΠτΔ: Εάν και εφόσον ακολουθήσουμε το διεθνές δίκαιο γιατί όχι; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είμαστε έτοιμοι, με βάση τους κανόνες που ίσχυσαν καθορίζοντας την ΑΟΖ μεταξύ της Αιγύπτου, μεταξύ του Ισραήλ, μεταξύ του Λιβάνου, όλων των γειτονικών χωρών.
Ερώτ. 5: Να περάσουμε σε άλλο θέμα διότι είναι πολλά τα θέματα. Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, πολλά βλέμματα στράφηκαν και στην Κύπρο, διότι η Κύπρος διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες ρωσικές κοινότητες που υπάρχουν στην Ευρώπη, εάν και εσείς σταθήκατε στο πλευρό του ουκρανικού λαού και στις ευρωπαϊκές αποφάσεις για εμπάργκο κατά της Ρωσίας. Η Κύπρος έχει πολλούς Ρώσους, δεν είναι όλοι ολιγάρχες, αλλά η χώρα σας κατηγορείται ότι έχει χορηγήσει χρυσές βίζες σε πολλούς από αυτούς. Τι απαντάτε σε αυτό κ. Πρόεδρε;
ΠτΔ: Για να ξεκαθαρίσω κάτι, θα πρέπει να πω, πρώτον και πάνω απ’ όλα η Κύπρος είναι ένα ελκυστικό μέρος για συνταξιούχους ή για ανθρώπους που την επιλέγουν είτε ως επιχειρηματικό κέντρο λόγω των κινήτρων που παραχωρεί, είτε λόγω της γεωγραφικής θέσης της, ή λόγω του κλίματος της. Να σας αναφέρω ότι υπάρχει μια αγγλική κοινότητα που ξεπερνά τις 60,000 πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως και χιλιάδες άλλους από Τρίτες χώρες. Αποτελεί γεγονός ότι υπάρχει και μια μεγάλη κοινότητα Ρώσων, η οποία δεν υπερβαίνει τις 20,000 πολίτες, οι οποίο εργάζονται, κλπ. Αλλά ας έλθω στο θέμα των ολιγαρχών. Η ΕΕ, τελευταίως, μεταξύ των άλλων κυρώσεων, έχει επιβάλει έναν κατάλογο 1300 τόσων ολιγαρχών ή εμπλεκομένων στον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας. Από τους 1300 μόλις οκτώ κατέχουν κυπριακό διαβατήριο και δόθηκαν οδηγίες να τους αφαιρεθεί, υπακούοντας και ακολουθώντας την κοινή γραμμή της ΕΕ.
Ερώτ. 6: Τι θα κάνετε λοιπόν με τις περιουσίες τους; Θα κάνετε όπως η Αγγλία που τις πουλάει;
ΠτΔ: Έχουμε ένα Σύνταγμα το οποίο και για λόγους προστασίας των Τουρκοκυπρίων ή των Ελληνοκυπρίων από αυθαιρεσίες – γιατί μην ξεχνάτε ήταν δικοινοτικό – συνεπώς συνταγματικά, όπως και σε άλλα συντάγματα, υπάρχει πρόβλημα. Και ήδη, και χθες ακόμα το συζητήσαμε σε τηλεδιάσκεψη με τον Σαρλς Μισέλ και με άλλους εταίρους και δεν είναι τόσο εύκολο όσο θεωρεί κανένας.
Ερώτ. 7: Τελευταία ερώτηση κ. Πρόεδρε για τη μετανάστευση. Ο Πάπας Φραγκίσκος ήταν στην Κύπρο τον περασμένο Δεκέμβριο και πήρε 12 μετανάστες – οικογένειες. Σήμερα τι γίνεται με τους μετανάστες;
ΠτΔ: Δυστυχώς υπάρχει η εργαλειοποίηση. Όπως έκαναν οι Λευκορώσοι, το ίδιο ακριβώς κάνουν οι Τούρκοι αυτή τη στιγμή. Το ποσοστό των αιτητών πολιτικού ασύλου στην Κύπρο, αυτή τη στιγμή ανέρχεται στο 5% του πληθυσμού όταν στις άλλες χώρες της πρώτης γραμμής δεν υπερβαίνει το 1%. Και αυτό παρατηρείται κάθε μέρα. Γίνεται μια εργαλειοποίηση η οποία αλλοιώνει τον δημογραφικό χαρακτήρα του πληθυσμού, προκαλεί σοβαρά προβλήματα και ως προς την υποδοχή. Κάνουμε ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό, τυγχάνουμε της βοήθειας της ΕΕ. Εκείνο που απαιτείται είναι μέτρα κατά της εργαλειοποίησης.
