Η ανθρωπότητα παράγει περίπου 2,24 δισεκατομμύρια τόνους αστικών στερεών αποβλήτων ετησίως, εκ των οποίων μόνο το 55 τοις εκατό διαχειρίζεται σε ελεγχόμενες εγκαταστάσεις.
Κάθε χρόνο, περίπου 931 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων χάνονται ή σπαταλούνται και έως και 14 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών απορριμμάτων εισέρχονται στα υδάτινα οικοσυστήματα, σύμφωνα με δελτίο Τύπου του Προγράμματος Περιβάλλοντος των ΗΕ (UNEP) με την ευκαιρία της παγκόσμιας μέρας για μηδενικά απόβλητα στις 30 Μαρτίου.
Η παγκόσμια αυτή μέρα στοχεύει να προωθήσει τα αειφόρα πρότυπα κατανάλωσης και παραγωγής, να υποστηρίξει την κοινωνική στροφή προς την κυκλική οικονομία και να ευαισθητοποιήσει σχετικά με το πως οι πρωτοβουλίες μηδενικών αποβλήτων συμβάλλουν στην προώθηση της Ατζέντας 2030 των ΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Ο τομέας των απορριμμάτων συμβάλλει σημαντικά στην τριπλή πλανητική κρίση της κλιματικής αλλαγής, της βιοποικιλότητας και της απώλειας της φύσης και της ρύπανσης.
Σύμφωνα με το UNEP, oι πρωτοβουλίες μηδενικών αποβλήτων μπορούν να προωθήσουν την ορθή διαχείριση των αποβλήτων και να ελαχιστοποιήσουν και να αποτρέψουν τα απόβλητα, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της τριπλής πλανητικής κρίσης, στην προστασία του περιβάλλοντος, στην ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας και στη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας και ευημερίας.
Μια προσέγγιση μηδενικών αποβλήτων συνεπάγεται υπεύθυνη παραγωγή, κατανάλωση και διάθεση προϊόντων σε ένα κλειστό, κυκλικό σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι οι πόροι επαναχρησιμοποιούνται ή ανακτώνται όσο το δυνατόν περισσότερο και ότι ελαχιστοποιούμε τη ρύπανση του αέρα, του εδάφους ή του νερού.
Τα προϊόντα πρέπει να σχεδιάζονται έτσι ώστε να είναι ανθεκτικά και να απαιτούν λιγότερα υλικά και χαμηλής πρόσκρουσης. Επιλέγοντας μεθόδους παραγωγής και μεταφοράς με λιγότερους πόρους, οι κατασκευαστές μπορούν να περιορίσουν περαιτέρω τη ρύπανση και τα απόβλητα. Η διαφήμιση και η στενή διαχείριση της ζήτησης μπορούν να επιτρέψουν περαιτέρω τη μηδενική σπατάλη σε όλο τον κύκλο ζωής των προϊόντων.
Οι καταναλωτές μπορούν επίσης να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στη μηδενική σπατάλη αλλάζοντας συνήθειες και επαναχρησιμοποιώντας και επισκευάζοντας προϊόντα όσο το δυνατόν περισσότερο πριν τα απορρίψουν σωστά.
Στις 14 Δεκεμβρίου 2022, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε ψήφισμα στην εβδομηκοστή έβδομη σύνοδό της για να ανακηρύξει την 30η Μαρτίου ως Διεθνή Ημέρα Μηδενικών Αποβλήτων, η οποία θα εορτάζεται κάθε χρόνο.
Κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Ημέρας Μηδενικών Αποβλήτων, τα κράτη μέλη, οι οργανώσεις του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, η κοινωνία των πολιτών, ο ιδιωτικός τομέας, η ακαδημαϊκή κοινότητα, η νεολαία και άλλοι ενδιαφερόμενοι καλούνται να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες που στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση.
Yπολογίζεται ότι κάθε λεπτό, το ισοδύναμο ενός απορριμματοφόρου από πλαστικό απορρίπτεται στον ωκεανό και ότι αν η απώλεια και η σπατάλη τροφίμων ήταν μια χώρα, θα ήταν η τρίτη μεγαλύτερη πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Επίσης το UNEP αναφέρει ότι περισσότερο από το 75 τοις εκατό όλων των ηλεκτρονικών απορριμμάτων δεν διαχειρίζεται με ασφάλεια, ότι η εξόρυξη πόρων ευθύνεται για τις μισές από τις παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα και ότι η ποσότητα των αστικών στερεών αποβλήτων που παράγονται παγκοσμίως θα μπορούσε να αυξηθεί από περίπου 2,24 δισεκατομμύρια τόνους σε 3,88 δισεκατομμύρια τόνους μέχρι το 2050.
