Η πανδημία του κορωνοϊού έχει φέρει τα πάνω-κάτω στην καθημερινότητά μας. Οι αλλαγές που βιώνουμε, η αβεβαιότητα για το μέλλον και η σωρεία αρνητικών ειδήσεων που μας περιτριγυρίζει δεν θα μπορούσαν να μην επιφέρουν ένα σημαντικό κόστος και στη ψυχική μας υγεία.
Με τα κρούσματα να αναζωπυρώνονται συνεχώς, νέες παραλλαγές του ιού να κάνουν την εμφάνισή τους και με όλο και περισσότερους ανθρώπους να χάνουν τη "μάχη", καλούμαστε να διαχειριστούμε καταστάσεις που πολλές φορές αφήνουν σημαντικές επιπτώσεις στη ψυχολογία μας... Το στρες και το άγχος είναι μόνο μερικές από αυτές.
Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση που τα συναισθήματα αυτά μας καταβάλουν;
Μιλώντας με την Κλινική Ψυχολόγο, Μαρία Κοντούλη, επιχειρήσαμε να μάθουμε τρόπους διαχείρισης του άγχους που προκαλεί η πανδημία ώστε να επανακτήσουμε τη χαμένη μας αισιοδοξία και ψυχική ηρεμία.
Στρες και άγχος
Ερχόμενοι σε επαφή με μια απειλή όπως αυτή της πανδημίας, είναι απόλυτα φυσιολογικό να βιώνουμε συναισθήματα όπως στρες και αγωνία. Σύμφωνα με την κ. Κοντούλη, το στρες μας παρακινεί να οργανωθούμε ώστε να μπορέσουμε να βγάλουμε εις πέρας μια δύσκολη αποστολή.
Πότε όμως το στρες παύει να είναι ευεργετικό; Όταν το άτομο ξεκινά να καταστροφολογεί, σκεπτόμενο υποθετικά σενάρια τα οποία δεν είναι υπό τον έλεγχό του. Τότε το στρες μετατρέπεται σε κλινικό άγχος και δεν είναι πλέον διαχειρίσιμο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, όπως αναφέρει η κ. Κοντούλη, αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να στρέψουμε την προσοχή μας στο "εδώ και τώρα" και σε όσα μπορούμε να κάνουμε για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας με τον καλύτερο τρόπο.
"Όταν πιάνω τον εαυτό μου να 'παραλύω,' να μην θέλω να κάνω πράγματα που μου άρεσαν να κάνω πριν, η καρδιά μου να χτυπάει δυνατά, να μην μπορώ να λειτουργήσω κανονικά... Αυτές είναι ενδείξεις ότι το στρες μου έχει γίνει κλινικό άγχος."
Η σωματοποίηση του άγχους
Δεν είναι λίγες οι φορές που η σκέψη και μόνο μιας πιθανής μόλυνσης με κορωνοϊό μας κάνει να αισθανόμαστε ότι έχουμε συμπτώματα της νόσου. Ερωτηθείσα σχετικά, η κ. Κοντούλη σημείωσε ότι αυτό μπορεί να αποτελεί μια ένδειξη ότι το άγχος μας έχει μετατραπεί σε κλινικό, με αποτέλεσμα το σώμα μας να αντιδρά με έναν τρόπο που είναι παράλληλος με την απειλή που μας ανησυχεί.
Η λύση και σε αυτή την περίπτωση είναι ξανά η εστίαση σε όσα παραμένουν υπό τον έλεγχό μας.
"Νιώθω ότι έχω κορωνοϊό; Τότε να πάω να κάνω ένα τεστ. Αυτό είναι υπό τον έλεγχο μου. Δεν είναι υπό τον έλεγχο μου η ώρα 12 τη νύχτα να σκέφτομαι αν έχω κορωνοϊό ή όχι. Εκείνη την ώρα θα πρέπει να βοηθώ τον εαυτό μου να συγκεντρωθεί και να ηρεμήσει."
"Μυστικές" στρατηγικές διαχείρισης του άγχους
Όπως μας εξηγεί η κ. Κοντούλη, υπάρχουν κάποιες στρατηγικές που ακολουθούν οι λεγόμενοι ανθεκτικοί άνθρωποι και που στοχεύουν στη διαχείριση του κλινικού άγχους.
1. Είμαι αφέντης του μυαλού μου
Το πρώτο βήμα είναι να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματα μας. Σύμφωνα με την κ. Κοντούλη, τα συναισθήματα είναι μικροί ταχυδρόμοι που μας επιβεβαιώνουν κάποια ανάγκη που έχουμε. Όταν βλέπουμε ότι τα συναισθήματα μας γίνονται μη λειτουργικά, αυτό αποτελεί ένδειξη ότι πιθανώς κάνουμε σκέψεις που δεν βασίζονται στην πραγματικότητα.
"Είναι εντάξει να νιώθω λύπη, δεν είναι εντάξει να νιώθω κατάθλιψη. Είναι εντάξει να νιώθω απογοήτευση, δεν είναι εντάξει να νιώθω απόγνωση. Είναι εντάξει να νιώθω αγωνία, δεν είναι εντάξει να νιώθω άγχος."
2. Όταν θέλω να πάω στην Ανατολή δεν πάω στη Δύση
Οφείλουμε να ακολουθούμε στρατηγικές που δουλεύουν. Για παράδειγμα, αν πιάνουμε τον εαυτό μας να έχει αϋπνίες, μπορούμε να ξεκινήσουμε να πηγαίνουμε συστηματικά την ίδια ώρα για ύπνο. Με αυτό τον τρόπο, γινόμαστε μέρος της λύσης του προβλήματος. Από την άλλη, σε περίπτωση που βλέπουμε ότι η κατάσταση δεν είναι πλέον διαχειρίσιμη, χρέος μας είναι να ζητάμε βοήθεια.
3. Η ελπίδα
Έρευνες που έχουν γίνει σχετικά με την ανθεκτικότητα έχουν δείξει ότι μια σημαντική αρετή που έχουν οι ανθεκτικοί άνθρωποι είναι η ελπίδα και η αισιοδοξία. Πρέπει όλοι να μάθουμε να φροντίζουμε τη ψυχή μας για να μη χάνουμε την ελπίδα μας, μέσα από τις πρακτικές που μας βοηθούν καλύτερα.
"Όταν βλέπεις ότι γίνεσαι πολύ απαισιόδοξος, ψάξε να βρεις γύρω σου ανθρώπους που είναι πιο αισιόδοξοι και έχουν ελπίδα και ρώτησέ τους τι είναι αυτό που τους κρατάει ήρεμους μέσα σε αυτή την κατάσταση."
