Του Νικόλα Ζαννέττου - n.zannettos@alphacyprus.com.cy
Με απώτερο στόχο την αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας και τον επανακαθορισμό των θαλασσίων συνόρων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου, η Άγκυρα στοχευμένα προωθεί πολιτικές που οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση. Τόσο οι θέσεις που προωθούνται στο κυπριακό, όσο και οι προθέσεις για δημιουργία σκηνικού έντασης έχουν ένα και μοναδικό στόχο: Να αναγκάσουν τους ενδιαφερόμενους περιλαμβανομένου και του ψευδοκράτους να κάτσουν σε ένα τραπέζι ως ισότιμα μέρη για να τα βρουν στη βάση του διεθνούς δικαίου όπως αυτοί το ερμηνεύουν και το αντιλαμβάνονται.
Η ιδέα της περιφερειακής διάσκεψης ανήκει στον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο ίδιος το είχε προτείνει πριν από ένα χρόνο στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ με σκοπό να «λυθούν» τα προβλήματα που κατά την άποψη του υπάρχουν στην Ανατολική Μεσόγειο και να τερματιστούν οι εντάσεις που παρατηρούνταν. Αρχικά, ούτε η Λευκωσία ήταν αρνητική, ωστόσο στην πορεία όταν ο Ερντογάν ξεκαθάρισε πως σε αυτό το τραπέζι θα κάθεται και ο επικεφαλής του ψευδοκράτους ως ισότιμο κράτος στην Κύπρο, η ιδέα αυτή μπήκε στο ψυγείο των Βρυξελλών και παρέμεινε εκεί.
Η Τουρκία μέσα από αυτή τη συζήτηση θέλει να διεκδικήσει αυτά που με τη δύναμη των όπλων προσπαθεί να ορίσει ως δική της ΑΟΖ και ΑΟΖ του ψευδοκράτους με τους γνωστούς χάρτες που δημοσιοποίησε στο παρελθόν. Δοκίμασε να το πράξει δελεάζοντας πότε την Αίγυπτο, πότε την Παλαιστίνη και πότε το Ισραήλ, όπως προχωρήσουν σε συζητήσεις για να κερδίσουν περισσότερο θαλάσσιο χώρο σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας την οποία θεωρεί εκλιπούσα. Οι προσπάθειες αυτές έπεσαν στο κενό.
Ακολούθως η Τουρκία προώθησε με ένταση μέσω των συζητήσεων για επανέναρξη διαπραγματεύσεων στο κυπριακό τη θέση για κυριαρχική ισότητα των Τουρκοκυπρίων και την ανάγκη το ψευδοκράτος να αναγνωριστεί εκ προοιμίου προκειμένου να υπάρξουν εξελίξεις στο θέμα της Κύπρου. Τον Απρίλιο ο Τατάρ κατέθεσε τη γνωστή πρόταση έξι σημείων που θέτει ως προαπαιτούμενο την αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας του ψευδοκράτους και του ισότιμου καθεστώτος του, ως προαπαιτούμενο για επανέναρξη συνομιλιών. Την ίδια θέση επανέλαβε ο Τατάρ πριν από μια βδομάδα στην τριμερή συνάντηση της Νέας Υόρκης ενώπιον του ΓΓ και του Προέδρου της Δημοκρατίας. Τα ίδια είπε και ο Ερντογάν ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Η συνέχεια προμηνύεται δύσκολη, καθώς η Άγκυρα διαβλέποντας πως αυτές οι θέσεις δεν βρίσκουν ανταπόκριση στη διεθνή κοινότητα, επανέρχεται ξανά προωθώντας την προσφιλή για την ίδια τακτική της έντασης. Εκδίδει Navtex για περιοχές που αναμένεται να διενεργήσει έρευνες για την όδευση του αγωγού EastMed το σκάφος Nautical Geo εντός της κυπριακής ΑΟΖ και στη θαλάσσια περιοχή της Κρήτης. Οι Τούρκοι εμφανίζονται διατεθειμένοι και πάλι να αναλάβουν το ρίσκο και να στρέψουν ξανά τα βλέμματα στην «προβληματική» όπως θέλουν να αναδείξουν την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου με σκοπό τη διεξαγωγή ενός διαλόγου κομμένου και ραμμένου στα μέτρα τους.
Σε σημερινές ανακοινώσεις της, τόσο η «προεδρία» και το «υπεξ» του ψευδοκράτους αποδίδουν στην ε/κ πλευρά την ευθύνη για την κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή, επειδή όπως λένε αρνούνται να διαμοιραστούν την εξουσία και τους φυσικούς πόρους της περιοχής.
Αναφέρει επίσης ότι το ψευδοκράτος έδωσε τις σχετικές άδειες και η ΤΡΑΟ θα συνεχίσει τις εργασίες «στο όνομα της χώρας μας», όπως αναφέρει το ψευδοκράτος. Τόσο η «προεδρία» όσο και το «υπεξ» σημειώνουν ότι η πρόταση της τ/κ πλευράς του Ιουλίου του 2019 για συνεργασία των δύο πλευρών στο θέμα του φυσικού αερίου, βρίσκεται ακόμα στο τραπέζι. Η «προεδρία» καλεί την ε/κ ηγεσία και όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές «να ακούσουν τις εκκλήσεις μας για συνεργασία» και να απαντήσουν θετικά στην πρόταση Ερντογάν για περιφερειακή διάσκεψη για την ενέργεια, όπου και οι δύο πλευρές του νησιού θα εκπροσωπηθούν με «ίσο καθεστώς».
Το «υπεξ» στην ανακοίνωσή του αναφέρεται στην έναρξη χθες ερευνών ιταλικού πλοίου, με σημαία Μάλτας, με άδεια που δόθηκε από την ε/κ «διοίκηση», όπως αναφέρει την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπενθυμίζει δε ότι έχει ανακοινωθεί από την ε/κ πλευρά η διενέργεια γεωτρήσεων τον Νοέμβριο υποστηρίζοντας ότι αυτές οι μονόπλευρες ενέργειες έχουν το νόημα της παραβίασης των δικαιωμάτων των Τ/κ.
