Έγινε το αναμενόμενο. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Ερσίν Τατάρ ανακοίνωσαν το άνοιγμα μέρους της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου και παρά τις λεκτικές καταδίκες και τις αντιδράσεις των ξένων, αρκετοί πρόσφυγες βρίσκονται σήμερα ενώπιον ενός σκληρού διλήμματος. Να διεκδικήσουν ή όχι την περιουσία τους στη λεγόμενη επιτροπή ακίνητης περιουσίας των κατεχομένων; Να συνεχίσουν να κάνουν υπομονή 47 χρόνια μετά και αν ναι για ποιο λόγο;
Εδώ και αρκετό καιρό η συζήτηση αυτή βασανίζει την πολιτική ηγεσία του τόπου, νομικούς κύκλους αλλά και τους ίδιους τους πρόσφυγες. Με τις ελπίδες για επιστροφή στο πλαίσιο μιας λύσης του κυπριακού να εξανεμίζονται μέρα με τη μέρα, αναπόφευκτα πλέον αριθμός προσφύγων αναζητεί απαντήσεις και καθοδήγηση. Τη βδομάδα που μας πέρασε, εντοπίσαμε τρεις χρήσιμες σε κάποιο βαθμό απαντήσεις που ομαδοποιούνται σε δύο διαφορετικές απόψεις. Κάποιοι δαιμονοποιούν το ενδεχόμενο προσφυγής, κάποιοι μιλούν για την ύστατη ευκαιρία διεκδίκησης των περιουσιών αυτών.
Η άποψη της πολιτικής ηγεσίας
Χωρίς πολλές λεπτομέρειες, το Εθνικό Συμβούλιο μετά τη συνεδρίαση της Τετάρτης εξέδωσε κοινό ανακοινωθέν, εκφράζοντας ομόφωνα τη θέση πως οι πρόσφυγες θα πρέπει να αποφύγουν την προσφυγή στην επιτροπή των κατεχομένων. Το ανακοινωθέν αναφέρεται σε κινδύνους, χωρίς ωστόσο να δίνει πολλές επεξηγήσεις. Συγκεκριμένα:
«Το Εθνικό Συμβούλιο επισημαίνει πως στόχος της Τουρκίας με τις νέες εξαγγελίες είναι η περαιτέρω προώθηση των σχεδιασμών της για οριστικοποίηση της διχοτόμησης. Χωρίς να παραγνωρίζεται η αρχή ότι ο σεβασμός στο ατομικό δικαίωμα στην περιουσία είναι δεδομένος και ουδείς δύναται να εμποδίσει την ενάσκηση του δικαιώματος αυτού, το Εθνικό Συμβούλιο σημειώνει ότι στο ενδεχόμενο προσφυγής στη λεγόμενη Επιτροπή εγκυμονούν σοβαροί κίνδυνοι σε σχέση με τις στοχεύσεις της Τουρκίας. Η κρισιμότητα των στιγμών επιβάλλει ομοψυχία και ομογνωμία. Το Εθνικό Συμβούλιο καλεί σε ενότητα στην προσπάθεια αντιμετώπισής των νέων διχοτομικών μεθοδεύσεων της Τουρκίας.»
Ο πρώην δικαστής του Ανωτάτου Γεώργιος Αρέστη
Την άποψη αυτή ασπάζεται και ο πρώην δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου Γεώργιος Αρέστη ο οποίος κατάγεται από την Αμμόχωστο. Ο ίδιος ξεκαθαρίζει ωστόσο πως η άποψη είναι δικιά του, σχηματίστηκε μέσω της εμπειρίας του τα τελευταία 50 χρόνια στα δικαστήρια, όχι σήμερα αλλά προ πολλού.
«Διαφωνώ κάθετα. Είναι συνταγή για να χάσεις την περιουσία σου. Αν η Τουρκία ήθελε να αποδώσει τις περιουσίες, δεν ήταν ανάγκη να μας στέλνει στις αγκάλες της επιτροπής η οποία μπορεί να κάνει ότι θέλει με βάση την νομολογία Δημόπουλος και άλλη νομολογία του ΕΔΑΔ. Μπορεί να πηγαίνεις στην επιτροπή, να ζητάς αποκατάσταση ή να ζητάς αποζημίωση για απώλεια χρήσης και ενώ εσένα δεν σε ενδιαφέρει οποιαδήποτε άλλη θεραπεία να σου πει όχι. Σου δίνουμε αποζημίωση για να εξαγοράσουμε την περιουσία σου και μάλιστα μια εξευτελιστική αποζημίωση», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι στη λεγόμενη νομοθεσία τους είναι καταγραμμένος ο στόχος να περιέλθουν στην κυριαρχία στην ιδιοκτησία του ψευδοκράτους όσο το δυνατόν περισσότερες ε/κ περιουσίες.
Ερωτηθείς για τους κινδύνους που εγκυμονούν, ανέφερε ότι ενδεχόμενες μαζικές προσφυγές θα καταστρέψουν το ισχυρό ψήφισμα 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας το οποίο σήμερα επικαλούνται οι ΗΠΑ, η ΕΕ και άλλα κράτη για να μας στηρίξουν σε αυτό που συμβαίνει. Είπε επίσης ότι αν οι Αμμοχωστιανοί αποδεχθούν να επιστρέψουν υπό τουρκική διοίκηση, τότε οι ξένοι και ο διεθνής παράγοντας θα μας λένε ότι δεν υπάρχει πλέον κάποιο ζητούμενο.
Η άλλη όψη του νομίσματος
Ο νομικός εκ Αμμοχώστου Κωνσταντής Καντούνας υποστήριξε ότι ο μοναδικός τρόπος για να αποτραπεί η τουρκοποίηση της Αμμοχώστου κατ’ αντίστοιχο τρόπο που έχει συμβεί με τα υπόλοιπα κατεχόμενα μέρη, είναι η προσφυγή στη λεγόμενη επιτροπή ακίνητης περιουσίας των κατεχομένων. Χαρακτηρίζοντας ως ανεπαρκή την ανακοίνωση του Εθνικού Συμβουλίου, επισήμανε ότι όφειλαν να εξηγήσουν τους κίνδυνους που εγκυμονούνται σε περίπτωση προσφυγής στην επιτροπή. Δηλαδή είπε, να πουν στον κόσμο ότι αν πάει, θα συμβεί το ένα, το δύο και το τρία.
«Αυτή τη στιγμή το σημαντικό είναι ότι έχουμε μια τελευταία ευκαιρία να αποτρέψουμε να τουρκοποιηθεί η Αμμόχωστος όπως έχει γίνει με τα υπόλοιπα κατεχόμενα. Αυτό είναι κάτι που δεν ισχύει για τις υπόλοιπες περιοχές γιατί στον μεγαλύτερο βαθμό έχουν τουρκοποιηθεί. Το ερώτημα μου είναι: ο πρόεδρος της δημοκρατίας ανέφερε ότι δεν πιστεύει να βρεθεί Aμμοχωστιανός που θα συμβάλει στις επιδιώξεις της Τουκρίας. Συμφωνώ, όμως ο σχεδιασμός της Τουρκίας ποιος είναι; Να τουρκοποιήσει και την Αμμόχωστο. Εάν οι Αμμοχωτιανοί δεν διεκδικήσουν τις περιουσίες τους τότε αυτός είναι ο μόνος σίγουρος τρόπος για να τουρκοποιηθεί και η Αμμόχωστος», υποστήριξε, προσθέτοντας ότι ένα πράγμα είναι να πας να διεκδικήσεις την περιουσία σου ώστε να μην μπορεί αύριο να δοθεί σε ένα έποικο ή ξένο και άλλο πράγμα είναι η επανεγκατάσταση.
Σε περίπτωση δε που δεν διεκδικηθούν οι περιουσίες, θεωρεί τόνισε πως είναι θέμα να δοθούν σε Τούρκους ή Τ/κ.
«Ποια δύναμη στον κόσμο θα έρθει μετά να τα πάρει πίσω; Για 47 χρόνια τι καταφέραμε για να πάρουμε πίσω;», διερωτήθηκε λέγοντας ότι η Κυβέρνηση θα πρέπει να εξηγήσει και να πείσει τους πρόσφυγες ποια είναι τα σχέδια της για να σώσει την πόλη τους.
