Του Νικόλα Ζαννέττου - n.zannettos@alphacyprus.com.cy
Καθώς στο εσωτερικό οι πολιτικές δυνάμεις αναλώνουν εδώ και μέρες την ενέργεια τους για μια «άτοπη» τοποθέτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας περί επιστροφής στο Σύνταγμα του ’60 σε απάντηση των προκλητικών αναφορών του Ερσίν Τατάρ, στο παρασκήνιο το διαπραγματευτικό κενό της τελευταίας τριετίας δημιουργεί χώρο για προβληματικές προσεγγίσεις από μέρους των Βρετανών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη διάρκεια των τριών επαφών που είχε ο Ε/κ διαπραγματευτής Ανδρέας Μαυρογιάννης με την Τζέιν Χολ Λουτ, διαφάνηκε ο προβληματισμός των Ηνωμένων Εθνών ως προς την πραγματοποίηση μιας νέας άτυπης 5+1 συνάντησης. Ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας, φέρεται εξαιρετικά προβληματισμένος για την τροπή που πήραν τα πράγματα στη διάσκεψη της Γενεύης τον Απρίλιο και ακόμα πιο προβληματισμένος για τις εξελίξεις στα Βαρώσια και την εμμονή της τουρκικής πλευράς στην «κυριαρχική ισότητα».
Μοναδική διέξοδος για να κρατηθεί ζωντανή η προοπτική ακόμα και με αυτά τα δεδομένα, θεωρείται μια νέα δήλωση, η νέα κοινή διακήρυξη, αντίστοιχη με εκείνη του Φεβρουαρίου του 2014 η οποία αποτέλεσε εφαλτήριο των διαπραγματεύσεων που ακολούθησαν. Η ε/κ πλευρά φέρεται σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες να διαφωνεί κάθετα με αυτή την προοπτική, θεωρώντας πως σε αυτή τη δήλωση στο τέλος θα χωρέσουν οι προβληματικοί ορισμοί και ορολογίες που επιχειρεί να εισαγάγει η τουρκική πλευρά στην υπόθεση της Κύπρου.
Άγνωστο παραμένει επίσης κατά πόσο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη αργότερα τον Σεπτέμβριο, θα καταστεί εφικτή μια συνάντηση Γκουτέρες-Αναστασιάδη-Τατάρ. Άλλωστε ο κ. Γκουτέρες εξαιτίας των εξελίξεων στο Αφγανιστάν, εδώ και αρκετό καιρό δεν έχει συναντήσει την Ειδική Απεσταλμένη του για το κυπριακό.
Βρετανικά «παιγνίδια»
Υπό αυτές τις συνθήκες δημιουργήθηκε ο χώρος για τους Βρετανούς οι οποίοι συνεχίζουν τις προσπάθειες για γεφύρωση του χάσματος που χωρίζει τις δύο πλευρές με σκοπό την επανέναρξη διαπραγματεύσεων. Στην πορεία των συζητήσεων διαφαίνεται όμως πως γεφύρωση τη στιγμή που η μια πλευρά μιλά για Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία και η άλλη για δύο κράτη, δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς εκτροπή από συμφωνηθέντα ζητήματα.
Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, κατά τη διάρκεια συνάντησης που είχε διπλωμάτης του Foreign Office με αξιωματούχο της ε/κ πλευράς περί τα τέλη Ιουλίου, παρουσιάστηκε κείμενο για τη βάση επανέναρξης των διαπραγματεύσεων το οποίο θα αξιοποιείτο για τη σύγκληση μιας νέας 5+1 Συνόδου για την Κύπρο. Οι Βρετανοί θεωρούν ότι κατά την επόμενη Σύνοδο θα πρέπει να υπάρξει μια ελάχιστη συναντίληψη ούτως ώστε να αποφευχθεί αυτό που συνέβη στη Γενεύη τον Απρίλιο.
Προβληματικές "γέφυρες"
Το κείμενο των Βρετανών περιελάμβανε μια σειρά από «απαράδεκτες» για την ε/κ πλευρά αναφορές και ορισμούς, όπως για παράδειγμα «ίσα εγγενή δικαιώματα», «συνιδρυτές», «συνιδιοκτήτες», «αυτοδιοικούμενες οντότητες» ότι «καμιά οντότητα δεν ασκεί κυριαρχία πάνω στην άλλη», «δύο κράτη εσωτερικά, ένα κράτος εξωτερικό». Όλα τα πιο πάνω με σκοπό την γεφύρωση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και της αξίωσης για κυριαρχική ισότητα και δύο κράτη από την άλλη. Εύλογα η ε/κ πλευρά οδηγείται σε συμπέρασμα πως γεφύρωση των δύο οδηγεί σε συνομοσπονδιακές συνταγές.
Οι Βρετανοί το πάνε μάλιστα ένα βήμα παρακάτω, εισηγούμενοι όπως το κείμενο που θα αποτυπώνει την κοινή συναντίληψη των πλευρών υιοθετηθεί είτε σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας, είτε μέσω Προεδρικής δήλωσης, είτε να περιληφθεί σε έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ. Θέλουν εν ολίγοις να χτίσουν στην κοινή διακήρυξη του Φεβρουαρίου του 2014.
Η ε/κ πλευρά έχει ήδη απορρίψει αυτές τις ιδέες, ωστόσο το Λονδίνο φέρεται να προωθεί αυτές τις ιδέες προς την Τζέιν Χολ Λουτ παρουσιάζοντας τες ως τρόπο να αρθεί το αδιέξοδο διασκεδάζοντας τις ανησυχίες των πλευρών. Οι Βρετανοί όμως φέρονται να βλέπουν θετικά την πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που θα αφορούν τις απευθείας πτήσεις στο παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου, έναντι ανοίγματος των Βαρωσίων υπό τα Ηνωμένα Έθνη και λειτουργίας του λιμανιού υπό το ίδιο καθεστώς.
