Του Νικόλα Ζαννέττου - n.zannettos@alphacyprus.com.cy
Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες μετά την ανάληψη της Προεδρίας από τον Τζο Μπάιντεν γυρίζουν σιγά-σιγά σελίδα στα ζητήματα των εξωτερικών τους σχέσεων, η Λευκωσία ανέμενε πως η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα είχε ενεργότερο ρόλο στα του κυπριακού. Ο διορισμός της Βικτόρια Νούλαντ στη θέση του Υφυπουργού Εξωτερικών αρμόδιας για θέματα πολιτικών υποθέσεων, είναι μια κίνηση που εκτιμάται ότι κινείται ακριβώς προς αυτή την κατεύθυνση. Στο χαρτοφυλάκιο που αναλαμβάνει η γνωστή από την εμπλοκή της στο παρελθόν κ. Νούλαντ, περιλαμβάνεται και το ζήτημα του κυπριακού το οποίο η ίδια γνωρίζει πολύ καλά.
Ποια είναι η Βικτόρια Νούλαντ
Στα 59 της χρόνια, η Νούλαντ έχει πλούσιο βιογραφικό, υπηρετώντας από το 2005-2008 ως Πρέσβειρα των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, από το 2011-2013 ως Εκπρόσωπος Τύπου του State Department και από το 2013-2017 ως Υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρασιατικών σχέσεων. Σήμερα αναλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο της Υφυπουργού Εξωτερικών αρμόδιας για θέματα πολιτικών υποθέσεων, δηλαδή το τέταρτο υψηλότερο αξίωμα στο State Department. Τον Ιανουάριο του 2017 παραιτήθηκε από το State Department κατά τη διάρκεια της μαζικής εξόδου διπλωματών μετά την ανάληψη της Προεδρίας από τον Ντόναλτ Τραμπ.
“Ποιος τη γ...ει την ΕΕ”
Η Νούλαντ είχε επίσης ενεργό ρόλο στην ουκρανική κρίση μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία, υποστηρίζοντας απόλυτα το Κίεβο την επόμενη ημέρα. Τον Φεβρουάριο του 2014 η ρωσική πλευρά διέρρευσε συνομιλία της με τον Αμερικανό Πρέσβη στην Ουκρανία, κατά τη διάρκεια της οποίας η ίδια προέβη σε ένα προσβλητικό και απαξιωτικό σχόλιο για την ΕΕ η οποία είχε σοβαρές ενστάσεις για τις ρωσικές παρεμβάσεις στην Ουκρανία. Η ίδια ακούγεται στο εν λόγω ηχητικό να λέει “ποιος τη γ...αει την ΕΕ”. Για το σχόλιο αυτό απολογήθηκε στη συνέχεια.
Ο ρόλος της στο κυπριακό
Η Βικτόρια Νούλαντ επισκέφθηκε την Κύπρο αρκετές φορές. Θεωρείται πως είχε καθοριστικό ρόλο στην κατάληξη στο κοινό ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου του 2014 ανάμεσα στον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον τότε Τ/κ ηγέτη Ντερβίς Έρογλου. Το 2016 η κ. Νούλαντ έσπρωχνε με αποφασιστικότητα τα πράγματα στο κυπριακό προς τα εμπρός και είχε καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις όπως κορυφώθηκαν στη Ελβετία πριν φτάσουμε σε αδιέξοδο το καλοκαίρι του 2017 στο θέρετρο Κραν Μοντάνα. Είχε επίσης δύο τουλάχιστον συναντήσεις με τον Νίκο Αναστασιάδη και τον Μουσταφά Ακιντζί.
Ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Κοτζιάς, ισχυρίζεται στο βιβλίο του «Κύπρος 2015-2018. Μια τριετία που άλλαξε το Κυπριακό. Η μάχη για την κανονικότητα χωρίς “παρεμβατικά δικαιώματα’’ και ‘‘εγγυήσεις’’, ότι η κ. Νούλαντ ζητούσε το “κεφάλι” του εξαιτίας της επιμονής του για κατάργηση των αναχρονιστικών εγγυήσεων. Στο παρασκήνιο η κ. Νούλαντ, όπως βεβαίως και η τότε αμερικανική Κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα, είχαν ισχυρή άποψη ότι οι φυσικοί πόροι που ανακαλύφθηκαν στην κυπριακή ΑΟΖ, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως “λιπαντικό” για τη λύση του κυπριακού προβλήματος και στόχευαν σε εξομάλυνση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ ώστε το φυσικό αέριο της περιοχής να μεταφερθεί με αγωγό στην Τουρκία.
Η συνάντηση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και το δώρο που του έκανε το 2014
Τον Δεκέμβριο του 2014 ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο οποίος είχε μεταβεί στη Νέα Υόρκη για επέμβαση της μιτροειδούς βαλβίδας, δέχθηκε επίσκεψη από τη Βικτόρια Νούλαντ η οποία σε μια στιχομυθία μπροστά από τις κάμερες, του έδωσε δώρο ένα κουτί με τσιγάρα-σοκολάτες καλώντας τον να προσέξει την υγεία του.
Άλλαξαν πολλά από τότε
Από το 2017 μέχρι σήμερα τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Η Κυπριακή Δημοκρατία απολαμβάνει τις πιο αναβαθμισμένες σχέσεις που είχε ποτέ με τις Ηνωμένες Πολιτείες αφού οι διμερείς σχέσεις δεν εστιάζονται αποκλειστικά στο κυπριακό πρόβλημα αλλά επεκτείνονται σε σημαντικούς τομείς όπως η ασφάλεια. Παράλληλα οι σχέσεις Ουάσιγκτον-Άγκυρας εξακολουθούν να παραμένουν εξαιρετικά δύσκολες με τον Τζο Μπάιντεν να δείχνει πως από τη μια θέλει την Τουρκία στη δύση, αλλά από την άλλη να μην είναι διατεθειμένος να κλείσει τα μάτια όπως έπραξε ο προκάτοχος του σε προκλητικές ενέργειες.
Η ίδια η Βικτόρια Νούλαντ έθιξε ζητήματα όπως αυτό των S-400, της κρίσης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενώ τόνισε την ανάγκη να αντιμετωπιστούν όσα κάνει η Τουρκία όχι μόνο εκτός των συνόρων της αλλά και εκτός.
Σχολιάζοντας την κριτική του γερουσιαστή Κρις Βαν Χόλεν σε βάρος της Τουρκίας, για την αγορά των S-400 και την επιθετικότητα σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, η κ. Νούλαντ είπε, «όπως απάντησα και στον πρόεδρο της επιτροπής εξωτερικών σχέσεων, συμφωνώ με τον Υπουργό Εξωτερικών για την ανάγκη να είμαστε ξεκάθαροι έναντι της Τουρκίας. Δεν έχει κανένα νόημα μία σύμμαχος στο ΝΑΤΟ να αγοράζει νέα ρωσικά στρατιωτικά συστήματα. Υπάρχει δικομματική ανησυχία στις ΗΠΑ να συνεχίσουμε να πιέζουμε την Τουρκία στο θέμα αυτό, όπως και σ’ όλα τα άλλα που έχουμε, συμπεριλαμβανομένων της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντός της Τουρκίας», πρόσθεσε.
