της Όλγας Κωνσταντίνου
Δίπλα στον Υδατοφράκτη Καλοπαναγιώτη, ανάμεσα στα ψηλά δέντρα βρίσκεται ο Ερευνητικός Σταθμός Υδατοκαλλιέργειας Γλυκού Νερού του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών.
Αποτελεί την μοναδική υποδομή για τη διαχείριση των εσωτερικών υδάτων για ερασιτεχνική αλιεία.
Μια από τις κύριες δραστηριότητες της μονάδας, αποτελεί η τεχνητή αναπαραγωγή πέστροφας για εμπλουτισμό των υδατοφρακτών για ερασιτεχνική αλιεία αλλά και για προμήθεια των ιδιωτικών μονάδων εκτροφής.
Ιουλιανός Παντελίδης, Επιθεωρητής Αλιείας και Θαλασσιών Ερευνών
Τα ψάρια στην ηλικία των 2 χρόνων περίπου είναι ώριμα για να κάνουν την πρώτη τους αναπαραγωγή οπότε όταν φτάσουμε σε αυτή την ηλικία γίνεται πρώτα μια διαλογή των ψαριών τα οποία είναι έτοιμα για να γεννήσουν τα ξεχωρίζουμε από τα άλλα ψάρια και ξεκινά η διαδικασία της γονιμοποίησης.
Αρχικά τα θηλυκά ψάρια τοποθετούνται σε μια λεκάνη με νερό και αναισθητικό για να ηρεμήσουν και να κοιμηθούν, ώστε η διαδικασία να είναι πιο εύκολη και να μην υπάρξει ταλαιπωρία για την πέστροφα.
Ιουλιανός Παντελίδης, Επιθεωρητής Αλιείας και Θαλασσιών Ερευνών
Η γονιμοποίηση γίνεται με μια μάλαξη στην κοιλιά του ψαριού συνεχόμενη ούτως ώστε να φύγουν όλα τα αυγά από την κοιλιά του ψαριού και να τα μαζέψουμε σε μια κούπα καθαρή.
«Όταν τελειώσουμε το ψάρι θα επιστρέψει στη δεξαμενή θα ξυπνήσει και αφού επανέλθει στην κανονική της κατάσταση θα πάει μέσα στους υδατοφράκτες»
Οι λειτουργοί ακολουθούν την ίδια διαδικασία με τα αρσενικά ψάρια με στόχο να μαζέψουν το σπέρμα από τις πέστροφες και να γίνει η μίξη του με τα αυγά. Η αναπαραγωγή πραγματοποιείται λίγο αργότερα στα εκκολαπτήρια.
Ιουλιανός Παντελίδης, Επιθεωρητής Αλιείας και Θαλασσιών Ερευνών
Βάζουμε νερό στα αυγά, ο λόγος που γίνεται είναι να γίνει ενεργοποίηση του σπέρματος, τώρα το σπέρμα αρχίζει να ενεργοποιείτε και θα πάει να μπει στο ωάριο στο αυγό για να γίνει η γονιμοποίηση. Θα το αφήσουμε γύρω στα 10 – 15 λεπτά σε ηρεμία για να γίνει η διαδικασία της αναπαραγωγής.
Τα αυγά τα οποία έχουν γονιμοποιηθεί σήμερα αναμένεται να εκκολάπτουν σε 40 μέρες.
Ιουλιανός Παντελίδης, Επιθεωρητής Αλιείας και Θαλασσιών Ερευνών
Ο λεκιθικός σάκος είναι ο κρόκος του αυγού που ξέρει ο κόσμος. , είναι γεμάτο πρωτεΐνη, αυτό το ψάρι θα απορροφήσει όλες αυτές τις πρωτεΐνες για να μεγαλώσει και όταν την απορροφήσει όλον τον λεκιθικό σάκο τότε το ψάρι θα αρχίσει να κολυμπάει και να ψάχνει φαγητό στο περιβάλλον του.
«Και ξεκινάμε να τα ταΐζουμε και θα τα μεγαλώσουμε στο μέγεθος των 5 - 10 εκ περίπου αρχίζουμε να τα δίνουμε στους ιχθυοτρόφους προσπαθούμε στους υδατοφράκτες να τα βάλουμε σε πιο μεγάλο μέγεθος και είναι ανάλογα με τι χώρους έχουμε στο σταθμό για να τα φυλάξουμε.»
Το ποσοστό επιβίωσης τους υπερβαίνει το 80%. Η θερμοκρασία του νερού παίζει καθοριστικό ρόλο στην γονιμοποίηση και την εκκόλαψη των αυγών πέστροφας.
Ιουλιανός Παντελίδης, Επιθεωρητής Αλιείας και Θαλασσιών Ερευνών
Η πέστροφα είναι ψάρι των ψηλών βουνών οπότε χρειάζεται χαμηλές θερμοκρασίες για να ωριμάσει τα αυγά και ταυτόχρονα να ωριμάσουν και οι γονάδες του αρσενικού ψαριού για να αφήσει σπέρμα. Φέτος είναι λίγα και τα θηλυκά και τα αρσενικά μας είναι λίγα, με σχετικά αδύνατο σπέρμα σε σχέση με άλλες χρονιές.
Η τεχνητή γονιμοποίηση των αυγών της πέστροφας σε συνθήκες αιχμαλωσίας είναι μονόδρομος, καθώς στις δεξαμενές δεν υπάρχουν οι φυσικές και οι κατάλληλες συνθήκες για αναπαραγωγή.
Ιουλιανός Παντελίδης, Επιθεωρητής Αλιείας και Θαλασσιών Ερευνών
Στη φύση για παράδειγμα η πέστροφα θα ανέβει ψηλά εκεί που είναι τα κρύα τα νερά που λιώνουν τα χιόνια και είναι οι πηγές θα βρουν πετρώδες έδαφος θα παν πάνω και θα τρίψουν τις κοιλιές τους να βγάλουν τα αυγά και μετά θα πάει το αρσενικό από πάνω για να κάνει την γονιμοποίηση με το σπέρμα. Σε συνθήκες αιχμαλωσίας πρέπει να γίνει τεχνική γιατί εάν τα αφήσουμε στις δεξαμενές, δεν θα κάνουν αναπαραγωγή από μόνα τους και αν κάνουν αναπαραγωγές τα αυγά θα φύγουν από τις δεξαμενές και δεν θα μπορούμε να τα μαζέψουμε. Ενώ γίνεται αυτή η διαδικασία για να μπορούμε να ελέγχουμε τις παραγωγές μας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι υδατοφράκτες εμπλουτίζονται ετησίως με 20,000 περίπου μικρές πέστροφες.
Την ίδια ώρα ο ερευνητικός σταθμός υδατοκαλλιέργειας γλυκού νερού επικεντρώνεται και στην πειραματική εκτροφή και αναπαραγωγή οξύρρυγχου.
Μαρία Σοφοκλέους Ολυμπίου, Επιθεωρήτρια Αλιείας και Θαλασσιών Ερευνών Α:
Ακόμα ένας σημαντικός ρόλος του σταθμού είναι η διατήρηση μητρικών αποθεμάτων των ειδών κυπρίνου γατόψαρου, κοκκινόφτερας,τίγκας και χρυσόψαρου όπου κατά τις περιόδους ανομβρίας ή συντήρησης των υδατοφρακτών όπου η στάθμη του νερού κατεβαίνει αρκετά χαμηλά έχουμε αρκετούς θανάτους ψαριών και επομένως με τα αποθέματα που έχουμε εδώ στον σταθμό εμπλουτίζουμε τους υδατοφράκτες έτσι ώστε να διατηρείτε η βιοποικιλότητα σε αυτούς.
Ο ερευνητικός σταθμός στον Καλοπαναγιώτη ιδρύθηκε το 1969.
