Από αλεπάλληλα "χτυπήματα" του Εγκέλαδου ταρακουνήθηκαν τις τελευταίες ημέρες οι Κύπριοι πολίτες, ιδιαίτερα στις περιοχές Πάφου και Λεμεσού όπου καταγράφηκαν σεισμικές δονήσεις, με την ισχυρότερη 4,3 βαθμών στην Κλίμακα Ρίχτερ.
Σύμφωνα με το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης, η Κύπρος βρίσκεται στη σεισμογόνο ζώνη των Άλπεων-Ιμαλαΐων, μέσα στην οποία εκδηλώνεται το 15% των σεισμών παγκοσμίως. Όποτε, το νησί πλήττεται συχνά από σεισμούς μικρής, μεσαίας ή μεγάλης έντασης και η ανάγκη ενημέρωσης των πολιτών για μέτρα προστασίας, καθίσταται αδήρητη από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες.
- Τι συμβαίνει σε περίπτωση μιας ισχυρής σεισμικής δόνησης;
- Τι πρέπει να προσέξουν οι πολίτες;
- Πως μπορούν να προστατευτούν από φυσικά φαινόμενα;
Απαντήσες στα ερωτήματα δίνει μέσω του AlphaNews.Live o Εκπρόσωπος Τύπου της Πολιτικής Άμυνας Παναγιώτης Λιασίδης, που αποτελεί η υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας με κύρια αποστολή την προστασία του πληθυσμού.
Ο κύριος Λιασίδης εξήγησε ότι η Πολιτική Άμυνα έχει, ουσιαστικά, την ευθύνη να λαμβάνει μέτρα για την αντιμετώπιση φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών που μπορεί να προκαλέσουν κινδύνους για τη ζωή και την ευημερία των πολιτών ή, ακόμα, εκτεταμένες καταστροφές στο περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους. Αναφέρθηκε στο ειδικό σχέδιο «Εγκέλαδος» και τις διαδικασίες που ακολουθούνται από το σώμα των υπόχρεων και εθελοντών αμυνιτών.
«Για περιπτώσεις ισχυρού και καταστρεπτικού σεισμού, έχει εκπονηθεί ένα ειδικό σχέδιο με την ονομασία ‘Εγκέλαδος’, το οποίο εντάσσεται στο βασικό εθνικό σχέδιο ‘Ζήνων’ για διαχείριση κρίσεων. Η Πολιτική Άμυνα είναι η υπεύθυνη υπηρεσία που διαχειρίζεται το σχέδιο για την αντιμετώπιση καταστρεπτικού σεισμού.»
Τι είναι το Σχέδιο "Εγκέλαδος"
Ο κ. Λιασίδης ανάφερε πως εξετάζεται, αρχικά, η ανάγκη ενεργοποίησης του «Εγκέλαδος» με τις πληροφορίες που καταγράφονται από την συντονιστική ομάδα της κάθε Επαρχίας, η οποία βρίσκεται υπό την προεδρία του κάθε Έπαρχου. Το σχέδιο έχει καταρτιστεί το 1999, μετά από σεισμούς που ταρακούνησαν την Κύπρο και την Αθήνα και προνοεί συγκεκριμένες διαδικασίες με τις οποίες το Σώμα ακολουθεί για τη διαχείριση των πληγέντων περιοχών και για προστασία των πολιτών.
Τι προνοεί το Σχέδιο "Εγκέλαδος"
Ανάλογα με την περίπτωση, εάν αφορά μία μικρή περιοχή ή όλη την Κύπρο, λαμβάνονται οι απαραίτητες οδηγίες. Πιο συγκεκριμένα, όταν αφορά μία μόνο Επαρχία, διαχειρίζεται η συγκεκριμένη ομάδα τα ζητήματα που έχουν προκύψει.
«Πρώτα, η συντονιστική ομάδα καταγράφει τις ανάγκες και συλλέγει πληροφορίες που λαμβάνονται από διάφορες πηγές (Δήμο, ΜΜΕ, συνοικιοφύλακες). Στη συνέχεια, επεξεργάζεται τα στοιχεία και αξιολογεί την κατάσταση, τις καταστροφές ή και τους ενδεχόμενους κινδύνους και λαμβάνει αποφάσεις.»
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο κ. Λιασίδης, εάν η κατάσταση ξεφεύγει των δυνάμεων της κάθε επαρχίας, τότε συμβάλλει στην αντιμετώπιση και το Κέντρο Ελέγχου Επιχειρήσεων (Κεντρική Διοίκηση) της Πολιτικής Άμυνας που βρίσκεται στη Λευκωσία.
«Με βάση το σχέδιο, στο Κέντρο Ελέγχου συμμετέχουν όλες οι υπηρεσίες που εμπλέκονται (Πυροσβεστική, Ιατρικές Υπηρεσίες, ΑΗΚ, ΕΤΕΚ κ.ά.). Δηλαδή, υπάρχει μία ομάδα, στην οποία συμμετέχει ένα πρόσωπο ως εκπρόσωπος των αρμοδίων υπηρεσιών.»
Και στις δύο περιπτώσεις, σημειώνει, οι εθελοντές Αμυνίτες λαμβάνουν οδηγίες για να ανταποκριθούν ανάλογα με τις πληροφορίες, αποφασίζουν την κατεύθυνση και τις κατευθυντήριες οδηγίες που θα ακολουθήσει το Σώμα.
«Θα βγουν έξω οι ομάδες υπόχρεων Αμυνιτών οι οποίοι θα επικοινωνούν μέσω ασυρμάτων με το Κέντρο, τηλεπικοινωνίες και άλλες υπηρεσίες. Από το Κέντρο θα γίνεται αξιολόγηση και η άμεση ανταπόκριση για το κάθε πρόβλημα που θα βρεθεί ενώπιον τους. Για παράδειγμα, για έρευνα και διάσωση ατόμων κάτω από ερείπια, και για φιλοξενία συνανθρώπων μας οι οποίοι λόγω του σεισμού τυχόν να χρειαστεί να φιλοξενηθούν προσωρινά σε άλλους χώρους.»
Τονίζει δε ότι, πριν οι Αμυνίτες/τριες εισέλθουν σε κτίριο, δημοτικοί μηχανικοί διενεργούν έλεγχο για την κατάσταση του κτιρίου ώστε να βεβαιωθούν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για τους διασώστες. Σε συνεργασία, με τα συνεργεία της Πυροσβεστικής και το Τμήμα Μέριμνας, εάν χρειαστεί, το Σώμα της ΠΑ είναι σε θέση να δημιουργήσει καταυλισμούς και να μοιράσει φαγητό σε πληγέντες.
Σε περίπτωση τεράστιας καταστροφής, στην οποία η Υπηρεσία δεν μπορεί να ανταποκριθεί, υπάρχει μηχανισμός για παροχή βοήθειας από άλλες χώρες. Το ίδιο συμβαίνει και όταν άλλες χώρες απευθύνουν έκκληση.
Υπενθυμίζουμε ότι, οι ομάδες της ΠΑ στηρίζονται κυρίως σε εθελοντές, οι οποίοι χωρίζονται σε διαφορετικά τμήματα παροχής Πρώτων Βοηθειών, Συνοικιοφυλακής, Επικοινωνιών, Εναέριας Παρατήρησης, Διάσωσης και Μέριμνας. Το κάθε τμήμα έχει το δικό του ρόλο και αρμοδιότητα ανάλογα, φυσικά, με τις περιστάσεις. Ο κ. Λιασίδης τόνισε πως οι εθελοντές εκπαιδεύονται, ενώ αναμένεται να διακριθούν.
«Οι εθελοντές της Πολιτικής Άμυνας εκπαιδεύονται και συμμετέχουν σε ασκήσεις. Πρόσφατα, στάλθηκαν 50 άτομα σε άσκηση του Ευρωπαϊκού μηχανισμού στο Μαυροβούνιο με σενά ριο σεισμού. Τον επόμενο χρόνο, υπάρχει μία ακόμη άσκηση που λάβουν μέρος οι εθελοντές της Πολιτικής Άμυνας στην Αρμενία. Η ομάδα εθελοντών αναμένεται να πάρει την πιστοποίηση των προτύπων του INSARAG Guidelines των Ηνωμένων Εθνών θα πραγματοποιηθεί γύρω στις 8-11 Δεκεμβρίου.»
Όσον αφορά προληπτικά και μέτρα αυτοπροστασίας από τυχόν σεισμούς, η Δύναμη της Πολιτικής Άμυνας προβαίνει στις πιο κάτω συστάσεις προς το κοινό:
Προληπτικά μέτρα
Στο σπίτι / γραφείο / σχολείο:
- Στερεώστε γερά στους τοίχους τα ράφια και τις βιβλιοθήκες.
- Απομακρύνετε από τις πόρτες ψηλά έπιπλα τα οποία είναι δυνατό να μετακινηθούν και να φράξουν τις ενδεχόμενες εξόδους διαφυγής.
- Τοποθετήστε χαμηλότερα στα ράφια τα μεγάλα και βαριά αντικείμενα και οτιδήποτε άλλο μπορεί να πέσει και να σπάσει.
- Απομακρύνετε βαριά αντικείμενα πάνω από κρεβάτια και καναπέδες.
- Επισημάνετε από τώρα ποια είναι τα πιο ασφαλή μέρη στο σπίτι, στο σχολείο, στον χώρο εργασίας ή απασχόλησής σας για να καταφύγετε σε αυτά σε περίπτωση σεισμού:
- κάτω από ανθεκτικά τραπέζια, γραφεία ή θρανία
- μακριά από γυάλινες επιφάνειες και βιβλιοθήκες
- μακριά από εξωτερικούς τοίχους
- Στερεώστε καλά το θερμοσίφωνα και τα ντεπόζιτα καυσίμων και νερού.
- Στερεώστε καλά τα φωτιστικά και τους ανεμιστήρες οροφής.
- Ελέγξτε τη σωστή λειτουργία του δικτύου παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου.
- Ενημερώστε τα μέλη της οικογένειάς σας / το προσωπικό του γραφείου σας για το πώς κλείνουν οι γενικοί διακόπτες ηλεκτρικού ρεύματος, νερού και υγραερίου και για το τηλέφωνο έκτακτης ανάγκης, 112.
- Προμηθευτείτε με φορητό ραδιόφωνο με μπαταρίες και βαλιτσάκι πρώτων βοηθειών.
- Τοποθετήστε σε προσιτό σημείο πυροσβεστήρα και εξασκηθείτε στη χρήση του.
Αν βρίσκεστε έξω από το σπίτι / γραφείο / σχολείο:
- Επιλέξτε ένα ασφαλή χώρο συνάντησης μετά τον σεισμό, ο οποίος να βρίσκεται:
- μακριά από κτήρια και δέντρα
- μακριά από τηλεφωνικά και ηλεκτρικά καλώδια
Την ώρα του σεισμού
Αν βρίσκεστε μέσα στο σπίτι:
- Διατηρήστε την ψυχραιμία σας. Μην πανικοβάλλεστε.
- Καλυφθείτε κάτω από κάποιο ανθεκτικό έπιπλο (τραπέζι, γραφείο ή θρανίο), γονατίστε και κρατείστε με τα χέρια σας το πόδι του.
- Αν δεν υπάρχει ανθεκτικό έπιπλο, γονατίστε στο μέσο του δωματίου, μειώνοντας, όσο γίνεται, το ύψος σας και προστατέψτε με τα χέρια το κεφάλι και τον αυχένα σας.
- Απομακρυνθείτε από μεγάλες γυάλινες επιφάνειες (παράθυρα, γυάλινα διαχωριστικά) ή έπιπλα και αντικείμενα που μπορεί να σας τραυματίσουν.
- Μην προσπαθήσετε να απομακρυνθείτε από το σπίτι.
- Μην βγείτε στο μπαλκόνι.
Αν βρίσκεστε σε ψηλό κτήριο:
- Απομακρυνθείτε από τζάμια και εξωτερικούς τοίχους.
- Μείνετε στον χώρο μέχρι να τελειώσει η δόνηση.
- Μην χρησιμοποιήσετε τον ανελκυστήρα για διαφυγή. Υπάρχει κίνδυνος πτώσης του ή εγκλωβισμού σας σε αυτόν, λόγω διακοπής του ηλεκτρισμού ή στρέβλωσης στους οδηγούς του.
- Μην στέκεστε σε ανοικτά παράθυρα, μπαλκόνια ή στις άκρες ταρατσών. Από τη δόνηση μπορεί να πέσετε στο κενό.
Αν βρίσκεστε σε χώρο ψυχαγωγίας, εμπορικό κέντρο ή μεγάλο κατάστημα:
- Μείνετε στον χώρο, μέχρι να τελειώσει η δόνηση.
- Μην παρασυρθείτε από το πανικόβλητο πλήθος που κινείται άτακτα προς τις εξόδους, γιατί κινδυνεύετε να ποδοπατηθείτε.
Αν βρίσκεστε σε ανοιχτό χώρο:
- Αποφύγετε να στέκεστε κοντά σε κτήρια, βράχους, ηλεκτρικούς πασσάλους ή αντικείμενα που δυνατόν να πέσουν και να σας τραυματίσουν.
- Αν έχετε μαζί σας τσάντα ή χαρτοφύλακα, καλύψτε το κεφάλι σας με αυτά.
- Απομακρυνθείτε από τις ακτές. Μετά από δυνατό σεισμό μπορεί να δημιουργηθούν κύματα με μεγάλη ταχύτητα και ύψος που θα σαρώνουν τις ακτές.
Αν βρίσκεστε μέσα στο αυτοκίνητο:
- Σταθμεύσετε όσο πιο γρήγορα και προσεκτικά μπορείτε σε χώρο που δεν εμποδίζετε την κυκλοφορία, μακριά από πολυώροφες οικοδομές, πασσάλους ή βράχους.
- Αποφύγετε να περάσετε από σήραγγες, γέφυρες ή υπέργειες διαβάσεις.
Μετά τον σεισμό
Αν βρίσκεστε μέσα στο σπίτι:
- Προετοιμαστείτε για τυχόν μετασεισμούς
- Ελέγξτε προσεκτικά τον εαυτό σας και τους γύρω σας για πιθανούς τραυματισμούς.
- Βοηθήστε άμεσα τα παιδιά, αλλά και τα ανάπηρα, ανήμπορα, άρρωστα ή ηλικιωμένα άτομα να προστατευθούν.
- Αν έχετε εγκλωβιστεί ή παγιδευτεί κάπου από όπου δεν μπορείτε να διαφύγετε, προσπαθήστε με κάθε τρόπο να δώσετε σημεία ζωής, ώστε τα σωστικά συνεργεία να σας εντοπίσουν.
- Αν κάπου έχει ξεσπάσει φωτιά, σβήστε την πριν πάρει διαστάσεις.
- Αποφύγετε να μπείτε στο σπίτι σας αν βλέπετε βλάβες, κομμένα καλώδια, διαρροή υγραερίου ή φυσικού αερίου.
- Μην αγγίζετε ηλεκτροφόρα καλώδια και αντικείμενα που ακουμπούν σε καλώδια. Κινδυνεύετε από ηλεκτροπληξία.
- Μην δοκιμάσετε να μετακινήσετε σοβαρά τραυματισμένο, εκτός εάν η ζωή του βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο.
- Μην εισέρχεστε σε κτήρια τα οποία έχουν υποστεί ζημιές, μέχρι οι αρμόδιες αρχές σας διαβεβαιώσουν ότι είναι ασφαλή.
- Εκκενώστε το κτίριο από το κλιμακοστάσιο (μην χρησιμοποιείτε τον ανελκυστήρα), αφού πρώτα κλείσετε τους διακόπτες του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και του νερού.
- Χρησιμοποιείστε το σταθερό ή κινητό τηλέφωνό σας μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, γιατί προκαλείται υπερφόρτωση των τηλεφωνικών δικτύων κάτι το οποίο εμποδίζει τον ομαλό συντονισμό των ενεργειών των Υπηρεσιών ανταπόκρισης που έχουν ως αποστολή την αντιμετώπιση των συνεπειών του σεισμού.
- Ανταποκριθείτε στις εκκλήσεις για βοήθεια, αλλά μην κυκλοφορείτε άσκοπα, ώστε να μπορούν να κυκλοφορούν ανεμπόδιστα τα συνεργεία διάσωσης.
- Καταφύγετε σε ανοιχτό και ασφαλή χώρο.
- Ακολουθήστε τις οδηγίες των Αρχών και μην δίνετε σημασία σε φημολογίες.
