Πρόσω ολοταχώς για κατοχύρωση ως Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης οδεύει ο παφίτικος τραχανάς, μετά την ολοκλήρωση της μελέτης που διενήργησε η Αναπτυξιακή Εταιρεία Πάφου με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Ο Υπεύθυνος της μελέτης Σάββας Μαλιώτης εξήγησε στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση ότι η μελέτη κατέδειξε ότι ο τραχανάς είναι αρχαίο ελληνικό έδεσμα, που παρασκευάζεται στην Κύπρο προ Χριστού. Αναφορά στα αρχεία της Ιεράς Μονής Κύκκου του 1558 μΧ πιστοποιεί ότι ο τραχανάς ήταν κύριο διατροφικό στοιχείο των μοναχών.
Ο κύριος Μαλιώτης ανέφερε ότι η βιβλιογραφία καταδεικνύει ότι η ονομασία τραχανάς προέρχεται από την λέξη 'τραχύς" λόγω της υφής του προϊόντος. Την ίδια ώρα, διαφαίνεται ότι ο τραχανάς παρασκευάζεται σε όλες τις περιοχές της Κύπρου και έχει μεγάλη διατροφική αξία, με προβιοτικά και ιχνοστοιχεία.
Στο φάκελο ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα περιληφθεί το γεγονός ότι στην κοινότητα Στατός-Άγιος Φώτιος της επαρχίας Πάφου εντοπίζονται οι περισσότεροι παραγωγοί τραχανά από κάθε άλλο μέρος της Κύπρου, ενώ αρκετοί από αυτούς βιοπορίζονται από την παραγωγή του τραχανά.
"Το κλίμα, με σταθερό αέρα που πνέει κατά την περίοδο αποξήρανσης του τραχανά, συμβάλει στη γεύση και το χρώμα. Το γάλα της περιοχής βοηθά στο να έχουμε ολόγαλο τραχανά, η τεχνογνωσία των παραγωγών, οι κλιματολογικές συνθήκες και η πρώτη ύλη είναι στοιχεία που θα μας βοηθήσουν στην κατοχύρωση."
Τραχανάς παράγεται επίσης σε Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία. Τουρκία που είναι αντίστοιχα αλλά όχι ίδια προϊόντα, ενώ ο κυπριακός τραχανάς είναι ευρέως γνωστός μέσω της κυπριακής παροικίας σε Ηνωμένο Βασίλειο, Αμερική και αλλού.
