Γράφει ο Παναγιώτης Χατζηαποστόλου
p.hadjiapostolou@alphacyprus.com.cy
Το νομοσχέδιο με το οποίο θα παρέχεται η δυνατότητα τοποθέτησης φορητών καμερών στις αστυνομικές στολές και εξαρτύσεις των μελών της Αστυνομίας, στα ενδύματα μελών της Αστυνομίας που υπηρετούν με πολιτική περιβολή και στα οχήματα της Αστυνομίας, με ή χωρίς διακριτικά, για χρήση σε συγκεκριμένες και μόνο περιπτώσεις και κάτω από προϋποθέσεις που καθορίζονται στο νομοσχέδιο, κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή και αναμένεται να οδηγηθεί σύντομα στην αρμόδια επιτροπή για συζήτηση.
Να σημειωθεί πως σε πρόσφατη του συνεδρία το Υπουργικό Συμβούλιο, άναψε το πράσινο φως για την κατάθεση νομοσχεδίου στη Βουλή που νομιμοποιεί τη χρήση φορητών καμερών από τους αστυνομικούς. Αυτό όπως ανέφερε η Υπουργός Δικαιοσύνης Στέφη Δράκου έγινε μετά και από διαβουλεύσεις που έγιναν με την αρμόδια Επίτροπο για τα προσωπικά δεδομένα, το υλικό θα καταγράφεται και στη συνέχεια θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικό στοιχείο στο πλαίσιο διερεύνησης μιας ποινικής υπόθεσης ή και στην περίπτωση καταγγελίας για αστυνομική βία και αυθαιρεσία.
Το νομοσχέδιο αποτελεί εισήγηση της Ηγεσίας της Αστυνομίας. Η Επίτροπος Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, στις αρμοδιότητες της οποίας εμπίπτει η πλειοψηφία των θεμάτων που εγείρονται με το νομοσχέδιο, συμμετείχε στην διαμόρφωση του νομοσχεδίου, και συμφωνεί.
Ο στόχος και ο σκοπός
Ειδικότερα, οι κάμερες θα μπορούν να τεθούν σε λειτουργία, για λήψη και καταγραφή ήχου και εικόνας στις ακόλουθες και μόνο περιπτώσεις:
- Την προστασία των μελών της Αστυνομίας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους (από επιθέσεις σωματικές /φραστικές, ανυπόστατες καταγγελίες). Την προστασία του κοινού από ενδεχόμενη αυθαιρεσία των μελών της Αστυνομίας κατά την εξάσκηση των εξουσιών τους .
- Την βελτίωση της μαρτυρίας που αφορά στην διάπραξη αδικημάτων .
- Κατά τη σύλληψη ή και έρευνα οποιουδήποτε προσώπου,
- Κατά την είσοδο σε τόπο για έρευνα και κατά την διεξαγωγή αυτής, Κατά τη καταδίωξη οποιουδήποτε προσώπου ή μεταφορικού μέσου, Κατά την ανακοπή προσώπου ή και μεταφορικού μέσου για έρευνα και κατά την διεξαγωγή αυτής, ή /και για καταγγελία οποιουδήποτε αδικήματος,
- Κατά την προσέλευση μελών της Αστυνομίας σε σκηνή διάπραξης οποιουδήποτε αδικήματος,
- Κατά την διεξαγωγή επιχειρήσεων υψηλού κινδύνου,
- Κατά την διάρκεια οχλαγωγιών και μαζικών επεισοδίων βίας,
- Όταν το μέλος της Αστυνομίας υφίσταται επίθεση ή αντιμετωπίζει αντίσταση ή παρεμποδίζεται κατά την εκτέλεση του καθήκοντος του.
Χρήση με προϋποθέσεις
Όπως αναφέρεται στην πρόταση Δράκου προς το Υπουργικό Συμβούλιο, σκοπός του νομοσχεδίου είναι η παροχή δυνατότητας τοποθέτησης φορητών καμερών στις στολές και εξαρτύσεις των μελών της Αστυνομίας, στα ενδύματα μελών της Αστυνομίας που υπηρετούν με πολιτική περιβολή και στα οχήματα της Αστυνομίας για χρήση σε συγκεκριμένες και μόνο περιπτώσεις και κάτω από προϋποθέσεις και περιορισμούς που καθορίζονται ρητά στο νομοσχέδιο.
Κατά την χρήση των καμερών ισχύουν μεταξύ άλλων και οι ακόλουθες προϋποθέσεις και περιορισμοί:
- Το πρόσωπο για το οποίο τέθηκε η κάμερα σε λειτουργία και κάθε πρόσωπο το οποίο εισέρχεται στο πεδίο λήψης και καταγραφής της κάμερας, ενημερώνεται, όταν είναι εφικτό, για την λειτουργία της κάμερας.
- Η συνεχής λειτουργία της κάμερας δεν είναι επιτρεπτή.
- Η λειτουργία της τερματίζεται με την ολοκλήρωση του επεισοδίου για το οποίο είχε τεθεί σε λειτουργία.
- Η λήψη και καταγραφή με φορητή κάμερα, σωματικής έρευνας ευαίσθητων περιοχών του σώματος ή / και προσώπου χωρίς ενδυμασία ή που είναι μερικώς ενδεδυμένο κατά τρόπο που ευαίσθητες περιοχές του σώματος του παραμένουν ακάλυπτες, δεν επιτρέπεται.
- Το οπτικοακουστικό υλικό που προκύπτει αποθηκεύεται κατά τρόπο που να προστατεύεται από οποιαδήποτε αλλοίωση, διαρροή, τροποποίηση ή άλλη παρέμβαση.
- Οπτικοακουστικό υλικό που δεν σχετίζεται και δεν υποβοηθεί την διερεύνηση ή δίωξη αδικημάτων, καταστρέφεται το αργότερο εντός τριάντα ημερών από την ημερομηνία λήψης του.
- Οπτικοακουστικό υλικό που αποτελεί μέρος μαρτυρίας, στην περίπτωση περάτωσης της διαδικασίας ενώπιον του δικαστηρίου ή διακοπής της διαδικασίας διερεύνησης, καταστρέφεται, όπως κάθε μαρτυρικό υλικό, σύμφωνα με τις διατάξεις πολιτικής καταστροφής του μαρτυρικού υλικού, που καθορίζει ο Αρχηγός Αστυνομίας,
Αδικήματα
Πρόσωπο το οποίο, εσκεμμένα θέτει σε λειτουργία και χρησιμοποιεί φορητή κάμερα κατά παράβαση των πιο πάνω, ή εσκεμμένα και χωρίς εξουσιοδότηση, αποκτά πρόσβαση ή αποκαλύπτει σε άλλο μη εξουσιοδοτημένο πρόσωπο το οπτικοακουστικό υλικό φορητής κάμερας, διαπράττει αδίκημα και σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τα τρία (3) έτη.
Τι ισχύει στο εξωτερικό
Την εφαρμογή χρήσης καμερών στις στολές των αστυνομικών των ομάδων Δράση και ΟΠΚΕ εφαρμόζει από τον Μάρτιο του 2021 και η Ελλάδα. Αξίζει να σημειωθεί πως κάμερες στολής χρησιμοποιούν εδώ και πολλά χρόνια στις περισσότερες πολιτείες των ΗΠΑ. Από το 2018, συνολικά 15 κράτη της ΕΕ υιοθέτησαν το μέτρο των αστυνομικών καμερών καθώς αυξάνεται η διαφάνεια και αποκλιμακώνεται πιο γρήγορα η επιθετικότητα κατά τη διάρκεια συγκρούσεων μεταξύ πολιτών και ένστολων.
