Η κοινή αγροτική πολιτική (ΚΑΠ) της ΕΕ έχει εξασφαλίσει επαρκή τρόφιμα για τους Ευρωπαίους επί σειρά γενεών και κατά τη διάρκεια διαφόρων κρίσεων τα τελευταία 60 χρόνια.
Χάρη σε αυτή την κοινή πολιτική, σήμερα οι πολίτες της ΕΕ δεν διατρέχουν κίνδυνο έλλειψης τροφίμων.
Οι χώρες της ΕΕ στηρίζουν τους γεωργούς της ΕΕ ώστε να διασφαλίσουν τη συνέχεια της παραγωγής. 500 εκατ. € θα διατεθούν στους γεωργούς που πλήττονται περισσότερο από υψηλότερα κόστη εισροών.
Η ΕΕ παρέχει στους γεωργούς:
- προκαταβολές για να αντιμετωπίσουν προβλήματα ταμειακών ροών
- προσωρινές παρεκκλίσεις σε ορισμένες απαιτήσεις της ΚΓΠ, όπως η παύση καλλιέργειας
- ένα πλαίσιο αντιμετώπισης κρίσης για περαιτέρω στήριξη
Επιπλέον, σε εθνικό επίπεδο, τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν:
- να μειώσουν τους συντελεστές ΦΠΑ
- να προτρέψουν τους λιανοπωλητές να διατηρήσουν τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα
- να χρησιμοποιήσουν ειδικά κονδύλια της ΕΕ για να βοηθήσουν τους απόρους
Τι προκαλεί την επισιτιστική κρίση;
Η επισιτιστική ανασφάλεια έχει αυξηθεί παγκοσμίως από το 2016. Στο πλαίσιο των αυξανόμενων παγκόσμιων τιμών βασικών εμπορευμάτων πέρυσι και φέτος, ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η χρήση των τροφίμων ως πολεμικού όπλου σε αυτόν έχουν επηρεάσει έντονα τις αγορές τροφίμων.
Η Ρωσία, χρησιμοποιώντας ως όπλο τα τρόφιμα στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, φέρει αποκλειστικά την ευθύνη για την προκληθείσα παγκόσμια κρίση στην επισιτιστική ασφάλεια.
Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, 23 Ιουνίου 2022
Η στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας έχει προκαλέσει ταυτόχρονα:
- έλλειψη τροφίμων
- και πρωτοφανείς αυξήσεις των τιμών τροφίμων και λιπασμάτων
Από τα μέσα του 2020 οι τιμές των βασικών γεωργικών προϊόντων αυξάνονται συνεχώς σε παγκόσμιο επίπεδο, με φόντο τις δυσμενείς επιπτώσεις από την πανδημία COVID-19, τις διογκούμενες τιμές των λιπασμάτων και της ενέργειας και την επιδείνωση των μακροοικονομικών συνθηκών παγκοσμίως.
Η στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας επιδείνωσε την κατάσταση στην αγορά, ανεβάζοντας ακόμη περισσότερο τις τιμές των βασικών προϊόντων και μειώνοντας τη διαθεσιμότητα τροφίμων ανά τον κόσμο.
Οι ενέργειες της Ρωσίας που έχουν προκαλέσει αιφνίδια πτώση των εξαγωγών από την Ουκρανία και της παραγωγής τροφίμων στη χώρα και έχουν διαταράξει τις αγορές είναι, μεταξύ άλλων:
- ο αποκλεισμός των λιμένων της Ουκρανίας στον Εύξεινο Πόντο
- επιθέσεις στις υποδομές επεξεργασίας και εξαγωγής τροφίμων της Ουκρανίας
- βομβαρδισμός και κατοχή της αρόσιμης γης της Ουκρανίας
- σκόπιμη μείωση των εξαγωγών ιδίων τροφίμων και λιπασμάτων
Τον Μάρτιο του 2022 η Ρωσία ανακοίνωσε προσωρινή απαγόρευση των εξαγωγών σιτηρών και λιπασμάτων, πράγμα που οδήγησε σε αποσταθεροποίηση της αγοράς. Η Ρωσία είναι σημαντικός παραγωγός και εξαγωγέας λιπασμάτων, όπως τα αζωτούχα λιπάσματα, τα οποία είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της παραγωγής αγροδιατροφικών προϊόντων.
+60 % αύξηση των παγκόσμιων τιμών των τροφίμων τον Μάρτιο του 2022 (σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2020)
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών, οι τιμές των τροφίμων κορυφώθηκαν τον Μάρτιο του 2022, με αύξηση άνω του 60 % σε σύγκριση με το 2020. Παρά τις πρόσφατες μειώσεις, εν μέρει λόγω της επανεκκίνησης των εξαγωγών τροφίμων από την Ουκρανία, οι τιμές των τροφίμων εξακολουθούν να είναι πάνω από τα προπολεμικά επίπεδα.
Η ΕΕ δεν εμπόδισε ποτέ τις εξαγωγές τροφίμων, λιπασμάτων και άλλων γεωργικών προϊόντων από τη Ρωσία. Τα προϊόντα αυτά δεν υπόκεινται σε κυρώσεις της ΕΕ.
