του Χριστόφορου Νέστορος
Δευτέρα 15 Ιουλίου 1974... Ώρα 8:20 το πρωί... Το σχέδιο της Χούντας των Αθηνών για ανατροπή του Εθνάρχη Μακαρίου, τίθεται σε εφαρμογή και η αντίστροφή μέτρηση για την καταστροφή της Κύπρου αρχίζει. Ένας αφανής ήρωας των ήμερων, ήταν ο Νίκος Μ. ο οποίος υπηρετούσε τότε στο εφεδρικό.
"Συνόδευα τον Μακάριο μέχρι την Λευκωσία και το πραξικόπημα με βρήκε στην Αστυνομική Διεύθυνση. Φώναξαν κάποιοι συνάδελφοι πραξικόπημα, ακούστηκαν πυροβολισμοί και εκρήξεις."
Στην πλάτη του κουβαλά μια άγνωστη ιστορία, που συγκλονίζει...
"Πήγα στην Αγγλική Σxολή πάνω από το άγαλμα του Κυριάκου Μάτση. Θα είχε περίπου 300 λοκατζήδες. Ο αξιωματικος της φρουράς φάνηκε γενναίος. Εβαλλε τους εκείνους που έβγαιναν στα κάγκελα για να μπουν μέσα. Εκράτησε τους πάνω από 5 λεπτά. Αρχισα ριπή κατά ριπή, δεν είχαν τόπο να καλυφθούν, βουρούσαν στο Υπουργείο Εξωτερικών. Ένας καλαμαράς, είδε με. Περικυκλώστε τον, είναι εκεί πάνω."
Η μάχη της Λεμεσού
Στο μεταξύ η Λεμεσός συνεχίζει να αντιστέκεται. Στην Αστυνομική Διεύθυνση οι μάχες μαίνονται σφοδρές.
Τάσος Σάββα, Πρόεδρος Συνδέσμου Αντιστασιακών
Όταν φτάσαμε στον κεντρικό Αστυνομικό σταθμό, διεξαγόταν ανταλλαγή πυρών Αστυνομίας και 4ης Ανωτέρας.
Δίπλα στις δυνάμεις του εφεδρικού, ο απλός κόσμος ο οποίος βγήκε στους δρόμους αψηφώντας, τις κάννες των πραξικοπηματιών
Ηλίας Κυριακίδης, Πρώην Υπεύθυνος ΟΠΕ Λεμεσού
Από μόνος του ο κόσμος με επικεφαλής τον Παπά Ανδρέα, ξεκίνησε από τον Μητρόπολη, 300, 500, χίλιοι. Όταν είδαν τον κόσμο να έρχεται κατά πάνω του, έριξαν πυροβολισμούς στον αέρα.
Ώρα 11 το πρωί, στον ασύρματο του σταθμού, ο Ηλίας Κυριακίδης δέχεται ένα απρόσμενο τηλεφώνημα.
Ηλίας Κυριακίδης, Πρώην Υπεύθυνος ΟΠΕ Λεμεσού
Έλα και θέλει να σου μιλήσει ο Μακάριος, μα αυτοί εν πελλοί λαλώ, αφού είναι νεκρός ο Μακάριος
Οι οδηγίες του Μακαρίου, ήταν ξεκάθαρες.
Ηλίας Κυριακίδης, Πρώην Υπεύθυνος ΟΠΕ Λεμεσού
"Πρέπει να έρθετε σε επαφή με τον Αντιπρόσωπο της Κύπρου στα ΗΕ για να συγκαλέσει συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για την κατάσταση στην Κύπρο"
Παρά τις ανυπέρβλητες δυσκολίες, καθώς οι τηλεφωνικές γραμμές δεν λειτουργούσαν... βρέθηκε τρόπος.
Ηλίας Κυριακίδης, Πρώην Υπεύθυνος ΟΠΕ Λεμεσού
Έπιασε ένα ιδιωτικό αυτοκίνητο ο Αρτυματάς και πήγε στο νέο λιμάνι. Είδαν ένα φορτηγό πλοίο με ελληνική σημαία, είπαν στον καπετάνιο θέλουμε να στείλουμε ένα σήμα με τον ασύρματο. Τελικά απάντησε το Egypt Radio. Αμέσως επικοινώνησαν με τον Πρέσβη της Κύπρου στο Κάϊρο και τον ενημερώσουν ότι ο Μακάριος ήταν ζωντανός
Βασανιστήρια
Ο Νίκος Μ. όπως και τόσοι άλλοι, πλήρωσε ακριβά την αντίσταση στο πραξικόπημα.
"Μας συνέλαβαν, μας πήραν στο Αρχηγείο. Λαλεί ένας καλαμαράς, παίξε τους. Όπως ήταν το λαντρόβερ, έπιασε με από τα μαλλιά και με το άρβυλο, έδωσε μου κλωτσιά μεσ' το στόμα. Ως τώρα έχω διαφραγματοκοίλη, εχτύπησε μου στην κεφαλή με το όπλο."
Μακάβριο λάθος
Σκηνές χάους και αλλοφροσύνης επικρατούσαν στο γενικό νοσοκομείο Λευκωσίας.
"Εμένα πας στον θάλαμο είπαν πως είμαι νεκρός και εσύραμε στο νεκροτομείο. Ήρθαν να πιάσουν τους νεκρούς, να τους βάλουν σε φορτηγό, να τους θάψουν. Μετά που είδαν τα δάκτυλα μου που ταράξαν, με πήραν πίσω."
Τα σημάδια στο σώμα και στην ψυχή παραμένουν ανεξίτηλα 46 χρόνια μετά.
