Την ώρα που ο ήλιος έδυε πάνω από το μεταλλείο της Καλαβασού, η Αμερικανή καλλιτέχνης Λάρα Σάλμον, σε μια συμβολική περφόρμανς, σημάδεψε τα 19 μεταλλεία της Κύπρου στην πλάτη της.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η Λάρα συνδέεται με έναν ιδιαίτερο τρόπο με την Κύπρο. Ο προπάππος της ήταν Διευθυντής της Κυπριακής Εταιρείας Ορυχείων. 100 χρόνια μετά η Λάρα ήρθε στην Κύπρο κι έγινε μάρτυρας της οικολογικής καταστροφής που προκλήθηκε από τη λειτουργία των μεταλλείων. Σε μια πρώτη περφόρμανς τον Οκτώβριο του 2021 διέσχισε την Αλυκή Λάρνακας και προχώρησε σε μια συμβολική εξόρυξη. Λίγο αργότερα γύρισε ταινία μαζί με τη μητέρα της στο Απλίκι και τον περασμένο Ιούλιο παρουσίασε μια δεύτερη περφόρμανς στο Λος Άντζελες με μήνυμα φυτέψτε δέντρα. Τώρα…σφραγίζει τα 19 μεταλλεία στο σώμα της.
"Η σύντροφός μου, η Βανέσα, σχεδίασε τον χάρτη της Κύπρου στην πλάτη μου και θα σημειώσει τα 19 μεταλλεία του νησιού και τότε θα μαρκάρει ένα από αυτά στο δέρμα μου και μετά θα καλέσουμε το κοινό να μαρκάρει τα υπόλοιπα 18."
"Νομίζω πήγε καλά, εντυπωσιάστηκα με το πόσοι άνθρωποι συμμετείχαν, νομίζω ότι χρειάζεται θάρρος για να προκαλέσεις πόνο στον άλλο. Δεν ένιωσα στα αλήθεια τον πόνο λόγω της στιγμής, το κορμί μου το ένιωσε αλλά δεν το κατέγραψε. Είμαι έκπληκτη που όλα τα 19 μεταλλεία είναι τώρα στην πλάτη μου."
Ποιο είναι όμως το σκεπτικό της πίσω από μια τέτοια περφόρμανς;
"Πέρσι όταν ήμουν στην Κύπρο, πήγα και είδα πολλά μεταλλεία και είδα την καταστροφή που προκάλεσαν στο τοπίο, άρα είναι συνειδητοποίηση για το ότι οι πρόγονοι μου ήταν μέρος αυτού που ξεκίνησε την μοντέρνα βιομηχανία μεταλλείων της Κύπρου. Υποφέρω από χρόνιους πόνους στο σώμα μου, οπότε ένοιωσα τη σύνδεση με τη γη η οποία υποφέρει."
Ξέρει ότι μια περφόρμανς δεν θα σώσει κάτι, θέλει όμως να αφυπνίσει την κοινωνία.
"Ακόμα και αν μπορείς να φτιάξεις τη γη, θα χρειαστούν δεκαετίες και πιθανόν να μην γίνει ποτέ αλλά αν μπορώ να προσελκύσω την προσοχή των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής στο θέμα αυτό. Αυτό θα ήταν εκπληκτικό."
Το performance παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της έκθεσης Εκ Μετάλλευση που πραγματεύεται την ιστορία, τη μνήμη, αλλά και τον κοινωνικοπολιτισμικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο της μετάλλευσης στην Κύπρο.
Δρ. Γαβριήλ Κουρέας, Επιμελητής Έκθεσης
Θέλαμε να φέρουμε στην επιφάνεια την πολύ πλούσια ιστορία της εξόρυξης στην Κύπρο η οποία ξεχάστηκε τα τελευταία χρόνια. Δηλαδή από τη στιγμή που έκλεισαν τα τελευταία μεταλλεία, στη δεκαετία του 1970, ο κόσμος άρχισε να ξεχνά αυτή την πολύ πλούσια ιστορία του νησιού.
10 καλλιτέχνες οι οποίοι έρχονται από την Αμερική, τη Μάλτα, την Ελλάδα και την Κύπρο.
Η έκθεση που φιλοξενείται σε διάφορα σημεία της άλλοτε μεταλλευτικής κοινότητας της Καλαβασού θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι τις 20 Νοεμβρίου.
